خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- محمد فاطمی زاده: طی هفته های گذشته پس از سلب تابعیت آیت الله «عیسی قاسم» رهبر شیعیان بحرینی هزاران نفر از مردم و علمای بحرین با پوشیدن کفن و تجمع در برابر منزل شیخ عیسی خود را سپر جان ایشان کردند اما آل خلیفه پا را فراتر از این گذاشت؛ حکم سلب تابعیت شیخ مجاهد که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای همچون ستاره ای در آسمان تشیع هستند، از سوی «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین تایید شد تا در دستور کار نظامیان بحرین برای اجرا قرار گیرد؛ پس از این حکم نظامیان آل خلیفه با یورش به منطقه «الدراز» محل ولادت شیخ عیسی در صدد تعدی به ایشان بودند که با مقاومت محکم و دلیرانه مردم مواجه شده و مجبور به عقب نشینی شدند.
بر همین اساس با دکتر «راشد الراشد» فعال سیاسی بحرینی گفتگو کردیم تا از آخرین اوضاع بحرین در این رابطه آگاه شویم که شرح آن در ذیل می آید:
*در رابطه با آخرین وضعیت حاکم در منطقه «الدراز» محل تولد و سکونت آیت الله «عیسی قاسم» و حضور مردم در برابر منزل ایشان توضیح بفرمایید.
وضعیت کنونی در برابر منزل شیخ «عیسی قاسم» حجم واقعیت تلخ و دردناکی که شهروندان بحرینی در آن زندگی می کنند و همچنین میزان ظلم آل خلیفه در حق آنها را نشان می دهد؛ زمانی که نظام حاکم همه چیز را زیر پا می گذارد و تصمیمات سیاسی را به منظور تحت کنترل گرفتن مردم فقط با منطق زور و اجبار اتخاذ می کند، مردم در چنین شرایطی تحت فشار و خشونت رسمی سختی می کشند. بیش از یک ماه است که پس از صدور دستور سلب تابعیت شیخ عیسی از سوی آل خلیفه، ده ها هزار نفر از مردم بحرین در برابر منزل ایشان گرد آمده اند. مردم همانند سازمان های سیاسی و حقوقی معتقدند سلب تابعیت شیخ عیسی گامی تحریک کننده است که کرامت، وجود و هویت مردم را هدف قرار داده و در مسیری اشتباه صورت گرفته است. همچنین این اقدام آل خلیفه به بحرین در پایان دادن به تنش هایی که از سال ۲۰۱۱ میلادی همزمان با انقلاب آغاز شد و مردم در آن بر سرنگونی نظام حاکم تاکید داشتند، کمک نمی کند. این در حالی است که کشورهای متحد آل خلیفه و در رأس آنها آمریکا نیز نسبت به این اقدام آل خلیفه انتقاد کرده و آن را کمک کننده به ثبات منطقه و خود بحرین نمی دانند.
*اقدام «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین در تایید حکم سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم به منظور اجرای آن را چگونه ارزیابی می کنید؟
انتظار می رفت که طاغوت و دیکتاتور بحرین «حمد بن عیسی» این حکم را تایید کند؛ کسی که روند تصمیم گیری در بحرین را بشناسد، خوب می داند و اطمینان دارد که هر نوع تصمیم گیری در این کشور با موافقت رأس هرم قدرت در بحرین صورت می گیرد که «حمد بن عیسی» است. احتمالا آل خلیفه انتظار داشت که شیخ عیسی پس از سلب تابعیتش از نظام حاکم عذرخواهی کند و یا اینکه دستور مهاجرت و خروج اجباری از بحرین را بپذیرد اما زمانی که شیخ عیسی بر عدم خروج از کشور و ماندن در بحرین تاکید کرد و به خواسته های آل خلیفه تن نداد، حکام بحرینی غافلگیر شدند. همزمان نیز مردم با دعوت و هدایت علمای دین در برابر این اقدام آل خلیفه ایستادند. از سوی دیگر دستگاه های امنیتی بحرین که از روزهای آغاز انقلاب در این کشور مسئولیت برخورد با آن و خاموش کردن شعله های انقلاب را بر عهده داشتند و با استفاده از زور در صدد اجرای تصمیمات آل خلیفه و طرح امنیتی «حمد بن عیسی» هستند، بسیار تلاش کردند که اوضاع را مدیریت کنند و این در حالی بود که جامعه بین المللی نیز در قبال سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم موضع محکمی نداشت اما باز هم نظامیان آل خلیفه موفق نشدند.
