خبرگزاری مهر - گروه استانها- محمدحسین نیکوپور: استاد محمدعلی پرواز نقاشی با سبک امپرسیونیسم را با کلاس‌های استاد غلامحسین صابر در پیش گرفت و به دنبال آن در سال ۱۳۷۰، دیپلم افتخار اولین نمایشگاه تجربی نقاشی و گرافیک تهران را دریافت کرد. پرواز همچنین موفق به دریافت درجه ممتاز هنری از مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و گواهینامه هنری از شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی و سازمان میراث فرهنگی گردید.
از جمله آثار بی مانند نقاشی او، ترسیم تعداد زیادی پرتره از پیشکسوتان، فرهیختگان، متقدمان و چهره‌های ماندگار شیراز در رشته‌های مختلف علمی، فرهنگی، هنری و تجربی است که این فعالیت هنری از سال ۱۳۸۰ تاکنون ادامه دارد؛ این آثار هم اکنون در موزهٔ مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، استانداری و سازمان میراث فرهنگی استان فارس نگهداری می‌شود.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: دیگر کسی یادی از استادانی چون مرحوم عباس نقاش، استاد نگارگر، نمازی و اردوبادی نمی کند و بدین ترتیب نسل ما نیز در بوته فراموشی قرار گرفته اند.
او که ۵ خرداد ۱۳۲۷ در شیراز زاده شده و نقاشی را از ۹ سالگی نزد دایی خود که نقاش اسلیمی کار بوده فرا گرفته است درباره اینکه چگونه نقاش شد، می گوید: دوران کودکی و جوانی را در محضر مرحوم استاد عباس نقاش، در رشته نقاشی به سبک اسلیمی (ترنج، گل و مرغ و ختایی) سپری کردم که در اماکن تاریخی، مساجد و حسینیه‌های شیراز آثاری از آن به جا مانده است.
وی بیان کرد: در دوران دبیرستان از وجود اساتیدی همچون شادروان ناصر نمازی، مرحوم کاظم اردوبادی و مرحوم نگارگر در زمینه طراحی بهره‌ها جسته و پس از اخذ دیپلم و گذراندن دوره نظام، جهت تحصیل به اروپا سفر کردم؛ در آلمان با اساتید هنر نقاشی این کشور آشنا شده و به تعمیر و مرمت کلیساها مشغول شدم. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۶۵ در چندین نمایشگاه جمعی و انفرادی شرکت کردم.
پرواز که هنر خوش نویسی را در محضر شادروان استاد حمید دیرین -بنیانگذار و رئیس سابق انجمن خوشنویسان استان فارس-، استاد محمد نعمتی در شیراز و همچنین استاد مرحوم آیت‌الله سید مرتضی نجومی در کرمانشاه، فراگرفته عنوان می کند: درسال ۱۳۶۹ توسط چندتن از اساتید بنام خوشنویسی (مرحوم حمید دیرین، محمد نعمتی، قاسم احسنت و مرحوم حبیب‌الله رحمتی) به عنوان ممتاز ویژه در خط ثلث و نسخ معرفی شدم.
خلق ۴۰۰ پرتره چهره های ماندگار
وی پیرامون اینکه اکنون مشغول چه کاریست، بیان می کند: همچنان مشغول تهیه پرتره چهره های ماندگار هستم و تا کنون تعداد آن به ۴۰۰ تابلو رسیده است.
پرواز که مجدانه نقاشی از چهره شخصیت های ماندگار را دنبال می کند و علیرغم مشکلات مالی دست از این کار نشسته است، می افزاید: در سال ۱۳۸۰ از ۱۵ اردیبهشت تا ۱۵ بهمن، ۱۱۰ چهره کشیدم که برای خود رکوردی به حساب می آید.
این نقاش برجسته که در شهر خود کمتر بها یافته به شوخی عنوان می کند: گاهی آدمهای غیر ماندگار را هم می کشم.
