به گزارش خبرنگار مهر، حمید بعیدی نژاد مدیرکل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت امور خارجه صبح امروز در نشست خبری یکسال پس از برجام که صبح امروز برگزار شد، اظهار داشت: برجام یکی از پیچیده ترین پرونده های بین المللی بوده و از ابعاد مختلفی برخوردار است که می بایست در زمان مذاکرات به آنها توجه می شد.
وی گفت: حساسیت بحث غنی سازی یکی از موضوعات مهمی بوده که جزئیات آن مورد بحث های زیادی قرار گرفت.
بعیدی نژاد تصریح کرد: مذاکرات سخت و پیچیده ای داشتیم و هیچ کس تصور نداشت که راه هموار و ساده ای پیشرو داشته باشیم و بعد حدود دو سال و نیم مذاکره برجام حاصل شد.
وی اضافه کرد: شش ماه بعد مذاکرات طول کشید تا اعضای شرکت کننده مذاکرات به خصوص ایران و آمریکا مراحل داخلی کشورشان را رازی کردند تا برجام را اجرایی کنند.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ادامه داد: مجموعا روند اجرای برجام تا حدی رضایت بخش بوده چرا که علی رغم مشکلات و موارد ابهامی که هست تا این لحظه اعضای مذاکره کننده اعتقاد دارند برجام نقض نشده و تلاش برای حل مشکلات ادامه دارد.
وی تاکید کرد: ایران به چیزی کمتر از اجرای برجام تن در نخواهد داد و توقع دارد همان طور که خودش متعهد بوده طرف های مقابل هم تعهدات خودشان را انجام دهند.
بعیدی نژاد گفت: اواسط هفته بعد جلسه کمیته مشترک در وین برگزار می شود و تلاش برای رفع مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم.
بعیدی نژاد در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تیم مذاکره کننده نتایج برجام را بیش از آنچه که بود به مردم القا کردند و امیدی بیش از آنچه که در قالب برجام رخ داده است به جامعه تزریق کردند؟ گفت:فکر نمی کنم در خصوص انتظاراتی که در مورد برجام بوده مبالغه ای صورت گرفته باشد بلکه واقعیاتی بود که در مفاد برجام درج شده است. ما می دانستیم چه چیزهایی در برجام است و چه مواردی مورد توافق طرفین واقع نشده است. بنابراین آنچه که در توافق قید شده آنها را به عنوان دستاورد و نتایج برجام اعلام کرده ایم و انتظار داریم همه آنها هم اجرایی شود.
وی افزود: نتایج ما از برجام طبق آنچه اعلام کرده ایم بر اساس واقعیات بوده است و چیزی اضافه و کم نشده است.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای گفت: اجرای برجام تحول مهمی در سطح بین المللی ایجاد کرد، با توجه به پیچیدگی های آن خیلی ها انتظار حصول برجام را نداشتند، شما نگاه کنید تحلیلگران داخلی و خارجی را پیش از برجام اکثریت بر این باور بودند که این توافق به دست نخواهد آمد.
بعیدی نژاد با بیان اینکه توافق هسته ای صورت گرفت، دنیا با تحولی مواجه شد افزود: بعد از حصول این توافق خوش بینی های بیش از حد انتظاری را ایجاد کرد تا جایی که گفتند موضوعات غیربرجامی را هم این توافق می تواند حل و فصل کند در حالی که شمولیت برجام در خصوص مساله هسته ای و نه بیشتر از آن، بنابراین باید به توافق هسته ای نگاه واقع بینانه ای داشته باشیم.
وی در خصوص اظهارات اخیر بان کی مون در رابطه با بدعهدی صورت گرفته از طرف ایران افزود: مواردی که از جانب آقای دبیرکل سازمان ملل عنوان شده است به هیچ عنوان حرف وی نیست، بلکه برخی رسانه ها از پیشنویس اولیه گزارش وی مطالبی را چاپ کردند و آن را به عنوان گزارش منتسب به دبیرکل عنوان کردند در حالی که هنوز گزارش وی کامل و نهایی نشده است.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ادامه داد: مذاکراتی از جانب ایران و ۵+۱ با دبیر کل سازمان ملل در جریان بود و طرف های مذاکره مشورت هایی را با وی داشتند. به طور طبیعی این امر مسلم است که گزارش بان کی مون باید کامل و جامع باشد و دیدگاه های مختلف در خصوص اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ را پوشش دهد.
