به گزارش خبرنگار مهر، سفال و سرامیک زیر مجموعه هنرهای سنتی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به شمار می رود. قدمت ۸ هزار ساله این هنر آن را بیشتر به سمت هنرهای سنتی سوق داده است اما نمی توان کتمان کرد که این هنر، مادر هنرهای تجسمی به شمار می رود. قدیمی ترین خط، قدیمی ترین گرافیک و انیمیشن و همچنین قدیمی‌ترین شکل از مجسمه سازی با هنر سفال پیوند خورده است. از سوی دیگر با ورود به دنیای معاصر هنر مشاهده می کنیم هنرمندان سفال و سرامیک فضاهای جدیدی دور از شکل سنتی آن را در کارهای خود تجربه می کنند و به هنری چون چیدمان که یکی از اشکال معاصر ارائه هنر است بسیار علاقمند هستند.
برای همین بخش هنری سفال و سرامیک چند سال پیش از بخش سنتی آن مجزا شد و زیر مجموعه وزارت و فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت گرفت، اما این انجمن هم مانند بسیاری از انجمن های هنرهای تجسمی فراز و فرودهای زیادی را از سر گذرانده که برگزار نشدن مجامع عمومی در زمان مقرر و تعیین هیات مدیره، فعال نبودن کمیته های تخصصی، مشارکت نداشتن اعضا در فعالیت های انجمن، نداشتن یک مکان برای ساکن شدن انجمن سفال و سرامیک در آن از جمله آنها است.
هر چند سال گذشته انتخابات این انجمن با حضور نزدیک به ۷۰ عضو برگزار شد که حضور همین تعداد کم خود نکته ای قابل تامل است و بهزاد اژدری بار دیگر به عنوان رئیس هیات مدیره انجمن هنرمندان سفالگر انتخاب شد ولی همین اردیبهشت ماه فراخوانی در سایت انجمن منتشر شد که نشان از جدیت این انجمن برای تشکیل کمیته های تخصصی می داد و از همه مهمتر حالا دیگر انجمن یک مکان ثابت در اختیار دارد.
فعالیت اجتماعی بازتاب حال انفرادی تک تک ماست
بهزاد اژدری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه انجمن هنرمندان سفالگر ۴۰۰ عضو دارد که حدود یک چهارم از این تعداد اعضای رسمی هستند که به شکل دائم حق عضویت خود را پرداخت می کنند، گفت: شارژی که تعداد اعضای رسمی انجمن می دهند با توجه به قطع شدن کمک مالی از طرف ارشاد شاید تنها بتواند جوابگوی این باشد که یک منشی در دفتر انجمن بگذارید تا تلفن ها را پاسخ دهد و خرج هزینه پیک و آب و برق و تلفن داده شود و چراغ انجمن روشن باشد. بدون داشته مالی نمی توان انتظار داشت فعالیت انجمن ها به فعالیتی فرهنگی و برگزاری بی نال و چاپ پژوهش ها و... منتهی شود.
جمع هم مانند فرد دچار افسردگی می‌شود
وی درباره پویایی انجمن‌های مختلف در هنرهای تجسمی عنوان کرد: روند فعالیت های فرهنگی در کشور به جز معدودی از آنها تابع شرایط فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی کشور است. ما یک جامعه انسانی هستیم که همگی تحت تاثیر تغییر رویکرد دولت ها و سیاست هایشان قرار می گیریم. اعضای یک انجمن واحدهای زنده اجتماعی هستند. من معتقدم جمع هم مانند فرد دچار افسردگی می شود و نشانه اش این است که اعضای آن نسبت به کمال گرایی بی تفاوت می شود و رویکرد به فعالیت های اجتماعی کمرنگ می شود.
وی افزود: فعالیت اجتماعی بازتاب حال انفرادی تک تک ماست. در انجمن ها هم افراد برای فعالیتشان حقوقی دریافت نمی کنند پس با خود می گویند برای چه چیز باید انرژی و جوانی خود را بگذارند. وقتی از نظر معاش هم موقعیتشان در خطر است ترجیح می دهند برای آن امر تلاش کنند تا خودشان را سرپا نگه دارند.