*به نظر شما اقدام آل خلیفه در سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم در روند انقلاب بحرین چه تأثیری خواهد داشت؟ آیا می توان انتظار یک انتفاضه مردمی گسترده در بحرین را داشت؟
بلاشک سلب تابعیت شیخ عیسی بر روی تحرکات مردم تاثیرات مستقیمی خواهد داشت؛ زیرا ایشان رهبر دینی محسوب می شوند. حضور پر شور و گسترده مردم و علما در منطقه الدراز محل زندگی شیخ عیسی برای دفاع از ایشان و پوشیدن کفن، پیام مهمی را مبنی بر میزان آمادگی مردم برای فداکاری و جان فشانی برای دفاع از شیخ منعکس می کند. زیرا مردم معتقدند که تعدی به شیخ عیسی، تجاوز به دین، اعتقادات و کرامت آنها است. بیش از یک ماه از سلب تابعیت شیخ گذشته است اما همچنان مردم در خیابان ها و کوچه های اطراف منزل شیخ عیسی گرد هم آمده و تحصنی نامحدود را در محکومیت این اقدام آل خلیفه آغاز کرده اند. آنها همچنین یک زنجیره انسانی تشکیل داده اند تا بدین صورت از شیخ عیسی در برابر هر گونه حمله احتمالی نظامیان آل خلیفه دفاع کنند.
*آیا گزینه مسالمت آمیز به گزینه تقابل و مواجهه با آل خلیفه تغییر خواهد کرد؟ این تغییر چگونه امکان پذیر است؟
آل خلیفه از تمامی خطوط قرمز عبور کرده و سلب تابعیت شیخ عیسی به عنوان یکی از رهبران بزرگ دینی بحرین آخرین مورد آن است که موجب می شود گزینه های مقابله با نظام حاکم مورد توجه باشد. همچنین گزینه مسالمت آمیز در برهه ای کوتاه و به عنوان پایین ترین مرحله مقابله با آل خلیفه با هدف تاکید بر مطالبه حقوق ملی و همچنین اجرای اصلاحات سیاسی در دستور کار قرار گرفت تا نظام حاکم با توجه به این خواسته های مسالمت آمیز حد پایینی از عدالت اجتماعی را محقق کند و همچنین کشور نیز از آشوب به دور باشد اما در شرایط کنونی نظام حاکم علی رغم مسالمت آمیز بودن اقدامات مردم، به ندای آنها گوش نداده و فرصت استماع به خواسته های مردم را از خود سلب کرده و از سوی مقابل آنها را سرکوب نیز کرده است؛ بنابراین کسی نمی تواند ضمانت کند حرکت مردم به صورت دائمی به همین منوال ادامه یابد و موجب خواهد شد که افراد خیرخواه بحرینی به گزینه های سخت روی بیاورند.
نباید انتظار داشت که پس از گذشت نزدیک به ۶ سال صبر و مقاومت، مردم بحرین از مطالبه عدالت اجتماعی و متوقف کردن دیکتاتوری و استبداد آل خلیفه دست بردارند؛ بنابراین گزینه مقابله پابرجاست. هر چند که مردم بحرین در حال حاضر به گزینه مسالمت آمیز پایبند هستند اما این بدین معنا نیست که در صورت افزایش فشارها و سرکوب آنها از طریق تعدی به رهبران دینی، مردم دست بسته بمانند. پس گزینه مقابله همچنان پابرچا است و تا پایان نیز مورد توجه خواهد بود. همچنین تعدی به بزرگترین رهبر دینی در بحرین همچون صاعقه ای است که موجب سر ریز شدن خشم واقعی مردم خواهد شد؛ به نحوی که تاکنون شاهد آن نبوده ایم.
*شیخ «عیسی قاسم» با خروج از بحرین مخالفت کرده اند؛ به نظر شما اقدام بعدی آل خلیفه در این خصوص چیست؟ اخراج شیخ و یا بازداشت ایشان؟
تایید حکم سلب تابعیت شیخ عیسی توسط «حمد بن عیسی» اعلام جنگی نامحدود علیه حرکت مردم است و آل خلیفه با این اقدام، خود را در مقابل مردم قرار داد و هیچ راه برگشتی برای خود باقی نگذاشت. ما در شرایط بسیار سخت و خطرناکی قرار داریم و آل خلیفه خود را در نقطه ای قرار داده که هیچ کس دوست ندارد جای آنها باشد. زیرا آن ها به صورت دقیق معادلات خود را محاسبه نکرده بودند و توقع نداشتند که مردم این چنین از رهبر دینی خود دفاع نمایند؛ این موضوع موجب پیچیده تر شدن اوضاع شده است. آل خلیفه هیچ راهی ندارد جز اینکه برون رفتی برای خود ایجاد کند تا بدین صورت با صرف نظر از سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم از این ورطه خارج شود و دیگر هیچ سخنی از آن نگوید اما مشکل این اقدام این است که مسأله تحصن نامحدود مردم در برابر منزل شیخ عیسی را که پس از صدور فرمان سلب تابعیت ایشان آغاز شده، حل نمی شود.
فرضیه دوم نیز این است که آل خلیفه تصور کند شیخ عیسی قاسم همانند همیشه با اجتناب از درگیری های خشن، خروج آرام از کشور را انتخاب می نماید اما این موضوع منتفی است؛ زیرا شیخ عیسی اعلام کرده که در کشور می ماند و با اراده خود از بحرین خارج نمی شود. بنابراین آل خلیفه در باتلاق مقابله مستقیم با مردم خشمگین از صدور دستور سلب تابعیت شیخ عیسی قرار می گیرد.
