به گزارش خبرنگار پارلماني "مهر"، فرزاد جهان بين محقق و پژوهشگر در دومين روز همايش بزرگداشت يكصدمين سالگرد نهضت مشروطيت طي مقاله اي تحت عنوان بررسي تطبيقي مواضع علماي مشروعه خواه و مشروطه خواه درباره آزادي، اظهار داشت: با ورود جدي مسئله مشروطه به ادبيات سياسي مردم و علما درباره اين مفاهيم اختلافاتي ايجاد شد.
وي افزود: در تحليل مواضع علماي مشروطه خواه در مسائل مختلف لازم است به صورت يكپارچه مشروطه اول و دوم را با هم ببينيم. اينكه برخي در مشروطه اول به مواضع كلي مي پردازند، تحليل كاملي نيست. علماي مشروعه خواه و مشروطه خواه نيز با هم فرق مي كنند.
جهان بين گفت: شيخ فضل الله نوري عمده بحث هايش ناظر به نقادي جريان مشروطه سكولار است، هر چند آزادي را قبول دارد بايد ديد كدام معناي آزادي را وي قبول دارد.
وي در پايان اظهار داشت: شيخ نكاتي در خصوص آزادي دارد و آزادي را تعريف مي كند و همين باعث مي شود فكر كنند شيخ با آزادي مخالف است در حالي كه به نقد وضع موجود دوران خود و مقابله با مشروطه خواهان غربي مي پردازد و بنابراين ديدگاه هاي وي را دشمنان قبول نداشتند. در اين راستا آخوند خراساني نيز رشد آزادي را باعث رشد مدني مي داند.