بعیدی نژاد اضافه کرد: این پیشنویس اولیه گزارش بسیار غیرمتوازن و غیرجامع است و انتظار بر این است که با توجه به مذاکراتی که در این خصوص در جریان است گزارش کاملی شود و بتواند تصویر واقعی را از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جهانیان ارائه کند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه یکی از دستاوردهای برجام را شخص شما بهبود و تقویت توان موشکی ایران گفته اید، آیا بعد از گذشت یک سال از برجام توان موشکی ایران شرایط خوبی دارد؟ گفت: ما نباید همه چیز را در بحث توان دفاعی از منظر موشکی نگاه کنیم بلکه یکی از بزرگترین اتهامات علیه بخش نظامی و دفاعی ایران این بوده است که در حال تولید سلاح هسته ای هستیم و پرونده PMD برای اثبات این بود.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ادامه داد: این اتهام می توانست نگاه دیگران را به بخش دفاعی و نظامی ایران نادرست نشان دهد، بنابراین با بسته شدن پرونده فوق و رد این اتهامات نگاه جدیدی به توان دفاعی و نظامی ایران به وجود آمد.
بعیدی نژاد گفت: علیرغم اینکه ایران خواسته است در این بحث روشنگری کند اما هنوز برخی کشورها از موضوع موشکی ما نگرانی ها را دارند هر چند که کاملا بی مورد است چرا که توان موشکی ما در خدمت منافع کشور است و اهداف دفاعی دارد.
وی همچنین ادامه داد: واقعیت این است که با وجود نگرانی هایی که از بحث موشکی ایران هست اما بخشی از آن در حال رفع شدن است و مراودات جدیدی میان بخش نظامی و دفاعی ایران و دیگر کشورها وجود دارد نظیر آنچه که ما از روسیه سامانه موشکی دفاعی S۳۰۰ را تحویل گرفتیم.
بعیدی نژاد اظهار داشت: در حوزه های هم فضای جدید ایجاد شده و این درک حاصل شده که توان موشکی ایران به عنوان نقطه قوتی در منطقه است و از طرفی تلاش ایران بر این است که سیاست های کشور در خدمت صلح و ثبات منطقه ای قرار گیرد.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به این سوال که آیا ما در خصوص اقدامات مخالفین برجام در آمریکا که به هر بهانه ای به دنبال توقف اجرای آن توافق هستند، واکنشی نشان می دهیم؟ افزود: بنابر سیاست های داخلی آمریکا و کنگره آن کشور، نگاه مثبتی در خصوص اجرای برجام وجود ندارد ولی ما نمی توانیم منافع ملی خودمان را بر اساس تحلیل دیگر افراد و کشورها پیش ببریم.
بعیدی نژاد ادامه داد: ما نمی توانیم با توجه به تجربه جنگی که داشتیم بپذیریم که محدودیتی در خصوص توان موشکی و دفاعی خودمان داشته باشیم و این مخالفان هستند که باید این درک را داشته باشند که ورود ایران به برجام به منزله این نیست که ما بخواهیم از حق خودمان در بحث توان موشکی و دفاعی عقب بکشیم.
وی در پاسخ به این سوال که پس از اجرای برجام چه میزان از دارایی های کشور به ما رسیده است افزود: دارایی های ایران در خارج از کشور بنا به اظهارات صریح بانک مرکزی در دسترس و اختیار ماست. نظام نقل و انتقالات این دارایی ها هم می تواند صورت بگیرد و مشکلی هم در این رابطه نیست.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: تبدیل این دارایی ها از برخی ارزهای غیرمعروف به ارزهایی مثل یورو است که یکسری مسائل فنی و بانکی دارد که جهت حل و فصل آن با در تماس هستیم و امیدواریم مشکل تبدیل منابع ارزی هم به زودی حل شود.
بعیدی نژاد در پاسخ به این سوال که قبل از برجام دولت وعده هایی داده بود اما بعد از آن تحریم های پسابرجامی و فضای نسبتا امنیتی در جهان حاکم شد، دلیل آن را چه می بینید افزود: احساس می کنم انتظارات فراتر از برجام رفت و این مساله ای نبود که دولت بخواهد به آن دامن بزند. باید دقت کنیم که برجام یک تفاهم تجاری نیست برجام موانعی را که بر اساس تحریم ها و محدودیت هایی که طی دوره زمانی علیه ایران وضع شده بود را رفع می کرد.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای افزود: در برخی حوزه ها مثل نفت، پتروشیمی، فناوری، خودرو و ارسال تجهیزات آن به ایران در حوزه بانکی و مالی و ... گشایشاتی رخ داد اما لازم است این را بگویم که حرکت های اقتصادی ما تابع سیاست های کلان اقتصادی کشور است.
وی با اشاره به موضوع رفع تحریم های صنعت هواپیمایی افزود: تحریم هواپیمایی یکی از قدیمی ترین تحریم های ظالمانه علیه ایران است.
