خبرگزاری مهر، گروه جامعه - ناصر جعفرزاده: از زمانی که قانون کشف حجاب در سال ۱۳۱۴ در کشورمان اجرایی شد تا امروز موضوع حجاب و عفاف همواره یکی از مسائل چالشی در جامعه ایرانی بوده است. پیش از آن اگرچه در اواخر دوره قاجار علائم و نشانه هایی در گرایش حاکمیت به کشف حجاب دیده می شد اما مساله حجاب چنان در فرهنگ دینی مردم رخنه داشت که حتی مطرح کردن آن از سوی حاکمان امکان پذیر نبود.
اعلام ممنوعیت حجاب در دوران پهلوی اول با مقاومت جامعه مدنی به ویژه اقشار دیندار و زنان کشور در مقابل اجرای این قانون مواجه شد و مبارزات مردمی تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت. با این حال حتی پس از روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی همچنان دغدغه حجاب و عفاف در جامعه دیندار کشور دیده می شود.
چادر پوشش ۵۰ درصد زنان و دختران ایرانی
زمستان گذشته مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نتیجه جدیدترین تحقیقات خود را در زمینه حجاب در کشور منتشر کرد. مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران تاکنون چندین نظرسنجی پیرامون موضوع حجاب انجام داده است که آخرین مورد آن در آذرماه گذشته انجام شد. براساس نتایج این تحقیق که با حجم نمونه بیش از ۴ هزار نفری در سطح کشور اجرا و جامعه آماری آن کلیه مردم ایران ساکن در مراکز استانها، شهرهای درجه ۲ و روستاها بوده است، حدود نیمی از پاسخگویان پوشش چادر را بهترین نوع پوشش برای زنان و دختران معرفی کرده اند. از این میزان، حدود ۲۸ درصد چادر مشکی با مقنعه و نزدیک به ۱۸ درصد پوشش چادر همراه با روسری را به عنوان نوع حجاب مورد پسند خود معرفی کرده اند.
براساس نتایج تحقیقات انجام شده حدود ۴۱ درصد شهروندان ساکن در مراکز استان ها، ۴۵ درصد شهروندان ساکن در شهرهای درجه ۲ و حدود ۶۱ درصد از روستانشین ها به پوشش چادر تمایل نشان داده اند.این آمار البته در شهرها و استانهای مختلف، متفاوت است به طوری که ۴۱ درصد شهروندان ساکن در مراکز استان ها، ۴۵ درصد شهروندان ساکن در شهرهای درجه ۲ و ۶۱ درصد از روستانشین ها به پوشش چادر تمایل نشان داده اند. نتایج این پژوهش همچنین می گوید که پوشش حدود ۳۵ درصد زنان و دختران کشور مانتوی بلند است که از نظر بیشتر افراد جامعه پوششی مناسب و مطابق با هنجارهای جامعه به شمار می رود.
علاوه بر نتایج این پژوهش، دیگر تحقیقات و نتایج مشاهدات کارشناسان، گویای این واقعیت است که پوشش چادر هنوز محبوب‌ترین نوع پوشش در کشور به شمار می رود. اگرچه تنوع در شکل و دوخت چادر تاثیر بسزایی در استفاده از آن به ویژه در میان جوانان دارد، بسیاری از دختران جوان معتقدند که نبود تنوع در تولیدات چادر سبب گرایش برخی به دیگر انواع پوشش حجاب می شود. در این زمینه معاون دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت در گفتگو با مهر با بیان اینکه نیمی از زنان و دختران ایرانی پوشش چادر دارند، افزود: بر اساس آمار به دست آمده از بازار خرید و فروش و صنعت چادر در کشور نیز گرایش بانوان کشورمان به چادر در سطح بالایی قرار دارد.
وی از میزان واردات چادر در کشور انتقاد کرد و گفت: سهم ۵ تا ۱۰ درصدی تولید داخل در پارچه چادری به هیچ وجه شایسته کشورمان نیست و برای تشویق جوانان به استفاده از چادر باید کالاهای با کیفیت و شکیل تولید و با قیمت مناسب در اختیار جوانان قرار گیرد.
فرشته جراحی یکی از علل استفاده نکردن دختران جوان از پوشش چادر را نبود کیفیت و تنوع در چادرهای تولیدی دانست و تاکید کرد: پوشش چادر بهترین نوع پوشش برای بانوان کشورمان است اما باید تولیدات مناسبی برای برآورده کردن سلیقه بانوان داشته باشیم.
وضع حجاب در کشور خوب است/ مردم مطالبه دارند
همچنین رییس بسیج جامعه زنان در گفتگو با مهر با بیان اینکه آمار پوشش چادر در میان زنان و دختران ایرانی تا حدود ۶۰ درصد برآورد می شود، گفت: حضور صدها هزار نفری زنان محجبه و حامیان حجاب و عفاف در همایش روز ملی عفاف و حجاب نشان‌گر همین مساله است. در ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی یکی از بنیادی ترین ارزشهای مردم، مساله حجاب و عفاف است زیرا قیام انقلابی مردم در راستای تکریم ارزشهای انسانی و تکریم زن مسلمان انجام شد تا ظرفیتهای انسانی زن مسلمان را آزاد کند.
