خبرگزاری مهر، گروه استانها - محمدرضا بهرامی*: حوزه فرهنگ بخصوص فرهنگ دینی و چالش های موجود در این حوزه از دغدغه های مهم و همیشگی مقام معظم رهبری است. ایشان همواره لزوم توجه به این حوزه را مورد تاکید قرار داده اند؛ اما این دغدغه هم به لحاظ اعتبارات و هم به لحاظ اندیشه در بین مسئولان کمتر مورد توجه است و به جرات می توان گفت حوزه فرهنگ با مظلومیت ویژه ای دست به گریبان است.
پیامدهای فقر فرهنگی مصیبت بارتر از فقر اقتصادی است و به نظر می رسد هم در دولت گذشته و هم در دولت تدبیر و امید که دو قرائت و انگیزه متفاوت دارند این مقوله خیلی جدی گرفته نشده است. در این راه، نظریه های خوب و افق های روشن به اندازه کافی ارائه شده است اما آن چه در عمل کار به طور جدی و همه جانبه پیگیری نمی شود، پویایی و توان لازم مدیریتی در این حوزه دیده نمی شود و دلیل آن هم در اکثر مواقع مشکلات مالی اعلام شده است.
اما باید تاکید داشت، مجموعه های فرهنگی که با وجود برخی موانع از جمله کمبود اعتبارات نتوانند برنامه های خود را اجرا کنند و سربلند نگه دارند، مجموعه های موفقی نیستند. این موضوع باید مورد توجه همه دستگاه ها بخصوص متولیان بخش فرهنگ باشد که همه برنامه ها نباید تحت الشعاع بودجه قرار بگیرد. در سالی که به نام اقدام و عمل نام گذاری شده، می توان با تدبیر درست و حداقل های اعتبار مالی کار را پیش برد و این موضوع بارها در کشور تجربه شده است. کما اینکه در شرایط دشواری همچون هشت سال دفاع مقدس این امر اتفاق افتاد و بسیاری از اقدامات بدون اعتبارات اجرایی شد. بسیاری هم در این شرایط محرومیت توانستند قد بکشند و جریان سازی کنند و نگذارند حاصل دست‌رنجشان روی زمین بماند.
گلستان هم استانی است که به دلیل شرایط تاریخی، اقلیمی و قومیتی، مسائل فرهنگی در آن بسیار مهم است و غنای فرهنگی بالایی برخوردار است. اما گرد محرومیت اقتصادی مدتی است بر روی بخش فرهنگی آن هم نشسته و مسائل فرهنگی آن دچار مشکلات عدیده ای شده است. این مسائل بخصوص در حوزه فرهنگی دینی بییشتر به چشم می خورد و باید گفت بخش دینی خود در مظلومیت بخش فرهنگی مظلوم هستند.
اداره کل ارشاد استان که متولی اصلی بخش فرهنگی در کنار سایر دستگاه ها است، در شرایطی که از مشکلات مالی گله دارد، تمرکز خود را بر روی بخش موسیقی، تئا‌تر و بخش‌های مشابه دیگر گذاشته است و متاسفانه سایر حوزه های فرهنگی سهم کمتری در ظاهر دارند. در چنین شرایطی باید برای اندک بودجه های اختصاص یافته برنامه ریزی جامعی کرد تا همه حوزه ها به تناسب اهمیت، از حمایت مادی برخوردار شوند، گرچه همانطور که تاکید شد برنامه فرهنگی نباید وابسته به مسائل مادی شود و مشکلات مادی برای فعالیت های فرهنگی نباید محدود اجرایی، ایجاد کند.
لذا باید تاکید کرد، آن چه ارشاد گلستان بیش از پیش به آن نیاز دارد، برنامه ای جامع و هدفمند برای فرهنگ است. برنامه ای که از فرصت های طلایی بتواند حداکثر بهره را ببرد و با کمترین نگاه مالی بتواند بیشترین بهره را در همه حوزه های فرهنگی بخصوص فرهنگ دینی ایجاد کند.
در همین راستا، تشکیل اتاق فکر در حوزه های فرهنگی و اجتماعی به ویژه فضای مجازی با حضور اندیشمندان و صاحبنظران حوزه و دانشگاه، نظارت عالی استاندار یا نماینده ولی فقیه به منظور استخراج دیدگاه های نخبگان و فرهیختگان این حوزه و همچنین تدوین سند های استانی راهبردی با لحاظ حدود امکانات و ابزار در اختیار، خود می تواند از جمله پیشنهادات پیش روی برای تدوین برنامه جامع باشد.
گلستان، شخصیت های فرهنگی و نیروهای کارآمد فکری و نخبه کم ندارد؛ نیروهایی که حتی بسیاری از آن ها بدون چشم داشتی توانمندی های خود را در اختیار توسعه استان گذاشته اند، اما متاسفانه از آنها به خوبی استفاده نمی شود. لذا شناخت ظرفیت های انسانی و نیروهای توانمند مستعد خود پیشنهاد دیگری است که دستگاه های فرهنگی بخصوص ارشاد گلستان می توانند در حوزه برنامه ریزی و اجرای طرح های خود کمک بگیرند.
با وجود همه برنامه های اجرا شده، باید اعتراف کرد تا نقطه مطلوب فرهنگی، گلستان فاصله زیادی دارد و کم کردن این فاصله همت همه جانبه مسئولان را می طلبد. امروز با توجه به شدت گرفتن تهاجم فرهنگی و جنگ نرم، نیاز است اعضای شورای فرهنگ عمومی و سایر نهادهای فرهنگی استان از جمله سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه های علمیه، صداوسیما، بسیج، حوزه هنری و... همکاری و همت جهادی در این باره از خود نشان دهند و در راستای تحقق فرمایشات رهبرمعظم انقلاب گام های موثرتری بردارند.
به جهت جبران کمبود های مالی و کاهش دغدغه مسئولان در این مقوله، بر لزوم توجه بیشتر خیرین به حوزه های فرهنگی تاکید کرد. نقش خیرین و حمایت های مادی و معنوی این عزیزان در توسعه و رفع مشکلات بسیار از حوزه ها بر کسی پوشیده نیست و این قشر اثرگذار در بسیاری از بخش ها منشاء خیر و برکت بوده اند و کافی است بسترهای لازم و اطلاع رسانی مناسب برای کمک رسانی این قشر خیراندیش و خیرخواه فراهم گردد.
*کارشناس برنامه ریزی فرهنگی استان گلستان و عضوکارگزاران روابط عمومی کشور