مشکل ما تغییر دولت ها و سیاست هایشان است
وی در پاسخ به این که خارج از این نقطه نظر پویایی هیات مدیره انجمن ها چقدر در پویایی اعضا اثرگذار است نیز بیان کرد: من همچنان می گویم مهمترین مشکل ما تغییر دولت ها و سیاست هایشان است. وقتی می خواهند روی کار بیایند وعده های خوبی می دهند اما در نهایت در این سال ها دولت ها ره آوردی برای جامعه هنری نداشته اند و دوباره در هر دولت شاهد نپرداختن به هنر و هنرمند و مطالباتشان هستیم و مدام اخبار بد فرهنگی به گوش می رسد. وقتی هنرمند با کلی انرژی منفی احاطه شده است چگونه می تواند به فعالیت صنفی فکر کند؟ حالا در این میان ممکن است چند نفر مقاوم تر باشند که چراغ یک انجمن را روشن نگه دارند.
اژدری ادامه داد: البته خوشبختانه در این حدود یک سالی که از انتخابات جدید در انجمن می گذرد ما فعال تر شده ایم و بالاخره یک مکان رسمی در اختیار گرفتیم که می توانیم دور هم جمع شویم و چهار کلمه حرف بزنیم. تا پیش از این، همین را هم نداشتیم. وقتی خانواده ای خانه نداشته باشد آیا می شود به آن خانواده گفت؟ شاید بشود به آنها کارتن خواب گفت. شما از کارتن خواب چه انتظاری دارید؟ البته الان که جا و مکان داریم ما امکانات آموزشی خوبی در انجمن ایجاد کرده ایم و سال پر باری خواهیم داشت و در حال برداشتن گام های بلندی هستیم.
رئیس انجمن هنرمندان سفالگر در پاسخ به این پرسش که چرا هنرمندان عرصه سفال و سرامیک تعداد کمی نمایشگاه در طول سال برگزار می کنند، گفت: هنرمندان سفال و سرامیک روزگار سختی دارند. شما تصور کنید یک نقاش با یک بوم و چند رنگ می تواند اثری خلق کند ولی هر سفالگر نیاز به حداقل ۴۰ متر فضای کارگاهی و یکسری وسایل گران قیمت دارد. یک نمایشگاه عکس ظرف سه روز می تواند بر پا شود. می تواند امروز در تهران نمایشگاه داشته باشد هفته آینده در مونیخ. ولی برای هنر سرامیک این امکان پذیر نیست. آثار شکننده است و مساحت نمایشگاهی که باید برای نمایش آثار اختصاص پیدا کند زیاد است. برای همین هنرمندان خاصی سراغ این رشته می آیند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از چالش های ما در حوزه سفال و سرامیک پرورش هنرمندان است. در تمام رشته ها شما می بینید در دانشگاه به طور رسمی آموزش آن را داریم اما در عرصه سفال هنرمندان یا خودآموخته هستند و یا در کلاس های خصوصی و یا توسط انجمن آموزش دیده اند.
هیچ هنری در ذات خود نه سنتی است و نه مدرن
این هنرمند درباره این موضوع که هنر سفال و سرامیک در زیر شاخه هنرهای سنتی تعریف شده است نیز توضیح داد: ما یک بار برای همیشه باید این داستان سنتی و مدرن را حل و خودمان را از سوءتفاهم نجات دهیم. هیچ هنری به خودی خود نه سنتی است و نه مدرن. ارائه آن مشخص می کند سنتی است یا مدرن یا در دسته هنر معاصر قرار می گیرد. اگر به قدمت باشد که موسیقی قدمتش از همه هنرها بیشتر است. پس باید آن را زیر شاخه هنرهای سنتی به شمار بیاوریم؟ آیا هنر مجسمه سازی واقعا صد سال است که اختراع شده است؟ این تقسیم بندی های اشتباه که متولیان فرهنگی کشور انجام می دهند باید شکسته شود. آنها تا می گوییم سرامیک و سفال ذهنشان می رود سمت گلدان و کوزه. چرا ذهنشان سمت دستگیره های در و کاشی های مدرن نمی رود؟
وی در پایان با گلایه از برگزار نشدن دوسالانه سفال و سرامیک در چند سال اخیر گفت: برگزار نشدن رویدادهای هنری در موعد مقرر یکی از مواردی است که از شور و هیجان هنرمندان کم و آنها را دلسرد می کند. الان چهار سال از برگزاری بی نال قبلی گذشته است و امسال هم قرار نیست برگزار شود. این اصلا اتفاق قابل قبولی نیست.