جلوگیری از فروش هواپیما به ایران نقض برجام است
بعیدی نژاد گفت: بر اساس تعهد آمریکایی ها و اروپایی ها در برجام قرارداد ایران با ایرباس و بوئینگ منعقد شد ولی خب اجرای آن زمان بر است و قدری مشکل. کنگره آمریکا تلاش می کند اجرای قراردادهای هواپیمایی با ایران را ملغی کند و بدون شک اگر دولت آمریکا از فروش هواپیما به ایران خودداری کند و از شرکت های دیگر هم جهت فروش آن به ایران ممانعت به عمل آورد حتما نقض برجام است و ما برخورد خواهیم کرد.
وی با اشاره به موضوع FATF افزود: این موضوع برای امروز و دیروز نیست و ربطی به برجام ندارد بلکه سال های خیلی قبل و در دهه دو هزار میلادی با توجه به خطراتی که از طرف پولشویی و تروریسم در جهان مطرح بوده اهمیت این مساله بیشتر شده است.
بعیدی نژاد افزود: پیوستن ایران هم به FATF به سال های اخیر مرتبط نیست و من به یاد دارم که ۲۰ سال پیش با همکاران خود در بانک مرکزی در این خصوص بحث می کردیم و همواره یکی از دغدغه های بانکی ما بوده و هست. ما خودمان هم از این مساله نگرانیم چون اگر موافقت نکنیم اموال ناسالم وارد سیستم مالی ما می شود و تهدیداتی را متوجه سیستم بانکی و مالی ایران می کند.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای تاکید کرد: مقررات ضد پولشویی و تروریسم از زمان دولت قبل به مجلس ارائه شد و سال ها در مجلس مورد بحث قرار گرفت و پس از طی روند قانونی آن در دولت جدید به تصویب رسید.
هیچ خط قرمزی در مذاکرات رد نشده است
وی در پاسخ به این سوال که آیا در مذاکرات هسته ای از خطوط قرمز تعیین شده هم عدول شده است، گفت: هیچ خط قرمزی توسط اعضای مذاکره کننده ما رد نشده است بلکه در مذاکرات کاملا منطبق بر سیاست های مقامات عالی ایران پیش رفته ایم و طبیعی است زمانی که در مذاکراتی با آن سطح از حساسیت بحث می کنید و با توجه به دستورالعمل هایی که دارید ماحصل مذاکرات و دیدگاه های طرف مقابل خود را به مقامات داخلی خود گزارش می کنید، فلذا مقامات عالیرتبه کشور با توجه به احتمال حصول توافق و برخی موارد دیگر ممکن است از نظرات و مواضع اولیه خود قدری کوتاه آیند و این به منزله عبور از خطوط قرمز نیست.
بعیدی نژاد همچنین در خصوص مذاکره پیرامون مشکلات میان ایران و آمریکا در خلال مذاکرات هسته ای افزود: اختلاف میان این دو کشور ریشه ای است و به مسائل کلان سیاست خارجی مربوط می شود و به هیچ وجه نظام تصمیم بر این نداشته است که در این مذاکرات به حل و فصل مشکلات فیمابین این دو کشور بپردازیم بلکه فقط حل مساله هسته ای را دنبال می کردیم.
وی با اشاره به توقیف دو میلیارد دلار دارایی های ایران توسط آمریکایی ها افزود: اگر آنها به دیگر دارایی های ما هم دسترسی داشته باشند حتما به آن هم دستبرد خواهند زد.
بعیدی نژاد در خصوص دستاوردهای ایران در رابطه با برجام افزود: مفادی که در برجام درج شده این است که صنعت هسته ای در ایران ادامه می یابد، تحریم ها برداشته خواهد شد و حق مسلم ایران در ادامه غنی سازی مورد شناسایی و مورد احترام قرار خواهد گرفت.
وی افزود: یکی از دستاوردهای برجام این است که فضای ایران هراسی که سال هاست وجود دارد شکسته شد و این توافق نشان می دهد که ایرانی ها مردمی اهل گفتگو و صلح هستند.
پس از برجام روابط مان با کشورهای منطقه بهبود نیافت
مدیرکل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت خارجه گفت: انتظار داشتیم که پس از برجام شاهد بهبود روابط خود با کشورهای منطقه باشیم که در عمل متاسفانه چنین چیزی رخ نداد که این به خاطر تهدیدها و شرایط خاص منطقه ماست و البته هنوز هم فکر می کنیم که اگر به برجام به چشم رفع پروژه ایران هراسی نگاه کنیم بتوانیم فضای بهتری را در منطقه تجربه کنیم.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در خصوص اظهارات بان کی مون افزود: دبیرکل سازمان ملل نمی تواند راسا ارزیابی از برجام و تعهدات ایران و یا طرف های مقابل ما داشته باشد بلکه باید به عنوان تسهیل کننده به اجرای برجام کمک کند.
