به گزارش خبرنگار مهر، در دستورالعمل ضوابط سرمایه گذاری در مناطق طبیعی که در سال ۹۵ به دستگاه‌های اجرایی مرتبط ابلاغ شده است آمده: در اجرای بند «هـ» ماده ۳ و ۵ آیین‌نامه کمیته ملی طبیعت‌گردی مصوب ۲۷۳۱۵ ت ۳۳۵۳۶ هـ مورخ ۱۳۸۴/۵/۵ هیأت وزیران به منظور تنظیم مقررات سرمایه‌گذاری با محوریت طبیعت‌گردی، ضوابط مشارکت و سرمایه‌گذاری با رعایت چارچوب‌های قانونی حاضر در ۱۰ ماده و ۷ تبصره در مورخ ۱۳۹۴/۱/۳۱ به تصویب کمیته ملی طبیعت‌گردی رسید و از تاریخ ابلاغ برای کلیه دستگاه‌های اجرایی لازم‌الاجرا است:
ماده ۱ ـ برنامه‌های طبیعت‌گردی
طبیعت‌گردی مطابق ماده ۴ آئین‌نامه طبیعت‌گردی بر مبنای برنامه‌های زیر اجرا می‌شود:
الف ـ طبیعت‌گردی متمرکز که از طریق استقرار در مراکز اقامتی و مرکز بازدیدکنندگان یا بازدیدهای چند روزه صورت می‌گیرد.
ب ـ طبیعت‌گردی غیرمتمرکز که متضمن بازدیدهای کوتاه مدت با وسایل و امکانات غیرثابت است.
تبصره ۱: ایجاد هر گونه تأسیسات و امکانات اقامتگاهی و گردشگری از قبیل کمپینگ و چادر و سایر تسهیلات باید مطابق طرح مدیریت مصوب باشد.
تبصره ۲: سرمایه‌گذار موظف است در طرح پیشنهادی، برنامه‌هایی برای آموزش جوامع محلی و همچنین بازدیدکنندگان داشته باشد.
ماده ۲ ـ عرصه‌های موضوع این ضوابط
طرح‌های طبیعت‌گردی با رعایت ضوابط و مقررات و تأیید دستگاه مربوط مطابق ماده ۵ آئین‌نامه کمیته ملی طبیعت‌گردی در بخش‌هایی از مناطق زیر که دارای جاذبه‌ها و ویژگی‌های خاص طبیعت‌گردی باشد تهیه و پس از تصویب کمیته ملی به مرحله اجرا درمی‌آیند:
الف ـ منابع طبیعی ملی تحت اختیار و مدیریت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور.
ب ـ زون‌های تفرجگاهی واقع در مناطق چهارگانه و تالاب‌ها و مناطق شکار ممنوع تحت اختیار و مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست.
ج ـ مناطق دارای جاذبه‌های طبیعی واقع در محدوده‌های فرهنگی، تاریخی و باستانی تحت اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
د ـ محدوده‌های مناسب واقع در املاک و مستثنیات قانونی اشخاص با رعایت حقوق ایشان که مکان و استعداد لازم جهت اجرای برنامه طبیعت‌گردی را داشته باشد.
هـ اراضی ملی و دولتی محدوده شهرها و بافت روستاها با کسب موافقت دستگاه متولی.
و ـ سایر مناطقی که دارای جاذبه‌های طبیعت‌گردی بوده و در حال حاضر تخریب شده و یا به کاربردهای دیگری اختصاص یافته‌اند، پس از احیاء و یا تغییر در شیوه بهره‌برداری به طرح‌های موضوع این ماده اختصاص می‌یابند.
