به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «پژوهش هایی در آثار علمی و فلسفی بوعلی سینا» به اهتمام جعفر آقایانی چاوشی گردآوری شده است که نیمی از آن گزیده ای از مقالات همایش بین المللی سال ۱۳۸۳ و مابقی آن به سفارش پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فراهم آمده است.
عنوان مقاله و نام مولفان:
ماهیان برق زا در نظر ارسطو، بیرونی، ابن سینا و عبدالطیف بغدادی و طریقه معالجه با این ماهیان/ جعفرآقایانی چاوشی، بررسی تحلیلی مکانیک جابه جایی در الاشارات و التنبیهات/ محمد جواد ناطق، معنی و نحوه وجود حرکت در فلسفه ابن سینا/ مهدی نجفی افرا، میراث صوت شناسی ابن سینا/ سپیده چیت ساز، لطف الله یارمحمدی، سید فخرالدین مصباح، جهت سور و جهت حمل در منطق قدیم/ محمدعلی اژه ای، نوآوری های منطقی ابن سینا/ اکبر فایدئی، مبانی پدیدارشناسی عینی در شناخت شناسی ابن سینا/ مهدی دهباشی، واجب والوجود/ احمد بهشتی و سعید بهشتی، تحقق کلی طبیعی در اندیشه ابن سینا/ سید محمد منافیان، اتحاد مفهومی و مصداقی ذات و صفات واجب تعالی/ محمد ذبیحی، نقد فخر رازی بر برهان ابن سینا در باب یگانگی خدا و دفاع خواجه نصیر/ توبی مایر و تترجمه رحمان شریف زاده، علم و اراده الهی از منظر ابن سینا/ فرشته ندری ابیانه، ضرورت و امکان در اندیشه ابن سینا/ خوزه پامپلونا، نگاهی به آفریده های شعری ابن سینا/ سید احمد امامزاده، خیر و شر در فلسفه / قاسم پورحسن، عشق از نظر ابن سینا/ سید حسن سعادت مصطفوی، التفرقۀ بین الماهیۀ و الوجود فی فلسفۀ ابن سینا/ لطفی خیرالله، الخیال بین الحسی و القدسی عند ابن سینا/ د. محمد المصباحی، ابن سینا فی منظار الشهرستانی/ أ. د. محمدعلی آذرشب، تمام این مقالات در مجموعه پژوهش هایی در آثار علمی و فلسفی بوعلی سینا گنجانده شده است.
جهان درباره کمترکسی این همه سخن گفته است
جعفر چاوشی به عنوان مولف و جمع آوری مقاله ها در باب بوعلی سینا در این کتاب می نویسد: تازگی و پویایی فلسفه این فیلسوف شرق از همان قرون وسطا مرزها را در هم نوردید و متفکرین غربی را نیز به نوبه خود تحت تاثیر قرار داد. هر فیلسوف بزرگی نمی تواند در آن واحد پزشک یزرگی نیز باشد. این ضدین تنها در شخصیت پورسینا صورت تحقق به خود گرفت و از او پزشکی نام آور ساخت. همه آنچه را در که درباره مقام علمی و فلسفی ابن سینا گفتیم باید این نکته را بیافزایم که این دانشمند نام آور شیفته و شیدای پیشوای اول شیعیان حضرت علی (ع) بود و به تشیع خود نیز مباهات می کرد.
در مقاله محمد اژه ای در این کتاب با عنوان نوآوری های منطقی ابن سینا، آمده است: شیخ الرئیس علاوه بر کاستن برخی از مسائل منطقی از قبیل مقولات و بحث تفصیلی شعر و خطابه و جدل و جا به جایی برخی دیگر مثل عکس و حد و رسم، ابتکارات و نوآوری های متعددی در علم منطق دارد که به بررسی برخی از آن ها می پردازیم: تبدیل منطق نگاری نه بخشی به منطق نگاری دو بخشی، تقسیم دلالت وضعی لفظی بر سه قسم مطابقه و تضمن و التزام، بسط و گسترش تقسیم قضیه بر حسب جهت و نظام خاص و انسجام نوین آن ها...
در بخش دیگر از این کتاب به نقد و بررسی دیدگاه ملاصدرا، آمده است: ابن سینا می گوید صفات باری تعالی نه تنها اتحاد مصداقی دارند بلکه اتحاد مفهومی هم دارند. به نظر او این مفاهیم متعدد حاکی از این حقیقت اند و در ذات ربوبی علم همان قدرت و قدرت همان علم است. این مفاهیم چناچه به طور مطلق و با قطع نظر از مصداقی که بر او حمل می گردند لحاظ گردند هر یک معنای بیگانه و جدای از هم دارند اما این الفاظ اگر بر ذات واجبی حمل گردند مفهومشان یکی است.
بنابراین مفاهیم به طور مطلق اگر لحاظ گردند مختلف اند اما با لحاظ این جهت که این ها همه حاکی از این ذاتند تغایری ندارند همان مفهومی که بیانگر قدرت اوست بیانگر علم او نیز هست و بالعکس و لحاظ حیثیت ذات در اطلاق مفاهیم تصرف می کند. با این بیان ابن سینا گویا مفهوم را در مصداق اشراب و هر دو پیوند زده است و از انجا که در واجب تعالی مصداق ذات و صفات متحدند در مفهوم نیز اینچنین اند. چون این مفهوم با توجه به ذاتی که از حکایت می کند برای ما مفهوم گشته است نه به طور مطلق و رها.
همه مفاهیم حاکی از آن مصداق واحد و دارای یک معنا هستند و نتیجه اش این است که مفاهیمی که بر این ذات حمل گردند معنای جدا و بیگانه از یکدیگر ندارند.
مجموعه پژوهش هایی در آثار علمی و فلسفی بوعلی سینا، شامل ۱۹ مقاله از اساتید است که در زمینه علم و فلسفه بوعلی سینا مقاله های خود را به نگارش درآوردند. این کتاب۴۶۴ صفحه به قطع وزیری در ۱۰۰۰ نسخه، توسط انتشارات بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا و همکاری انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطاعات فرهنگی به قیمت ۳۰هزار تومن در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.