خبرگزاری مهر - گروه استانها - سمیه اسماعیل‌زاده: نزدیک به یک قرن پیش، روزهایی که ایران در شتاب نوسازی قرار گرفت و برخی شهرها و روستاها ره صدساله را با سرعتی شگرف طی کردند، سوادکوه نیز با صدای اولین سوت قطار که در سکون خواب‌آلود دره‌هایش پیچید، در مسیر تازه‌ای از حیات تکاملی خویش قرار گرفت.
سهم سوادکوه از مدرنیته آن روزگار، ریل‌هایی شد که از میان جنگل‌های هزاران ساله هیرکانی، بر فراز صخره‌های پر نشیب و از دل رشته‌کوه‌های مستحکم البرز گذر می‌کرد.
در روزگاری که در بسیاری از مناطق، مهم‌ترین وسیله حمل‌ونقل حیوانات رام شده بود، در اینجا، ریل‌ها همچون نردبانی رفتن از ارتفاع دویست متری دوگل تا دو هزار متری گدوک را در چند دقیقه ممکن، از مسیرهای ناگذر گذر کردند و بدین سان، شهرها و روستاها به هم نزدیک شدند و ارتباطات گسترش یافت و دادوستدها رونق گرفت.
مسیر ریلی‌ای که تا به امروز کارکردهای ترابری بسیاری داشته که نه‌تنها درروند زندگی مردمان سوادکوه که در تاریخ جهان نیز تأثیرگذار بوده است.
اکنون و پس از گذر دهه‌های متمادی که از عمر این ریل‌ها می‌گذرد و انواع سریع‌تر وسایل حمل‌ونقل نیز ظهور یافته‌اند، این ریل‌ها نه‌تنها می‌توانند وسیله‌ای برای عبور باشند که خود می‌توانند هدفی برای توقف و نظاره باشند و محمل دیگری برای رشد و توسعه سوادکوه شوند.
این ریل‌ها نه‌تنها می‌توانند وسیله‌ای برای عبور باشند که خود می‌توانند هدفی برای توقف و نظاره باشند و محمل دیگری برای رشد و توسعه سوادکوه گردند
گشت‌وگذاری با قطار، همگام با فراز و نشیب ریل‌ها درگذر زمان و مکان. سفری از میان جنگل‌های سوادکوه با زیبایی‌های طبیعی چشم‌نوازش، بر فراز دره‌ها و از روی پل‌هایی که هر کدام در نوع خود، جاذبه‌ای تاریخی و معماری محسوب می‌شوند؛ پل دوآب و تلفیق معماری ایرانی و اروپایی‌اش، پل ورسک و شاهکار مهندسی‌اش. سفری در دل کوه‌ها با طولانی‌ترین تونل خاورمیانه، تونل گدوک با طول بیش از ۲۸۸۰ متر. نظارهٔ سه خط طلا که قطار با سه چرخش در دل کوه‌ها، از پای کوه بر فراز آن می‌رسد.
بهمن آقایی، مدیر شرکت گردشگری اسپرز در رابطه با قابلیت گردشگری ریلی در شهرستان سوادکوه به خبرنگار مهر می‌گوید: اولین امری که در حوزه گردشگری باید به آن توجه کرد، استفاده از زیرساخت‌های موجودی است که بدون استفاده مانده است، یکی از این امور در سوادکوه، می‌تواند گردشگری ریلی باشد که زیرساخت‌های عمرانی و پتانسیل‌های طبیعی آن در شهرستان موجود است، همچنین، امروزه گردشگران، به‌خصوص طبیعت گردان و بوم‌گردان، به این نوع گردشگری تمایل بسیاری دارند.
به بیان وی، گردشگری ریلی نقطه عطفی در گردشگری سوادکوه خواهد شد و می‌تواند عامل مهمی در اشتغال‌زایی افراد بومی بدون ایجاد تغییرات منفی و تخریبی در محیط‌زیست منطقه باشد، چراکه تداوم چنین گردشگری منوط به حفظ محیط‌زیست و میراث تاریخی منطقه است، همچنین، در این نوع گردشگری، علاوه بر شناساندن جاذبه‌های مسیر ریلی، این امکان وجود دارد که در ایستگاه‌های راه‌آهن نیز غرفه‌هایی برای صنایع‌دستی داشته باشیم تا گردشگران بافرهنگ بومی منطقه نیز آشنا گردند.