ماده ۳ ـ تأسیسات گردشگری مرتبط با تفرج متمرکز برای طرح‌های طبیعت‌گردی و مصادیق آن
مصادیق تأسیساتی که به قصد ارائه خدمات و انتفاع برای پذیرایی، اقامت و خدمات مسافرتی به گردشگران و بازدیدکنندگان در مناطق تفرج متمرکز طبق ضوابط دستگاه‌های ذیربط و ملاحظات زیست‌محیطی و حفظ کاربری و مالکیت دولت بر عرصه‌های منابع ملی و دولتی در طرح طبیعت‌گردی مجاز به احداث می‌باشند، به شرح ذیل است:
۱ـ اقامتگاه‌های بوم‌گردی و اقامتگاه‌های سنتی
۲ـ مراکز تفریحی و سرگرمی گردشگری
۳ـ مجتمع‌ها، اردوگاه‌ها و محوطه‌های گردشگری
۴ـ محیط‌ها و پارک‌های طبیعت‌گردی و گردشگری روستایی و عشایری
۵ـ مراکز گردشگری ساحلی و دریایی
۶ـ واحدهای پذیرایی و انواع غذاخوری‌های منفرد بین راهی موجود
۷ـ تأسیسات اقامتی و پذیرایی واقع در مجتمع‌های خدمات رفاهی بین راهی.
۸ـ مناطق نمونه گردشگری
۹ـ دهکده‌های سلامت
ماده ۴ـ فضاهای پشتیبان
استقرار سازه‌ها و ساخت و سازهای منطبق با تفرج متمرکز در طرح‌های مصوب و در دست اجرای واقع در مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری کشور متناسب با اکوسیستم هر منطقه به صورت زیر به اجرا درخواهد آمد:
۱ـ اجرای مصوبات طرح تفصیلی موجود برای زون تفرج متمرکز
۲ـ بررسی و تصویب پیشنهادات مجری در قالب مندرجات ماده ۳ این مصوبه حسب مورد توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست و یا سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۳ـ چنانچه اجرای پیشنهادات مجری در طرح حاضر به دلایل زیست محیطی و سایر محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های قانونی میسر نباشد، مجری می‌تواند در فضای پشتیبان مکان‌یابی کند.
تبصره: تملک و تحصیل اراضی در فضای پشتیبان به عهده سرمایه‌گذار است و دستگاه‌های عضو کمیته ملی در این خصوص مسئولیتی ندارند.
ماده ۵ ـ شرایط متقاضی
۱ـ دارا بودن تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران
۲ـ تدین به دین اسلام و یا سایر ادیان رسمی جمهوری اسلامی ایران
۳ـ ارائه گواهی عدم سوءپیشینه از مرجع ذیصلاح.
۴ـ برخورداری از شرایط (تخصص در زمینه طبیعت‌گردی و یا استفاده از مشاور فنی ذیصلاح).
۵ـ دارای توان لازم مالی برای اجرای طرح‌های طبیعت‌گردی
۶ـ در شرایط مساوی جوامع محلی در اولویت هستند.
تبصره ۱: مشارکت متقاضیان غیرایرانی در امر سرمایه‌گذاری تابع قوانین مربوطه می‌باشد.
تبصره ۲: برای متقاضیان حقوقی، لازم است امکان انجام فعالیت‌های طبیعت‌گردی در اساسنامه آنها ذکر شده باشد.
ماده ۶ـ مجرای قانونی صدور مجوز
۱ـ متقاضیان اجرای طرح و پروژه طبیعت‌گردی قبل از هر گونه اقدام اجرایی موظف به کسب مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطابق ماده دو موسوم آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تأسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت آنها مورخ ۱۳۹۴/۶/۱۱ هیأت وزیران است.
۲ـ تشخیص نیاز مناطق مختلف کشور به ایجاد واحدهای طبیعت‌گردی با کمیته ملی طبیعت‌گردی است.
ماده ۷ـ مراحل اخذ مجوز
مراحل اعطای مجوز و موافقت با طرح‌های گردشگری و مهلت‌های مقرر به شرح زیر است:
۱ـ مهلت پاسخگویی سازمان‌های عضو کمیته ملی طبیعت‌گردی برای استعلام‌های سرمایه‌گذار شامل صدور مجوز، بررسی و تصویب کتابچه طرح توجیهی در هر مرحله حداکثر ۳۰ روز است و در پایان مهلت تعیین شده در صورتی که انجام بررسی نیاز به مدت بیشتری داشته باشد مراتب به متقاضی اعلام خواهد شد. در هر صورت مجموع زمان پاسخگویی‌ها حداکثر ۶۰ روز خواهد بود.
