به گزارش خبرنگار مهر، سید عباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر روز شنبه ۲۶ تیرماه در حاشیه دیدار خود با اهالی نشر و کتاب که در بازدید او از کتابفروشی اسلامیه در بازار تهران انجام شد، به برخی سؤالات خبرنگاران درباره میزان کارآمدی طرح‌های حمایتی این معاونت از کتابفروشی‌ها و همچنین برخی انتقادها از شیوه ممیزی کتاب در دوره دولت یازدهم پاسخ گفت.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار مهر در خصوص علت عدم اجرای قانون معافیت مالیاتی کتابفروشان و همچنین مشکلات بیمه‌ای آنها در ارتباط با سازمان تأمین اجتماعی به ویژه کتابفروشی‌های راسته خیابان ناصرخسرو در تهران، گفت: کتابفروشی‌هایی که از دیرباز در خیابان ناصرخسرو بوده‌اند، عمدتاً در زمینه چاپ کتاب دینی و مذهبی فعالیت داشته‌اند که با پدید آمدن برخی تحولات در حوزه انتشار این قبیل آثار بخصوص در شهرهایی مانند قم و مشهد، دچار نوساناتی در فعالیت و فروش کتاب‌ها شده‌اند.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: عوامل مختلفی در این زمینه دخیل بوده‌اند که شاید تعمیم دادن مشکلات کتابفروشی‌ها در سایر راسته‌های کتابفروشی‌های تهران به منطقه ناصرخسرو صحیح نباشد.
صالحی تصریح کرد: آن‌گونه که پیداست سازمان امور مالیاتی به جهت اینکه کتابفروشی‌های راسته ناصرخسرو در بازار واقع شده‌اند، همچنان اقدام به اخذ مالیات از آنها می‌کند که این مشکل می‌تواند با همکاری دوستان تشکل‌های نشر و مذاکره با مسئول شعبه اخذ مالیات در این منطقه و توجیه این عزیزان، برطرف شود و این تلقی دوستان که این کتابفروشان در بازار قرار دارند و می‌بایست همانند سایر واحدهای تجاری، مالیات بپردازند، برطرف شود.
از هر طرحی باید در حد خودش انتظار اثربخشی داشت
وی در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره میزان تأثیر طرح‌هایی مانند «عیدانه کتاب» و «تابستانه کتاب» در رونق کتابفروشی‌ها، گفت: از هر طرحی باید در حد خودش انتظار اثربخشی داشت اما آنچه مشخص است، این است که یارانه کتابی که وجود دارد باید بتواند در به حرکت درآوردن چرخه‌های نشر و مصرف کتاب نقش ایفا کند؛ از حوزه ناشران گرفته تا مؤلفان، موزعان و کتابفروشان. به نظر می‌رسد کتابفروشان در این سیکل کمتر دیده شده‌اند. ما هم نمی‌خواهیم بگوییم که بسیاری از مشکلات حوزه نشر ما با این طرح‌ها حل می‌شود، اما می‌تواند گامی به جلو باشد و امیدهایی را در این خصوص ایجاد کند.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از افزایش میزان مراجعه به کتابفروشی‌ها در زمان اجرای چنین طرح‌هایی و به اذعان خود کتابفروشان اشاره کرد و گفت: این مراجعات در شهرستان‌ها به مراتب بسیار بیشتر از پایتخت بوده است.
صالحی در عین حال لزوم پیوند سیستم سنتی عرضه و فروش کتاب را با شیوه‌های جدید، یادآور شد و با اشاره به اینکه معاونت فرهنگی وزارت ارشاد آماده شنیدن مشکلات کتابفروشان است و در اتاق او به روی اعضای این صنف گشوده است، گفت: تا جایی که بنده تأکید داشته‌ام، کتابفروشی نبوده که تقاضای دیداری با بنده یا دوستان همکارم داشته و درخواستش رد شده باشد.
روند تفویض امور بررسی کتاب‌ها به استان‌ها
وی در ادامه در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار مهر در مورد روند تفویض اختیار معاونت امور فرهنگی به استان‌ها در حوزه بررسی کتاب و صدور مجوز نشر، گفت: در سال گذشته پنج استان یزد، همدان، فارس، خوزستان و گیلان به پنج استان قبلی که امر بررسی و صدور مجوز کتاب به آنها تفویض شده بود، افزوده شدند و در حال حاضر در ۱۰ استان این کار انجام می‌شود.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: اقداماتی برای اینکه بر تعداد این استان‌ها افزایش پیدا کند، در چند ماه گذشته انجام شده است و پنج استان یاد شده هم چند ماهی است که فعالیت‌هایشان را شروع کرده‌اند و مدیر اداره کتاب در این مدت از این استان‌ها دیدن کرده و در جریان روند انجام فعالیت‌هایشان قرار گرفته است.
