سعید بی نیاز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره خودکشی نوجوانان محصل گفت: آسیب اجتماعی خودکشی را باید در سطوح مختلف بررسی کرد چراکه هیچ فردی در خلاء زندگی نمی کند.
وی افزود: افراد در یک بافت اجتماعی زندگی می کنند که این بافت در زندگی آنان در اقدامات مثبت و منفی تاثیرگذار است.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی تصریح کرد: شاید از دید نسل های سومی یا نسل اول و دوم، آنان در رفاه بیشتر زندگی می کنند و آزادی بیشتر دارند اما فشار های خیلی زیادی بر روی نوجوانان وجود دارد.
وی ادامه داد: اگر از دیدگاه نوجوانان نگاه کنیم آنان معتقدند فشار های زیادی را تحمل می کنند.عموما فشار درسی است. متاسفانه آموزش و پرورش و خانواده تاکید بر درس خواندن و رفتن به دانشگاه دارند.
بی نیاز بیان کرد: امروز شاهدیم فشارهای درسی و قبولی در کنکور به دوره راهنمایی و ابتدایی نیز رسیده است در حالی که در گذشته این فشار ها از دوره پیش دانشگاهی یا سوم دبیرستان شروع می شد.
این روان درمانگر اضافه کرد: متاسفانه این فشار می تواند بسیار آسیب زا باشد. به جای اینکه باری از فشارها را از دوش نوجوانان برداریم فشارهای روانی را هم بر آنان اضافه و تحمیل کرده ایم.
وی با بیان اینکه طرح های کلان آموزش و پرورش نیز ناکارآمد است، گفت: طرح هایی همچون ارزشیابی توصیفی در دوره ابتدایی اجرا می شود اما چون خانواده و معلمان این موضوع را باور ندارند همین مسئله ناکارآمد به اجرا در می آید.
بی نیاز بیان کرد: در دوره دبیرستان نوجوان با فشارهای کنکور رو به رو می شود و یکی دیگر از فشارها تعارض هایی است که در این دوره با آن رو به رو می شوند.
وی افزود: خانواده و مدرسه به نوجوان می گویند درس بخواند، همسالان فشار می آورند که خط قرمزها شکسته شود و باید خوش باشیم. رسانه های عمومی یک فرهنگ خوش باشید دیگری را ترویج می کنند.کلان جامعه می گوید زودتر باید به رفاه رسید.
وی تاکید کرد: تمام اتفاقات سیاسی و اجتماعی که در جامعه می افتد تاثیر مستقیم و غیرمستقیم در نوجوانان دارد.
حل کردن تعارض ها برای کسانی که توانایی حل مسئله ندارند منجر به خودکشی می شود
این مولف کتاب مهارت های زندگی در کودکان تصریح کرد: حل کردن این تعارض عمیق مخصوصا برای کسانی که توانایی حل مسئله کمی دارند به تصمیماتی همچون افسردگی، خودزنی، خودکشی و تجربه اضطراب شدید منجر می شود.
این کارشناس ارشد خانواده تاکید کرد: برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی همچون خودکشی تقریبا کاری نکردیم. آموزش و پرورش، خانواده و رسانه ملی برنامه منظمی برای یاد دادن مهارت زندگی ندارند.
از طرفی فشارها را زیاد کرده ایم و از سوی دیگر راه حلی برای کم کردن فشارها که نوجوانان با آن درگیرند نداریموی ادامه داد: هنگامی که نوجوانان با هیجان و تعارض مواجه می شوند نمی دانند چگونه با آن مقابله کنند تا برطرف شود. از طرفی فشارها را زیاد کرده ایم و از سوی دیگر راه حلی برای کم کردن فشارها که نوجوانان با آن درگیرند نداریم.
این روان درمانگر تصریح کرد: درسی با مهارت زندگی در دوره ابتدایی وجود ندارد، در دوره هفتم تفکر و سبک زندگی داریم که بخشی از آن مربوط به مهارت های زندگی است اما تنها این درس کافی نیست.
وی ادامه داد: چگونه آموزش دادن و به چه اندازه در ساختار نظام آموزشی به کتاب اهمیت دادن مهم است. متاسفانه این کتاب به سرنوشت درس هنر در نسل سومی دچار شد.این عزم در معلم ها و در ساختار خرد همانند مدرسه خیلی اهمیت ندارد. باید نگرش معلمان و مدیران تغییر کند.
این مولف کتاب کودکان بیان کرد: در طیف آماری یک عده ای از کودکان و نوجوانان وجود دارند که توانایی روانی ضعیف دارند و از خودکشی به عنوان حل مسئله استفاده می کنند و با خودکشی می خواهند از مشکلات فرار کنند.
بی نیاز تصریح کرد: این توانایی روانی ضعیف یعنی اینکه سه نیاز اصلی برآورده نشده است و احتمال اینکه ذهن به سمت خودکشی برود زیاد است.
هنگامی که دانش آموز حس احترامی نداشته باشد و حس کند به حساب نمی آید. به نوجوان نه اجازه بزرگی می دهند نه اجازه می دهند که کودکی کند،خودکشی فریاد کمک خواهی است که مسئول آن خانواده، همسلان و آموزش و پرورش است وی با توضیح سه نیاز اصلی گفت: هنگامی که دانش آموز حس احترامی نداشته باشد و حس کند به حساب نمی آید. به نوجوان نه اجازه بزرگی می دهند نه اجازه می دهند که کودکی کند،خودکشی فریاد کمک خواهی است که مسئول آن خانواده، همسلان و آموزش و پرورش است.
وی درباره ی شیوه خودکشی گفت: این موضوع نیز در بافت بزرگ باید دیده شود در حال حاضر به وسیله کلمات، رسانه و تکنولوژی ها حتی به وسیله فرهنگ خود شیوه هایی برای زندگی کردن و نکردن آموزش می دهیم. شیوه خودکشی را از روز اول با دار زدن می شنویم. در فیلم ها می بینیم و ذهن برای خودکشی به اولین گزینه دار زدن می رود. درباره ی تیغ زدن خیلی ترویج داده می شود عکس تیغ زدن دست در شبکه های اجتماعی بسیار دیده می شود حتی در ترانه ها نیز خودکشی با تیغ زدن را داریم که تاثیرگذار است.
وی یادآور شد: وقتی می خواهیم کالایی را تهیه کنیم، محصولی را می خریم که اسم آن را شنیده ایم. نوجوان نیز به طرف شیوه هایی می رود که دیده و شنیده است.
بی نیاز خاطر نشان کرد: در هر پدیده اجتماعی چه مثبت و چه منفی آموزش و پرورش، خانواده و رسانه تاثیرگذار است. در درجه اول خانواده و آموزش و پرورش تاثیرگذار است و سپس رسانه دارای اهمیت می شود.
وی تاکید کرد: این آمار قابل کاهش است باید عامل های عمومی که نوجوان را به سمت خودکشی سوق می دهد در خانواده ها و آموزش و پرورش شناسایی کنیم و اینگونه آمار را کاهش دهیم.