۲ـ مهلت تهیه طرح اجرایی و نقشه‌های معماری و ملاحظات زیست محیطی برای سرمایه‌گذار ۶ ماه است و در صورت تأخیر سرمایه‌گذار، مجوز طبیعت‌گردی وی ابطال خواهد شد.
۳ـ پس از تصویب طرح اجرایی و نقشه‌های معماری، نسبت به انعقاد قرارداد اجرای طرح برحسب مورد فی‌مابین هر یک از دستگاه‌های عضو کمیته ملی و مجری طرح منعقد خواهد شد.
۴ـ مدت زمان اجرای تأسیسات مصوب طرح طبیعت‌گردی مطابق طرح مصوب حسب مورد حداکثر ۴ سال است و جرائم تأخیر در اجرا مطابق مقررات در قرارداد پیش‌بینی خواهد شد.
۵ـ مدت بهره‌برداری که در دوره اول از ۱۵ سال کمتر نخواهد بود، در قرارداد تعیین می‌شود.
ماده ۸ ـ شرایط ابطال مجوز یا قرارداد
موارد زیر برحسب مورد موجب ابطال مجوز فعالیت‌های طبیعت‌گردی یا فسخ قرارداد بهره‌برداری می‌شود:
الف ـ در زمان طراحی و احداث:
۱ـ عدم رعایت مفاد شرح خدمات اجرایی مصوب
۲ـ تأخیر در طراحی و احداث بیش از مهلت مقرر حسب مفاد قرارداد
ب ـ در زمان بهره‌برداری:
۱ـ عدم رعایت ظرفیت تحمل منطقه پس از دو بار اخطار و طرح موضوع در کمیته ملی طبیعت‌گردی
۲ـ تردد گردشگران و تورها در سایر زون‌ها غیرتفرجی (امن، بازسازی و ...) پس از یک بار اخطار و طرح موضوع در کمیته طبیعت‌گردی.
۳ـ تخریب و تغییر اکوسیستم در محیط‌زیست و منابع طبیعی با اعلام مرجع ذیربط
۴ـ عدم رعایت هنجارهای اجتماعی و فرهنگی جامعه محلی پس از یک بار اخطار و طرح موضوع در کمیته ملی طبیعت‌گردی.
۵ـ تغییر کاربری بدون اخذ مجوز قانونی.
تبصره ۱: مرجع تشخیص ابطال و عدم آن کمیته ملی طبیعت‌گردی است.
تبصره ۲: بدیهی است اعمال تصمیمات کمیته ملی طبیعت‌گردی مانع از اقدامات و تدابیری نیست که هر یک از دستگاه‌های عضو کمیته ملی طبیعت‌گردی در قبال تخلفات انجام شده حسب وظیفه قانونی به عهده دارند.
ماده ۹ ـ اسناد پیوست
هنگام اخذ مجوز طبیعت‌گردی برای هر مکان طبیعت‌گردی اسناد مشروحه مرتبط زیر پیوست خواهد شد:
۱ـ راهنمای تدوین طرح اجرایی و استانداردهای طراحی تأسیسات و تجهیزات طبیعت‌گردی.
۲ـ الزامات و محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های بهره‌برداری طبیعت‌گردی.
۳ـ طرح مصوب پارک و تفرجگاه برای عرصه‌های تحت مدیریت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری.
۴ـ پهنه‌بندی (زون‌بندی) برای عرصه‌های تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست.
۵ـ ارائه طرح ارزیابی اثرات زیست محیطی.
ماده ۱۰ ـ مسئول پیگیری
دبیر کمیته ملی طبیعت‌گردی مسئول پیگیری و حسن انجام ضوابط این مصوبه است.