شاید خیلی‌ها ندانند نام دانشگاه شریف از فامیلی شهید مجید شریف واقفی گرفته شده است؛ شهیدی که بهروز شعیبی فیلم سینمایی «سیانور» را با محوریت دوره‌ای از زندگی وی ساخته است. به مناسبت سالگرد شهادت شریف‌واقفی در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ماه گفتگویی با بهروز شعیبی داشته‌ایم. وی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: روند زندگی و مبارزات مجید شریف واقفی و اتفاقاتی که در سال ۵۴ در ایران رخ داد جزو اتفاقات مهم در راهی است که به انقلاب اسلامی ایران ختم شد. در سال ۵۴ فاصله و انشعابی در سازمان مجاهدین خلق به وجود آمد که تیمی که شهید شریف واقفی سرگروه آن بود با این انشعاب مخالفت کرد.
وی ادامه داد: فکر می کنم وجود ارتباط ها و اتفاق هایی که برای مجید شریف واقفی و مرتضی صمدیه لباف در این دوره تاریخی رخ داده اتفاقات خاص و عجیبی است که برای سینما و بیان تصویری پتانسیل بالایی دارد و همین ظرفیت باعث شد در فیلم «سیانور» به بخشی از این اتفاقات اشاره کنم.
کارگردان فیلم سینمایی «دهلیز» تاکید کرد: شخصا با این بخش از تاریخ از طریق کتاب ها و افرادی که آن دوره زمانی را تجربه کرده اند، آشنا شدم چراکه من در آن دوره زمانی هنوز متولد نشده بودم و هیچ تجربه ای از آن ندارم.
وی در پاسخ به این پرسش که چه چیز سبب شد تا در این اثر سینمایی به شخصیتی مانند شهید شریف واقفی پرداخته شود، توضیح داد: جرقه اصلی پرداختن به اتفاقاتی که برای شهید مجید شریف واقفی رخ داده است توسط مسعود احمدیان که نگارش فیلمنامه «سیانور» را برعهده داشت، زده شد. در واقع این بخش از تاریخ و روابط آدم ها در این دوره آنقدر برای من جذاب بود که فکر کردم می تواند سوژه خوبی برای سینما باشد.
این کارگردان سینما تاکید کرد که داستان «سیانور» کاملا براساس اتفاقات آن دوره از تاریخ نوشته شده است.
شعیبی در جواب به این سوال که چرا از این فرصت استفاده نشده است تا به شخصیت شهید شریف واقفی بیشتر پرداخته شود، گفت: اینگونه پرداخت در «سیانور» به دلیل زبان قصه گویی ما است. ما نقاط مهم بحران ارتباطی مجید شریف واقفی با سازمان و همسرش لیلا زمردیان را در فیلم به تصویر کشیده ایم. قطعا هر کدام از این شخصیت ها و بحرانی که در آن وجود داشتند می توانست بستر فیلم و یا یک سریال به صورت خاص قرار گیرد، اما به دلیل زبان قصه گویی که برای «سیانور» انتخاب شده است، سعی شد تا همان نقاط بحرانی شخصیت ها را تصویر کنیم.
وی ادامه داد: البته فکر می کنم نه تنها مجید شریف واقفی بلکه بخش مهمی از تاریخ معاصر ما که مغفول واقع شده و هنوز در سینما یا تلویزیون به تصویر کشیده نشده است، می تواند بسیار جذاب باشد و می توان به آن پرداخت. به هرحال این اندازه پرداخت به این شخصیت ها تصمیمی بود که در فیلمنامه گرفته شده بود.
کارگردان سریال «پرده نشین» بیان کرد: سینما و تلویزیون و بحث اقتباس در حال حاضر نه تنها در به تصویر کشیدن شخصیت های تاریخی و برجسته هر کشوری می تواند مهم باشد، بلکه می تواند در نشان دادن جریان ها، برش ها و داستان هایی از تاریخ هم تاثیرگذار باشد.
وی تاکید کرد: با توجه به کاهش سرانه مطالعه در کشورمان به نظر من فیلم می تواند بهترین فرصت برای آشنایی با تاریخ باشد، چراکه در یک زمان محدود بخشی از اطلاعات را با تصویر به مخاطب منتقل می کند. فکر می کنم با روندی که فضای مجازی و فضای بصری پیرامون ما در حال پیشرفت است در سال های آینده سرانه دیدن فیلم به جای کتاب ارزیابی شود. هرچند ممکن است فیلم جای کتاب را نگیرد و دریچه تخیل بیننده از طریق تماشای فیلم محدود شود، اما در حال حاضر بهترین و سالم ترین راه برای جبران فقدان مطالعه، سینما است.
این سینماگر با تاکید بر اینکه آشنایی با بخشی از تاریخ معاصر ایران از طریق سینما هدف ساخت فیلم «سیانور» بوده است، توضیح داد: فکر می کنم مهمترین دلیل ساخت «سیانور» برای من همین بود و من فارغ از اینکه دیگران چه قضاوتی نسبت به فیلم داشتند، خوشحالم که توانستیم با این فیلم یک موقعیت تاریخی و تعدادی از شخصیت های تاریخی دهه ۵۰ را به بیننده معرفی کنیم و در نهایت بیننده بعد از دیدن فیلم به سمت خواندن و شناختن برود.
شعیبی درباره تجربه خود از بازی در نقش شهید شریف واقفی گفت: من همیشه از این مساله پرهیز دارم که در یک فیلم هم به عنوان کارگردان و هم به عنوان بازیگر حضور داشته باشم. از ابتدا نیز برنامه ریزی مشخصی برای بازی در «سیانور» نداشتم، چراکه هم بازیگری و هم کارگردانی تمرکز خاص خود را می خواهد ولی در نهایت به پیشنهاد محمود رضوی تهیه کننده و علی صلاحی بازیگردان تصمیم گرفته شد تا این نقش را بازی کنم.
کارگردان فیلم «سیانور» که در بخش ملی سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت و نظر مثبت منتقدان را به خود جلب کرد، ادامه داد: در واقع می توان گفت که من در شرایطی قرار گرفتم که باید نقش شهید مجید شریف واقفی را بازی می‌کردم، اما این مساله یک تجربه بسیار خوب برای من شد و من خیلی خوشحال هستم که این بخت را داشتم تا در این نقش بازی کنم و می توانم آن را یکی از اتفاقات خوب بازیگری خود بدانم.
این بازیگر سینما و تلویزیون توضیح داد: مجید شریف واقفی یکی از اعضای اصلی شورای مرکزی سازمان مجاهدین بود و به دلیل اختلافی که با تفکرات مارکسیستی داشت به همراه مرتضی صمدی لباف نسبت به این دیگر اعضای آن دوره به مخالفت پرداختند.
شعیبی در پایان گفت : با خوشحالی می توانم بگویم اصرار ما در طول ساخت «سیانور» این بود که روایت صادقانه و درست تاریخ را به تصویر کشیم و در این زمینه قضاوت و پیش‌داوری نکنیم.