به گزارش خبرنگار مهر، یادداشتی با عنوان «تفسیر جهل از امام حسن مجتبی(ع)» از حجت الاسلام سید محسن موسوی، استادیار و مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه مازندران در پی می آید؛
مفهوم جهل و نادانی، بی بهرگی از دانش و خرد است ولی مصداق های متفاوت و فراوانی دارد. امام حسن(ع) هنگامی که از او درباره نادانی پرسیدند، دو مصداق از مصداق های فراوان آن را بیان فرمود. یکی فرصت طلبی پیش از امکان فرصت و دیگری خودداری از پاسخ هنگامی پرسشی می شود.
نیک می دانیم که هرکاری وقتی دارد و کارها در گرو زمان های خود هستند. چنانچه پیامبر اکرم(ص) فرموده است: (الامور مرهونه باوقاتها)؛ کارها در گرو اوقات خویش اند. و هیچ کاری را نمی توان در غیر وقت مناسب آن انجام داد. در حقیقت زمان و فرصت مناسب، ظرفی است برای انجام شدن آن کار. و کاری که باید در یک زمان و مکان معین انجام گیرد، امکان انجام در زمانی پیش یا پس ار آن را با کیفیت مطلوب ندارد.
اقدام به انجام کار و طلب فرصت، پیش از بدست آمدن فرصت واقعی، نوعی عجله کردن برای انجام کار است. عجله کردن و شتاب ورزیدن برای انجام کار نتیجه ناآگاهی از حقیقت کار و ناآشنایی با شرایط انجام درست کار است. پس می توان اینگونه نتیجه گرفت که یکی از مصداق های نادانی، شتاب ورزیدن و فرصت طلبی برای انجام کار پیش از امکان انجام آن است.
مورد دیگری که کلام امام مصداق نادانی دانسته شده است، خود را دانا نمایاندن همراه با خودداری از پاسخ به پرسش هاست. کسی که مطلب و جواب پرسشی را می داند، باید در هنگام پرسش، جواب آن را به پرسشگر و نیازمند به جواب، عرضه کند و نباید از پاسخ گویی خودداری کند. زیرا که دانستن و نگفتن با ندانستن برابر است و دانشی که به دیگران سود نرساند، دانش بی فایده و برابر با نادانی است. در فرهنگ اسلام، کتمان کردن دانش و مخفی کردن آن از نیازمندان دانستن، عملی ناروا دانسته شده و پاسخگویی به جویندگان دانش و تشنگان دانستن از امور پسندیده برشمرده شده است. چنانچه امام علی(ع) فرموده است: زکات العلم نشره؛ زکات دانش، نشر آن است.