اینکه بیش از ۶۰ درصد زنان و دختران کشور حتی در شهرهای بزرگ، پوشش حجاب را آزادانه و توأم با اختیار و اراده انتخاب کرده اند، یک پیام مهم دارد و آن این است که همه آحاد جامعه در زمینه عفاف و حجاب احساس مسئولیت می کنندمینو اصلانی تاکید کرد: پوشش چادر نماد زن مسلمان است و زن ایرانی همراه با این نماد حضور اجتماعی فعالی دارد. برخلاف تصور عده ای، حجاب اصولا برای وارد شدن زن مسلمان به جامعه است تا از توانایی های او در پیشبرد اهداف کشور، تحکیم نظام خانواده و بهبود فرزندپروری استفاده شود. مردم متدین ما نسبت به موضوع عفاف و حجاب یک دید مثبت و عرق ملی و مذهبی دارند به طوری که مردان هم از حریم عفاف و حجاب خانواده دفاع می کنند و کرامت زنان و عزت مردان در حفظ عفاف و حجاب در جامعه است.
وی در پاسخ به این سوال که با وجود استقبال اکثریت جامعه از موازین عفاف و حجاب در کشور، دلیل نگرانی برخی اقشار از موضوع بدحجابی چیست؟ تاکید کرد: اینکه بیش از ۶۰ درصد زنان و دختران کشور حتی در شهرهای بزرگ، پوشش حجاب را آزادانه و توأم با اختیار و اراده انتخاب کرده اند، یک پیام مهم دارد و آن این است که همه آحاد جامعه در زمینه عفاف و حجاب احساس مسئولیت می کنند و به این فضای معنوی علاقه دارند. با وجود هجمه های فراوان فرهنگی از خارج کشور، وضع حجاب در کشور خوب است اما مردم در زمینه عفاف و حجاب مطالباتی از دستگاههای مسئول دارند که پاسخ درخور با این موضوع دریافت نمی کنند به همین دلیل از این شرایط رضایت ندارند. وزارتخانه های مختلف مثل وزارت ارشاد اسلامی، وزارت کشور و ... باید به صورت جدی به این موضوع ورود کنند زیرا بخشی از مشکلات عفاف و حجاب در کشور ناشی از ولنگاری فرهنگی در نهادهای مسئول در کشور است.
وضعیت حجاب و عفاف کشور تغییر منفی نداشته است
از سوی دیگر منصوره شایسته، دبیر کارگروه تعمیق باورهای دینی در معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با تفکیک میان حجاب رفتاری و حجاب پوششی معتقد است که در جامعه، گروهی بسیار اندک داریم که کارشان اشاعه فحشاست و لازم است با آنها برخورد شود، چون اگر هیچ نوع برخوردی با آنها نداشته باشیم مصون می‌مانند و فحشا را گسترش می‌دهند.
شایسته همچنین با تاکید بر اینکه بیشتر زنان و دختران در کشور ما چه از نظر رفتاری و چه از بعد پوششی موازین حجاب و عفاف را رعایت می کنند، افزود: حساب اندک افرادی که به چارچوب‌های مورد پذیرش جامعه در مسئله عفاف و حجاب پایبند نبوده و به دنبال شکستن حریم ها هستند را باید از کسانی که پوشش‌شان از نظر ما معقول نیست، جدا کنیم. یقین دارم حتی یک نفر از این افراد اگر به آنها نسبت دهیم که نوع پوشش‌تان ناشی از بی‌عفتی است، قبول نمی‌کنند و بسیار ناراحت می‌شوند. پس می‌توان گفت این افراد بیشتر تحت تاثیر جو جامعه، اینکه فلان لباس مد است و ارزش تلقی می‌شود یا این که نمی‌خواهیم از بقیه عقب بمانیم نوع پوشش خود را انتخاب می‌کنند.
مطالعات و مشاهدات اجتماعی نشان می دهد که با وجود انتقادات به جا و کارشناسی افراد و نهادهای دلسوز و مسئول در حوزه حجاب و عفاف، با این حال میانگین جامعه در امر حجاب بسیار حساس بوده و اقشار مختلف جامعه در این زمینه احساس مسئولیت می کنند. آمار و اطلاعات منتشر شده از سوی نیروی انتظامی هم گویای همین مطلب است که وضعیت عفاف و حجاب در کشور طی سالهای گذشته و برخلاف برخی اظهارنظرها، تغییری نداشته است. سردار منتظرالمهدی پاییز گذشته در تحلیل وضعیت حجاب در کشور گفت: در سال جاری افزایش کشف حجاب و بی‌بندوباری نداشتیم.
وی با بیان اینکه در برخی از نقاط، تجری و بدحجابی وجود دارد، تاکید کرد: پلیس همواره به امنیت اخلاقی جامعه و فراهم کردن زیرساخت‌های این مهم، توجه ویژه دارد.
با وجود پذیرش حجاب به ویژه چادر از سوی بیشتر زنان و دختران کشور، با این حال عدم رعایت موازین پوششی در میان جوانان در گوشه و کنار برخی شهرها، سبب ایجاد دغدغه در میان اقشار متدین کشور شده است. نبود تولیدات مناسب و منطبق بر فرهنگ ملی و دینی نیز بر این شکاف دامن زده است زیرا بازار پوشاک کشورمان در نبود تولیدات درخور، به مأمن تولیدات بیگانه با فرهنگ ایرانی و اسلامی تبدیل شده است که باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان قرار گیرد.