خبرگزاری مهر، گروه سیاست: آخرین کشور مقصد محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در اولین سفر دوره‌ای اروپایی «ریگا» پایتخت لتونی بود.
ظریف به همراه هیات سیاسی و اقتصادی ۸ صبح پنجشنبه(۱۳ خرداد ماه) به وقت استکهلم از فرودگاه آرلاندا عازم لتونی شدند و پس از ۱ ساعت پرواز در فرودگاه شهر ریگا بر زمین نشستند.
طبق برنامه از قبل تعیین شده وزیر خارجه و هیات سیاسی باید ساعت ۷ صبح به وقت ریگا وارد لتونی می‌شدند و پس از استقرار در «هتل رادیسون بلو» به دیدار رئیس‌جمهور این کشور می‌رفتند اما به دلیل تاخیر دو ساعته پرواز از فرودگاه آرلاندا، ظریف و هیات همراه پس از ورود به لتونی مستقیم به دیدار رئیس‌جمهور این کشور رفتند.
قرار بود دیدار با «رایموندز ویونیس» در کاخ وی، خارج از شهر ریگا صورت گیرد. حرکت از فرودگاه تا ساختمان محل اقامت رئیس‌جمهور لتونی حدود ۲۰ دقیقه به طول انجامید. کاخ سفید رنگ ویونیس در میان انبوهی از درختان بلند و در کنار ساحل دریای بالتیک قرار داشت.
ظریف پس از ورود به ساختمان و استقبال رئیس‌جمهور لتونی از وی، اعضای هیات همراه خود را طبق پروتکل‌های مرسوم دیپلماتیک به ویونیس معرفی کرد. سپس رئیس‌جمهور لتونی قبل از اینکه جلسه دوجانبه خود را با وزیر خارجه کشورمان آغاز کند، وی را به باغ محل اقامت خود و ساحل دریای بالتیک برد. این تصمیم رئیس‌جمهور لتونی پیش از آغاز جلسه، فضای روانی مطلوبی برای ظریف و هیات سیاسی ایران پس از ۵ روز کار مستمر و فشرده دیپلماتیک فراهم کرد.
وزیرخارجه کشورمان ضمن تشکر از رئیس‌جمهور لتونی خطاب به وی گفت: «از شما ممنونم که بنده را به مدت ۱۰ دقیقه از فضای فشرده و سخت کاری جدا کردید»
لتونی را که به زبان محلی «Latvia» می‌گویند، کشوری است که در طول تاریخ همواره تحت سلطه قدرت‌های بزرگ قرار داشته است. این کشور از قرن دوازدهم تحت سلطه ژرمن‌ها بوده و ریگا پایتخت این کشور نیز توسط آنها ایجاد شده است.
از قرن شانزدهم تا هفدهم نیز سرزمین لتونی تحت نفوذ و سلطه لهستانی‌ها و لیتوانی‌ها بوده و از قرن هفدهم هم سوئدی‌ها بر این کشور مسلط شدند. روس‌ها نیز در قرن هجدهم بتدریج سرزمین لتونی را فتح و دو منطقه «لاتگالی» و «دوک نشین» را ضمیمه روسیه کردند. اما از نیمه دوم قرن نوزدهم و پس از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸ استقلال این کشور توسط جریان «بیداری ملی خلق لتونی» اعلام شد. آگوست سال ۱۹۲۰معاهده صلح بین شوروی و لتونی امضا شد که سال استقلال آن محسوب می‌شود.
در این میان آنچه بعنوان یک ذهنیت مثبت در خاطره مردم و مسئولین لتونی نسبت به ملت ایران وجود دارد عدم به رسمیت شناختن اشغال و الحاق لتونی توسط شوروی در سال ۱۹۴۰ است. در سال ۱۹۴۰ دولت لتونی که وابسته به شوروی بود، الحاق کامل این کشور به روسیه را پذیرفت اما برخی کشورها از جمله ایران این الحاق را به رسمیت نشناختند.
در تمام دیدارهای ظریف با رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و رئیس پارلمان لتونی، طرف‌های لتونیایی از ملت ایران بابت به رسمیت نشناختن اشغال کشورشان توسط شوروری تقدیر می‌کردند.
ظریف همانند سه کشور قبلی در اجلاس مشترک اقتصادی ایران و لتونی در هتل رادیسون بلو شرکت کرد و طی سخنانی خطاب به تجار لتونیایی گفت: «ايران در دسترس‌ترين و امن‌ترین مسير براي ترانزيت كالا به هند و چين است»
امروزه متاسفانه تراز تجاری با لتونی برای ایران منفی و کاملا به سود طرف لتونیایی بوده است. به عنوان مثال صادرات لتونی به ایران در سال ۲۰۱۴ بیش از ۸۴ میلیون یورو و صادرات ایران به لتونی ۲۵۰ هزار یورو بوده است. در سال ۲۰۱۵ نیز صادرات لتونی به ایران محدودتر شد و به ۵ میلیون یورو رسید و وارداتش از ایران به ۳۰۰ هزار یورو رسید! عمده واردات ما از لتونی گندم و مسلین(مخلوطی از گندم و چاواداری) است.
از دلایل سطح پایین مبادلات تجاری میان دو کشور می‌توان به فقدان شناخت کافی از بازارهای دو طرف، دوری مسافت، تحریم‌های شورای امنیت و اتحادیه اروپا اشاره کرد. لتونی کلیه گاز و ۷۵ درصد نفت خود را از روسیه وارد می‌کند لذا عملا امکان صادرات در این رابطه برای ما وجود ندارد.
آخرین برنامه وزیر خارجه کشورمان در ریگا پس از دیدار با وزیر خارجه و رئیس پارلمان لتونی، ادای احترام به بنای یادبود آزادی در یکی از میادین شهر ریگا بود.
در این مراسم ظریف به همراه وزیر خارجه لتونی با اهدای تاج گل به بنای یادبود آزادی این کشور ادای احترام کردند. مردم شهر ریگا نیز ناظر این مراسم بودند و با تلفن های همراه خود این مراسم را ثبت می‌کردند. رزم نوازان لتونیایی نیز در ابتدای مراسم سرود ملی لتونی را نواختند و سپس کاملا مسلط و زیبا سرود جمهوری اسلامی را در این مراسم اجرا کردند.
در برنامه محمدجواد ظریف بازدید از شهر قدیم ریگا و همچنین موزه ملی این شهر هم بود اما به دلیل فشردگی برنامه‌ها و تصمیم هیات سیاسی و وزیر خارجه انجام نشد.
وزیر خارجه کشورمان در لتونی به عنوان آخرین کشور مقصد در اولین سفر دوره ای اروپایی خود، یادداشت تفاهم همکاری مشترک و رایزنی‌های دیپلماتیک با همتایش را امضا کرد تا سفرهای مقامات دو کشور برنامه‌ریزی و زمان‌بندی شده شود.