استاد پرواز کم لطفی مسئولین به هنرمندان را یادآور می شود و می گوید: آنانی که متولی کار فرهنگی و هنری هستند شناختی از هنرمندان ندارند و چنانچه در میانشان افرادی هم باشند که گاهی به هنرمندان پیشکسوت مراجعه کنند وعده هایشان فراموش می شود.
این هنرمند نقاشی با گلایه از بی توجهی به پیشکسوتان نقاشی شیراز، تاکید می کند: نقاشان عصر ما که از دنیا رفته اند را کسی نمی شناسد . برای نمونه مرحوم صدرالدین شایسته شیرازی که از شاگردان کمال الملک بود کاملا فراموش شده است. با وجودی که در این دوره تعداد نقاشان بسیار است، اما کمتر کسی ترجیح می دهد پرتره بکشد، زیرا سابقه و تاریخچه هنری فراموش شده است.
پرواز آنچه امروز از چهره های ماندگار به جای مانده است را حاصل سالها نقاشی پرمرارت عنوان می کند و علت عدم پرداختن به پرتره نگاری را سختی این کار دانسته و می افزاید: چنانچه نقاش طراحی بلد نباشد اگر هزار سال هم رنگ را بشناسد، توان نقاشی را نخواهد یافت. در چهره نگاری کسی دیگر حوصله و توان نقاشی به شیوه پرتره ندارد.
چهره طهمورٍثی را هنگام مرگش ثبت کردم
وی با بیان خاطراتی از پرداختن به نقاشی چهره های ماندگار شیراز، این کار را ناتمام می داند و اشاره می کند: چندسال پیش که برای کشیدن چهره اسماعیل طهمورثی به منزل اش مراجعه کردم او تازه از دنیا رفته بود و فرزندش از من خواست تا برای چاپ آگهی ترحیمش عکسی از آن مرحوم تهیه کنم او را مانند فردی زنده نشاندند و من برای اینکه بتوانم پرتره او را هم بکشم به عکاسی از طهمورثی پرداختم.
استاد پرواز علت اینکه تاکنون مجموعه پرتره های چهره های ماندگار به کتاب تبدیل نشده را عدم توانایی مالی عنوان می کند و می گوید: علیرغم اینکه بارها مسئولان در این باره قول هایی دادند و ابراز تمایل به این کار داشتند، هنوز این کار تحقق نیافته و اگر توانایی باشد باید خودم این کار را به سرانجام برسانم.
این نقاش پیشکسوت که دارای دیپلم افتخار نقاشان تجربی است و نشان درجه ۳ هنر را از وزارت ارشاد دریافت کرده از اینکه گاهی برای خلق آثار هنری اش دچار تنگی جا و کمبود فضای کارگاهی شده، می گوید و عنوان می کند: گاهی از شدت فشردگی جا و اینکه در مواقعی خطر آتش سوزی آثار را تهدید می کند ناچار شدم بخشی از پرتره ها را به استانداری و سازمان میراث فرهنگی اهدا کنم.
پرواز از معدوم شدن بخشی از نقاشی های پرتره شخصیت های ماندگار در جریان آتش سوزی های گاه و بی گاه آتلیه اش خبر می دهد و می گوید: در این آتش سوزی ها گاه ۲۰ تا ۳۰ اثر نقاشی از بین رفتند. اما اکنون به همت مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس بخشی از آثار نقاشی نگهداری می شوند.
پیش ساخته ها جایگزین هنرنقاشی در بناها شده است
او که سالها برای ابنیه تاریخی، مساجد و حسینیه ها نقاشی اسلیمی کرده، ادامه می دهد: متاسفانه کارهای پیش ساخته مانند گچ بری های آماده جایگزین هنر نقاشی در ساختمانها شده و موجب شده نقاشی اسلیمی در بناهای نوین جایی نداشته و اصالت هنری کنار گذاشته شده است.