بعیدی نژاد در پاسخ به این سوال که آیا حل شدن مشکلات مالی و بانکی ایران تاریخ مشخصی دارد یا خیر افزود: این مساله ابعاد مختلفی دارد همان گونه که گفتم تبدیل ارز به ارزی دیگر راه حل های فنی دارد که در حال بحث پیرامون آن هستیم و خیلی امیدواریم این مذاکرات بتواند مشکلات نقل و انتقالات میان بانکی را حتی قبل از سپتامبر رفع کند.
وی برخی بانک های بزرگ غربی حساسیت بالاتری دارند و طبعا از استانداردهای بیشتری هم برخوردارند، بسیاری از اینها در بورس آمریکا سهام دارند و هیات مدیره آنها را افراد آمریکایی تشکیل می دهند بنابراین آنها به دلیل تجربه قبلی که دارند نمی خواهند بر اثر ارتباط با ایران قوانین آمریکا را نقض کرده و از جانب آن کشور تحریم و تنبیه شوند و البته اشتیاقی که از طرف بانک های متوسط خارجی وجود دارد این نوید را به ما می دهد که به زودی این مشکلات هم رفع می شود.
مدیرکل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت خارجه افزود: در بسیاری از حوزه ها محدودیت ها برداشته شده، مثل نفت، انرژی، کشتیرانی اما همچنان برخی نگرانی ها و مشکلات در خصوص مساله بانکی میان بانک های ایرانی و بانک های بزرگ خارجی وجود دارد که امیدواریم با واقع بینی در این خصوص این مساله هم به زودی برطرف شود.
بعیدی نژاد در خصوص هیات عالی نظارت بر اجرای برجام افزود: نباید آنطور تصور کرد که این هیات، جایگزین سازمان های دیگری است. این هیات جایگاه عالی دارند و اجرای برجام را رصد می کند و سازمان های ذیربط موظفند به این نهاد عالی گزارشات دوره ای بدهند و آن هیات اگر نقض برجامی را از اقدامات طرف مقابل نتیجه گیری کرد تصمیمی را اتخاذ می کند و جهت تایید نهایی به رهبری انقلاب ارائه می کند.
بعیدی نژاد در پاسخ به این سوال که تناقض گویی های مسئولان دولتی قبل و بعد از برجام را چگونه ارزیابی می کنید؟ افزود: اگر بخواهیم کلی برخورد کنیم، بله اینها متناقض بوده است. اینکه گفته می شود همه تحریم ها قرار بود رفع شود، سوال این است که کدام تحریم‌ها؟ ما در مذاکرات فقط موضوع هسته ای را بحث کرده ایم و نه مسائل دیگر شامل حقوق بشر، تروریسم و غیره.
توقع نظام از برجام رفع همه تحریم ها نبوده است
مدیر کل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت امور خارجه افزود: هیچ وقع نظام این نبوده است که در مذاکرات بخواهیم تحریم های دیگری را رفع کنیم، بلکه ما تنها موظف به مذاکره در خصوص مسئله هسته ای بوده ایم.
وی تصریح کرد: ما از عالی‌ترین مشاورین حوزه های مختلف در خلال مذاکرات استفاده می کردیم و اینطور نبود که برخی می گویند چرا از مقامات و کارشناسان مالی و بانکی در آن مذاکرات بهره نبرده اید بلکه آنها در سطوح مختلف، در این مذاکرات با ما همکاری می کردند.
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه برخی منتقدان معتقدند که برجام در حال شکستن است، آیا باید نگران آینده توافق هسته ای باشیم یا خیر؟ افزود: هم در زمان مذاکرات و هم در حال حاضر، می دانستیم که طرف های مقابل هم اراده برای تحقق اجرای برجام دارند ولی متاسفانه با کندی اجرای توافق و بدعهدی برخی طرف ها در این خصوص مواجه هستیم.
بعیدی نژاد ادامه داد: البته مذاکراتی در میان هست که بدعهدی های طرح مقابل را رصد کرده و آن را برطرف می کند. این نگرانی وجود دارد که فضا در میان جامعه فضای منفی بشود ولی ما سعی می کنیم در مذاکرات با طرف های مقابل این هشدار را بدهیم که این نگرانی ها را در ایران دست کم نگیرید چرا که مردم ما علاقه مند هستند تا برجام ادامه پیدا کند و از طرفی ما نگران بدعهدی های طرف مقابل هستیم.