وی بابیان اینکه همه چیز مهیاست و حتی اگر راه‌آهن درزین کافی در اختیار نداشته باشد، ما آمادگی خرید درزین را نیز داریم، افزود: در حال حاضر تنها باید موافقت قانونی انجام شود تا برنامه زمان‌بندی حرکت قطارها به ما اعلام شود، تا ما بتوانیم با توجه به این زمان‌بندی، مکان‌هایی را در طول مسیر گدوک تا شیرگاه از نظر زیبایی‌های طبیعی و تاریخی برای توقف و عکاسی گردشگران مشخص کنیم.
یوسف گران پاشا، مدیرکل راه‌آهن شمال نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه در حال حاضر گردشگری ریلی، به این صورت که در برخی نقاط به‌غیراز ایستگاه‌ها، توقف برای عکاسی داشته باشیم، نداریم، افزود: اما افراد و شرکت‌های گردشگری هستند که از ما تقاضای کرایه درزین کرده‌اند تا گردشگران خود را در یک مسیر خاص و مشخص با درزین عبور دهند که البته هنوز این امر انجام‌نشده است.
وی در ادامه افزود: گردشگری ریلی مانند مسافرت با قطار نیست، این نوع گردشگران، علاقمندند تا درزین در برخی نقاط به غیر از ایستگاه، توقف کند و آن‌ها پیاده شوند و از مناظر اطراف بازدید و عکاسی کنند، این امر دارای فرایندی است که نیازمند بررسی است، بررسی برای مشخص کردن زمان بیکاری خطوط و اعلام اینکه در چه روزها و ساعات خاصی امکان این نوع از گردشگری وجود دارد.
مشکلی برای اجاره خط یا درزین نداریم
وی در رابطه با نگرش راه‌آهن دربارهٔ گردشگری ریلی گفت: راه‌آهن با این امر تا زمانی که در تردد قطارهای مسافری و باری ایجاد اختلال نکند، موافق است، ما مشکلی در اجاره خط یا درزین نداریم، اما در مسیرهایی که تلاقی یا سبقت داریم، درزین باید صبر کند تا قطار مورد نظر عبور کند و در حال حاضر نیز به دلیل اینکه درزین به‌اندازه کافی نداریم، قصد انجام موردی این کار راداریم تا با توجه به نتیجه کار، تصمیم قطعی گرفته شود.
به بیان مدیرکل راه‌آهن شمال، در حال حاضر راه‌آهن خودش به‌تنهایی وارد این عرصه نشده است، اما نهاد سراسری از تهران در حال بررسی این موضوع هستند.
رونق اقتصادی با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی موجود و با رویکرد حفظ محیط‌زیست از نمودهای توسعه پایدار است و همچنین، تمرکز بر ساختارهای زیربنایی موجود و استفاده از توان طبیعی منطقه در کنار استفاده از نیروی انسانی موجودِ بومی منجر به توسعه یکپارچه خواهد گردید. برآیند بررسی‌ها نشان‌دهنده آن است که گردشگری ریلی این قابلیت رادار است که بدون تغییر ویرانگر در محیط، از آنچه که موجود است، استفادهٔ بهینه نماید؛ هر چند نباید از نظر دور داشت که وجود یک قابلیت لزوماً به معنای تحقق آن نمی‌باشد.
بخشی از توسعه شهرستان سوادکوه درگذشته، با خطوط ریلی به‌عنوان خطی برای حمل‌ونقل و محلی برای عبور تحقق یافت، اما امروزه کارکرد توسعه بخش این خطوط علاوه بر آن، می‌تواند به مثابه خطی باشد برای ارتباط، ارتباطی از نوع شناخت.
شناخت و شناساندن جاذبه‌هایی که در ساخت این مسیر ریلی ایجاد گشته و با گذر زمان شکل میراث تاریخی و فرهنگی به خود گرفته است. و این بار، با گردشگری ریلی، سوت قطار در درهٔ سوادکوه مسیر دیگری را در حیات این سرزمین می‌تواند رقم زند.