خبرگزاری مهر – گروه فرهنگ: یکی از مظاهر مهم فرهنگ عمومی، ظاهر و جلوه انسانهاست. به بیان دیگر ظاهر هر فرد، به نوعی مُبیّن فرهنگ اوست و به همین دلیل است که فرموده‌اند: «مَن تَشَبَّهَ بِقَوم، فَهُوَ مِنهُم؛ هرکه خود را شبیه گروهی درآورد، جزو آن گروه قرار می‌گیرد.» همین تعبیر البته در حکمت ۲۰۷ نهج‌البلاغه و از زبان مولا امیرالمومنین(ع) هم مطرح شده است و بر آن اساس، هرکه خود را به گروهی شبیه سازد، نزدیک است که عضوی از اعضای آنان گردد.
اینگونه است که ظاهر افراد، عملا نشان دهنده وجوهی از شخصیت آنان و لباس اشخاص، به نوعی پرچم وجود هرکس است که با آن و بر اساس آن، شناخته می‌شود و هویت اولیه خود را اعلام می دارد.
از این رو، عفاف و حجاب، امری است فرا دینی که البته در دین و شریعت هم به آن توجه ویژه‌ای شده و می شود.
مروری بر تقویم نشان می‌دهد که ۲۱ تیر ماه، به عنوان «روز عفاف و حجاب» نامگذاری شده است؛ روزی که یادآور حمله به مسجد گوهرشاد و کشتار مردم به دستور رضاخان است.
وقتی بانو گوهرشاد، همسر شاهرخ میرزا تصمیم گرفت مسجدی در جوار بارگاه نورانی حضرت ثامن الحجج(ع) بسازد؛ هرگز به مخیله‌اش هم خطور نمی‌کرد که روزی به این مسجد حمله شود و همه را با مسلسل، از دم تیر بگذرانند.
او این مسجد را با رعایت بسیاری از اصول اخلاقی ساخت؛ مثلا دستور داد که از محل حمل مصالح تا مسجد، برای حیوانات حمل کننده بار، آب و غذا بگذارند تا هیچ حیوانی در جریان ساخت مسجد، گرسنه و تشنه نماند؛ او دستور داد تا از زدن حیوانات در طول ساخت مسجد جلوگیری شود؛ او شرایطی را فراهم کرد تا همه کارگران با ساعت کاری مشخص و با دستمزدی بیش از دستمزد معمول، مسجد را بنا نهند؛ او با کارگران شرط کرده بود که در عملیات بنای مسجد، با وضو باشند و به یکدیگر احترام بگذارند و از بحث و جدل با هم بپرهیزند. او همه این شرایط را گذاشت تا مسجدی نمونه و با رعایت کمال اصول اخلاقی ساخته شود؛ اما هرگز فکر نمی کرد که این یادگار او، روزی شاهد شدیدترین بی اخلاقی ها از سوی رضاخان پهلوی و عوامل او باشد.
او حتی در جریان ساخت مسجد، جوانی عاشق پیشه را که عاشق او شده بود، با تدبیر خاصش به سوی معشوق حقیقی رهنمون ساخت تا همین جوان عاشق پیشه، بعدها به عنوان یکی از امامان جماعت مسجد گوهرشاد، زبان گویایی از اخلاق و دین برای مردم باشد.
۲۱ تیر ماه ۱۳۱۴ بود که رضاشاه، معترضان به قانون تغییر لباس و کشف حجاب را در مسجد گوهرشاد محاصره کرد؛ بر پشت بامهای اطراف مسجد مسلسل نهاد و سرانجام با نیروهای خود، به داخل مسجد حمله ور شد و شهادت صدها تن را رقم زد.
این در حالی بود که پیش از حمله ماموران به معترضان در مسجد، یکی از مسئولان تولیت آستان قدس رضوی موفق شده بود تعدادی از سرشناس‌ترین علمای آن روزگار مشهد را از راه‌هایی مخفی از مسجد خارج کند و همین فرد هم بعدها محاکمه، زندانی و در نهایت اعدام شد!
پس از آن بود که مشهد به حالت حکومت نظامی درآمد و برخی از علمای مشهور و سخنرانان برجسته مانند حضرات شیخ مهدی واعظ خراسانی، شیخ عباسعلی محقق و شیخ بهلول، تحت تعقیب قرار گرفتند.
همه اینها به این دلیل بود که رضاخان تلاش داشت تا با قانون تغییر لباس، کشف حجاب را علنا پیگیری و ایران را از پای تا سر، غربی کند!
و امروز، یادآور ۲۱ تیرماه ۱۳۱۴ است و بیش از ۸ دهه از آن اتفاق دردناک می گذرد اما یاد و نام آن روز، همچنان پابرجاست.
۲۱ تیر ماه، با نامگذاری شورای فرهنگ عمومی کشور، روز عفاف و حجاب است تا باز هم، فضای فرهنگ عمومی کشور این نکته را مرور کند که گسترش فرهنگ عمومی عفاف و حجاب، یک عزم جدی و ملی می‌طلبد و وظیفه تک تک اقشار جامعه است؛ بنابراین رعایت عفاف و حجاب، تنها و فقط مختص زنان نیست. رهبر حکیم انقلاب در این باره می‌فرمایند: «در مکتب اسلام، حفاظ و حجابی بین زن و مرد وجود دارد. این به معنای آن نیست که زنان، عالم جداگانه‌ای غیر از عالم مردان‌دارند؛ زنان و مردان در جامعه و در محیط کار، با هم زندگی می‌کنند؛ همه جا با هم سر و کار دارند؛ مشکلات اجتماعی را با هم حل می‌کنند؛ جنگ را با هم اداره می‌کنند و کردند؛ خانواده را با هم اداره می‌کنند و فرزندان را پرورش می‌دهند؛ اما آن حفاظ و حجاب در بیرون از محیط خانه و خانواده حتما حفظ می‌شود. این، آن نکته ی اصلی در الگوسازی اسلامی است. اگر این نکته رعایت نشود، همان ابتذالی که امروز غرب دچار آن است، پیش می‌آید. اگر این نکته رعایت نشود، زن از پیشتازی در حرکت به سمت ارزشها- که در ایران اسلامی دیده شد- باز خواهد ماند ...»
در عین حال نباید فراموش کرد که رعایت عفاف و حجاب، باعث تعطیلی فعالیت‌های اجتماعی هم نمی‌شود؛ چراکه عفاف و حجاب بیش از آنکه محدودکننده فعالیت موثر و پویا باشد، به این فعالیت‌ها مصونیت می‌دهد و ضامن توسعه فرهنگ فرهیخته عمومی است.