به گزارش خبرنگار مهر، عکاسان خبرگزاری مهر با هدف ثبت زندگی مردم سیستان و شهر زابل و مشکلات روستاییان در اثر خشکسالی دریاچه هامون از تهران و شهرهای دیگر راهی زاهدان و سپس زابل شدند.
این سفر با هماهنگی و همکاری نیروی انتظامی زابل، اداره های محیط زیست، میراث فرهنگی، فرمانداری، معاونت سیاسی و امنیتی استانداری، سپاه و دانشگاه زابل با هدف ارتقای دانش عکاسی و انعکاس واقعیت های مناطق محروم انجام شد. عکاسان خبرگزاری مهر معتقدند که اگر قرار است عکسی در جشنواره ها و یا سایت های خبری منتشر شود بهتر است این تصویر متعلق به مناطقی از کشور باشد که کمتر دیده شده اند تا به این بهانه، توجهات به آن منطقه پس از انتشار عکس ها بیشتر شود.
در اولین لحظه ورود گروه عکاسی خبرگزاری مهر به شهر زابل که با آخرین بارش باران همراه بود، آنها با صحنه ای مواجه شدند که باعث شد اولین تصاویر از آبگرفتگی زابل ثبت شود.
چاله هایی که خود را زیر آبگرفتگی خیابان ها پنهان می کنند
آب باران، خیابان های اصلی شهر را به استخری گل آلود تبدیل کرده بود و مردم برای عبور از خیابان دچار مشکل بودند. یکی از عکاسان خبرگزاری در حین تصویربرداری از این وضعیت، درون چاله ای افتاد و دوربین حرفه ای اش را از دست داد. چرا که سطح خیابان را آب گرفته و چاله های آن نامشخص بود.
حسین اسماعیلی می گوید: ممکن بود به جای من یک کودک درون آن چاله می افتاد و غرق می شد.
آبگرفتگی و عدم مدیریت شهری برای هدایت این آب ها تنها مشاهدات عکاسان از معضلات شهر زابل نبود. آنها تصاویری مخدوش از زابل ثبت کردند که چهره ای سیاه شده از شهر از تبلیغات ناهمگون و شلخته نشان می داد.
به نحوی که حیدر رضایی، دبیر سرویس عکس خبرگزاری مهر می گوید: تبلیغاتی در این شهر دیده نمی شد و همه تبلیغات با اسپری و به صورت دیوارنوشت بود. حتی برای فروش مغازه از پارچه ها و دیوارنویسی استفاده شده بود. مردم این منطقه از کشور انگار از زندگی جا مانده اند بسیاری از این افراد به ما می گفتند که زندگی نمی کنیم فقط زنده ایم. انگار قرار نیست مشکلاتشان دیده شود.
رضایی و دیگر عکاسان خبرگزاری مهر به روستاهایی در اطراف زابل رفتند که عدم دسترسی به حداقل امکانات زندگی و زنده ماندن مهمترین دغدغه آنها بود. بسیاری از این افراد به دلیل قرار گرفتن در معرض آب و هوای نامناسب دچار مشکلات تنفسی شده بودند و یا به دلیل ناآگاهی و ازدواج های فامیلی از چندین فرزند معلول در خانه نگهداری می کردند.
سیستان بی آب و مردم بیکار
برخی دیگر از مردم به دلیل نبود آب و خشکسالی دریاچه هامون، از کار بیکار شده اند. دامی نداشتند که دامداری کنند. آب نداشتند که از زمین کشاورزی، محصول برداشت کنند هامون خشک شده بود و از آن تنها قایق های بر کویر نشسته باقی مانده بود و صیادانی که آرزوی صید را در سر می پروراندند. برخی دیگر از این صیادان در یک دریاچه مصنوعی خود را مشغول ماهیگیری می کردند و ماهی هایی که به سختی صید کرده بودند را به قیمت ناچیزی می فروختند تا حداقل منبع درآمدشان از بین نرود. در کنار آنها زنانی بودند که پا به پای مردان کار می کردند. برخی از عکاسان از زندگی این زنان تصاویری ثبت کردند تا نشان دهند اگرچه مردان سیستان بیکار شده اند اما زنان سعی می کنند این وظیفه را به عهده بگیرند.
ابوطالب ندری از عکاسان استان گلستان است که به واسطه کوچ مردان سیستان به این استان در جریان زندگی آنها قرار گرفته او می گوید: در زابل مشکل فرهنگی و مدیریتی داریم اما عزم ملی برای کار فرهنگی در مناطق مختلف باید وجود داشته باشد. در این میان باید خود مردم شروع کننده باشند اما متاسفانه این عزم وجود ندارد و زندگی آنها وابسته به یارانه شده است.
امین برنجکار هم از عکاسان خبرگزاری مهر است که مهمترین مشکلات منطقه سیستان را در مثلث خشکسالی، عدم رسیدگی مسئولان و فرهنگ دیده و می گوید: مسئولان اکنون که خشکسالی کار مردان را از آنها گرفته، فکری به حال رونق کسب و کارهای جایگزین نکرده اند. از سوی دیگر این شهر از قدرت فرهنگی و تاریخی زیادی برخوردار است که می تواند آن را به مرکز گردشگری جهانی تبدیل کند اما بسیاری از میراث فرهنگی این شهر زیر خاک است یا درحال تخریب و فرسایش.
همانطور که برنجکار گفت: شهر زابل دارای میراث تاریخی زیادی است از جمله شهر سوخته که به تازگی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید و یا کوه خواجه که می تواند در فهرست یونسکو قرار گیرد اما مردم این شهر از وجود چنین آثاری و ظرفیتی بهره ای نبرده اند.
هنری که دیده نمی شود
مردم زابل میراث تاریخی ۵ هزار ساله دارند و هنرمند هستند. زوایای کار دست آنها نیز به تصویر کشیده شد. زنان زابل در سوزن دوزی ماهرند و این سوزن دوزی آنها به موزه ها نیز راه پیدا کرده است اما برای خودشان درآمدی ایجاد نمی کند آنها تنها برای لباس خودشان سوزن می زنند نه برای درآمدزایی. چرا که راهی برای کسب درآمد از این هنر پیدا نکرده اند و کسی راهی به آنها نشان نمی دهد حتی متولیان صنایع دستی در زابل.
عکاسانی که زندگی مردم زابل را ثبت کردند همواره در مقابل یک خواسته آنها قرار می گرفتند آنها از عکاسان می خواستند تا حرفشان را به گوش مسئولان برسانند. مردم زابل تنها یک خواسته داشتند. اینکه ابتدایی ترین حقوق زندگی یک انسان برایشان فراهم شود!
خبرگزاری مهر در روزهای آینده گزارش های تصویری و تشریحی متعددی را درباره مردم زابل منتشر می کند.