اما خطرناک ترین سناریو که امکان وقوع آن در هر لحظه وجود دارد، یورش نظامیان آل خلیفه به منطقه تحصن مردم و انتقال اجباری شیخ عیسی قاسم به فرودگاه برای بیرون راندن وی از کشور است که این فاجعه پیامدهای بسیاری دارد؛ نخستین پیامد آن نیز شمار بالای افرادی است که برای دفاع از شیخ عیسی جان فشانی خواهند کرد.
* پس از سلب تابعیت شیخ عیسی، مردم در برابر منزل ایشان تحصن کردند و همچنان برای همبستگی با شیخ، راهپیمایی می کنند. ادامه این اقدامات از سوی مردم چه تاثیری بر آل خلیفه و فشار بر این رژیم دارد؟
پس از صدور دستور سلب تابعیت شیخ عیسی انتظار نمی رفت که مردم با این حجم به این اقدام آل خلیفه واکنش نشان دهند؛ همین امر موجب شد که اکثر کارشناسان اعلام کنند این حرکت مردم همچون تجمع گسترده آنها در میدان اللؤلؤ است و به آن عنوان انقلاب االؤلؤ را دادند که در قالبی جدید شکل گرفته است. با وجود اقدامات خشن و سخت آل خلیفه، مردم با حضور در منطقه الدراز و تحصن در برابر منزل شیخ عیسی شعارهایی در رابطه با حقوق و خواسته های ملی خود که از زمان آغاز انقلاب در سال ۲۰۱۱ مطرح کرده اند، سر می دهند. همچنین گروه های سیاسی مخالف در بحرین نیز برای انجام تغییرات سیاسی مطلوب خود گزینه انقلاب مردمی را انتخاب کرده اند. زیرا مردم منبع مشروعیت بخشی هستند و از طریق آنها می توان روند سیاسی را در پیش گرفت. در شرایطی که آل خلیفه از گزینه سرکوب و زبان زور به عنوان وسیله ای برای مقابله با خواسته های مردم بهره می برد، حرکت مردم نیز به سوی استفاده از تمامی گزینه ها به منظور متوقف کردن سرکوب آل خلیفه پیش خواهد رفت.
* پیام تایید حکم سلب تابعیت شیخ «عیسی قاسم» از سوی پادشاه بحرین چیست؟
تایید حکم ایشان نشان می دهد که آل خلیفه از تمامی وسائل برای اقناع شیخ عیسی در پذیرفتن نظام حاکم بحرین بدون انجام هیچ گونه تغییرات و یا اصلاحاتی بهره برده است و سلب تابعیت ایشان بیانگر اوج خشم آل خلیفه از عدم عقب نشینی شیخ عیسی در دفاع از حقوق مردم بحرین است.
* واکنش های داخلی و خارجی در محکومیت اقدام آل خلیفه را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا آل سعود پیام قاطع مسلمانان جهان را دریافت کرده است؟
واکنش گسترده مردم به سلب تابعیت شیخ عیسی، آل خلیفه را به سختی و زحمت انداخت و نظام حاکم بر بحرین را در شرایط سختی قرار داد. همچنین انتقادات بین المللی به سرکوب های مخالفان سیاسی توسط آل خلیفه نیز بیان شد اما با این حال حکام بحرین متنبه نشدند. متاسفانه مردم بحرین در برابر تجاوزات آشکار آل خلیفه به حقوق بشر در این کشور تنها مانده اند. هر چند که کمیته حقوق بشر سازمان ملل در این خصوص انتقادات و دستوراتی را مطرح کرده است اما این اقدامات در حد سخن باقی مانده و به مرحله اجرا برای توقف سرکوب ها و جنایات حکام بحرین علیه شهروندان و حقوق بشر نرسیده است.
* تحلیل شما از بیانیه علمای بحرین، عالمان بحرینی حاضر در استان قم در ایران و همچنین سخنان سید «مجید المشعل» رئیس هیأت علمای بحرین مبنی بر هدف قرار گرفتن شیعیان بحرینی توسط آل خلیفه چیست؟
علمای بحرین از ابتدای انقلاب این کشور در سال ۲۰۱۱ میلادی نقش بارز و موثری ایفا کردند. آنها علاوه بر حضور در وسط میدان، به حمایت از حرکت مردم در راستای سرنگون کردن دیکتاتوری و استبداد چند دهه ای در این کشور پرداختند. بیانیه صادر شده از سوی علمای بحرینی در داخل کشور و در استان قم نشان دهنده انسجام و وحدت و همبستگی میان تمامی گروه های بحرینی و خواسته های عادلانه برای مردم است که در رأس آن نیز سرنگون کردن دیکتاتوری حاکم و ایجاد نظام سیاسی مبتنی بر خواست و اراده مردم است.