تصویب آئین‌نامه تفویض اختیار صدور مجوز نشر به ناشران
صالحی در مورد آئین‌نامه تفویض اختیار صدور مجوز نشر به ناشران متقاضی و زمان عملی شدن و آغاز اجرای طرح مربوطه هم گفت: آئین‌نامه تفویض اختیار بررسی کتاب و صدور مجوز نشر به ناشران متقاضی به تصویب هیأت نظارت بر ضوابط نشر رسیده است و دستورالعمل اجرایی آن هم نهایی شده و به زودی در سایت معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار می‌گیرد تا ناشران از این امکان بهره بگیرند.
وی همچنین تأکید کرد: باید منتظر ماند و دید که چه تعداد از ناشران و تا چه مقدار از این تفویض اختیار استقبال می‌کنند.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد موضع خودش و این معاونت نسبت به انتقادهایی که از شیوه بررسی و ممیزی کتاب در طول سه سال گذشته در دولت یازدهم صورت گرفته است، گفت: از ابتدای فعالیت معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد در دوره جدید، همواره عرض من و همکارانم این بوده که ما قانونی تحت عنوان «ضوابط نشر کتاب» مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی داریم و به آن پایبند هستیم تا وقتی که تغییر نکرده باشد، چرا که معتقدیم وجود قانون بهتر از بی‌قانونی است.
صالحی افزود: ما بر همین اساس طی سه سال گذشته عمل کرده‌ایم؛ هیأت نظارت بر ضوابط نشر شکل گرفت، سرگروه‌ها تعیین شدند و همه آنها به تائید هیأت نظارت بر ضوابط نشر رسیدند. همچنین هیأت‌های استانی نظارت بر ضوابط نشر هم به تائید و تصویب هیأت نظارت بر ضوابط نشر رسید و بررسان ما هم بر اساس قانون ضوابط نشر مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت خود را انجام می‌دهند.
این مقام مسئول در وزارت ارشاد سپس گفت: ما به آنچه فکر می‌کنیم تکلیف قانونی‌مان است، عمل کرده و می‌کنیم اما به نظر می‌رسد در مواردی نه چندان اندک، پاره‌ای از تلقیات سیاسی و در مواردی اختلافات سلیقه‌ای و روشی، موجب می‌شود که برخی به ارائه پاره‌ای دیدگاه‌ها و نقطه نظرات بپردازند که حداقل آن این است که (این دیدگاه‌ها و نقطه نظرات) چندان کارشناسانه نیست.
وی گفت: دوستان ما تلاششان این بوده و هست که مطابق معیارها عمل کنند اما این به معنای آن نیست که خطایی اتفاق نمی‌افتد، این جمله که «خطایی اتفاق نمی‌افتد» به هر دو معناست؛ یعنی ممکن است از یک طرف در برخی موارد ممیزی‌های درستی صورت نگیرد و به کتابی کم‌توجهی شده باشد و یا از طرف دیگر ممیزی‌های شدیدی صورت بگیرد و سختگیری‌هایی اعمال شده باشد.
دعوت منتقدان به دقت در اظهارات و ادبیاتشان
معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد سپس یادآور شد: مهم این است که ما در سال‌های ۹۳ و ۹۴ که بیش از ۹۰ هزار عنوان کتاب چاپ اول داشتیم، تعداد، رقم و درصد کتاب‌هایی که برخی از این دوستان به آنها انتقادهایی وارد می‌کنند، قابل توجه نیست. به نظر می‌رسد باید این عده از دوستان را دعوت کرد تا با دقت بیشتری در اظهارنظرها و ادبیاتشان، انتقادهای خود را مطرح کنند.
بر اساس این گزارش صالحی پیش از گفتگوی خود با خبرنگاران، پای صحبت‌های جمعی از ناشران و کتابفروشان که برای طرح مشکلات خود با معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد به کتابفروشی اسلامیه در راسته ناصرخسرو آمده بودند، نشست.
عدم اجرای کامل قانون معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان و انتقال مجدد این دسته از فعالان فرهنگی از بند (ب) قانون مربوطه به بند (الف)، اخذ سهم بیمه کارفرما از ناشران علیرغم قانون معافیت بیمه‌ای برای واحدهای تولیدی حداکثر تا پنج نفر، دلالی کتاب‌های کتابفروشان و حراج آنها با تخفیف‌های زیاد در نمایشگاه‌های استانی، از جمله مواردی بود که از سوی این تعداد از ناشران و کتابفروشان مطرح شد.
حسن کتابچی (انتشارات برهان)، سید جلال کتابچی (کتابفروشی اسلامیه)، مصطفی حسینی (انتشارات کتاب مصطفی)، مجید حیدری (کتابفروشی حیدری)، فؤاد حیدری (انتشارات فؤاد)، سید محمدعلی مرعشی (انتشارات حافظ نوین)، محمدمهدی داوودی‌پور (انتشارات نگار) و مرتضی آخوندی (انتشارات دارالکتب اسلامیه) از جمله کسانی بودند که در این جلسه مشکلات خود را با صالحی در میان گذاشتند.