به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله علیرضا اعرافی ۱۲ مردادماه در سمینار حقوق بشر اسلامی در مدرسه عالی امام خمینی(ره) گفت: حوزه‌های علمیه و مراکز حوزوی در برابر این دست از مباحث رسالت سنگینی دارند و وظیفه ما گسترش‌بخشی به دانش‌های مختلف و ورود به عرصه‌های نو است.
وی اظهار کرد: فلسفه‌ها و فقه‌های ناظر به مسایل مستحدثه و پایه‌ریزی ابواب نو در فقه و به ویژه فقه اهل‌بیت(ع) جزء وظایفی است که بر دوش ما قرار دارد و زمانی می‌توانیم به نظریه کلان اسلام در باب حقوق بشر برسیم که دانش اسلامی ما بر پایه متدولوژی عمیق توسعه یابد و به مرزهای جدیدی برسد و سخنانی جدید به دنیا عرضه کنیم.
اعرافی عنوان کرد: وظیفه ما این است که در پرتو میراث عمیق و غنی فلسفی و کلامی خویش به عرصه‌های جدید مورد نیاز بشریت بپردازیم به ویژه که کشور ما داعیه حرکت به سمت احیای تمدن و امت اسلامی دارد و این حرکت نیازمند گسترش مرزهای علوم اسلامی و توسعه علوم فلسفی و اخلاقی و علمی است.
برخورد فعال با حقوق بشر
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: باید از موضع فعال و عالمانه و حکیمانه اقدام کنیم و باید از مواضع انفعالی در مسایل جهانی فاصله بگیریم و با همان سرمایه منطقی و عقلانی و سرمایه ملکوتی و الهی و براساس فقه و مبانی فلسفی خودمان مقوله حقوق بشر را ارایه کنیم و گفتمان ناب اسلام را استخراج و به جهان امروز ارایه بدهیم.
وی افزود: مع الاسف برخی جریانات جهان اسلام عرصه را برای حضور حقیقی اسلام ناب تنگ کرده است و گسترش خشونت‌های مذهبی مانع حضور فعال در این عرصه است اما در تدبیر ما این مانع ضمن اینکه زمینه‌های محدودی دارد گسترش آن به دست استعمارگران و قدرت‌های بیگانه است.
اعرافی با بیان اینکه در مقوله بشر ما احتجاجات مهمی متناسب با همان ادبیات حقوق بشر غربی هم داریم گفت: ما اگر از موضع فعال سراغ متون برویم می‌توانیم نظام جامع حقوق بشر را استخراج کنیم. از لحاظ روش‌شناسی برای رسیدن به نظریه کلان حقوق بشر اسلامی هم باید به مبانی فلسفی بپردازیم و برای این مقوله نظام‌سازی کنیم که البته کارهایی شده ولی هنوز هم جای کار بسیاری داریم.
رئیس المصطفی(ص) تصریح کرد: فقه اسلامی به معنای عام در همه شعب و مذاهب و به خصوص فقه اهل بیت(ع) از ذخایر بزرگی برخوردار است و ما با بهره‌گیری از عناوین اولیه و ثانویه باید عناصر ثابت و متغیر حقوق بشر اسلامی در دنیای معاصر را استخراج کنیم و برای این مسئله گسترش ابواب فقهی ضرورت است. فقه امروز غنی است اما دو اقدام لازم است یکی اینکه ابواب موجود با پرسش های جدید باید غنی شود و دیگر اینکه ابواب جدیدی پایه‌ریزی شود.
اعرافی عنوان کرد: در منابع عقلی و نقلی ما معارفی وجود دارد که می‌تواند ما را به موضع فعال در بحث حقوق بشر بکشاند؛ دامنه بسیار گسترده اسلام برای حقوق بشر یکی از وجوه ممیزه حقوق بشر اسلامی است.
وی ادامه داد: حجم روایات و اندیشه وارد شده در سنت اسلامی در زمینه حقوق جان انسان، سلامت افراد، امنیت، آزادی و حق انتخاب، آبرو و شخصیت و کرامت انسانی، نوامیس افراد و اشخاص و اموال، در عهد و پیمان، امانت ها، اندیشه و تعلیم و تربیت به مفهوم جامع، اسرار و زندگی شخصی، حداقل زندگی و رفاه اقتصادی و حق نقد و اظهار نظر و مشارکت در سرنوشت اجتماعی وافی و کافی است و در تمامی آن‌ها مبنای فلسفی استوار وجود دارد.
ظرفیت ویژه معارف اسلامی در باب حقوق بشر
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: اگر در این محورها اندیشه فقهی حقوقی، اخلاقی و کلامی و فلسفی اسلام را جمع کنیم منشوری بسیار غنی و قابل ارایه به جهان به دست می‌آید و در منظومه‌ای قرار می‌گیرد که نظریه مترقی به جهان ارایه می‌دهد.
اعرافی بیان کرد: ای کاش در حوزه توسط فضلا و مجتهدان اندیشمند ناظر به زمان درس‌های سطح خارج در این عرصه را پایه‌ریزی می‌کردیم. این کار شدنی است و حوزه و المصطفی م توانند دراین مسئله فعال شوند.
وی افزود: در منطق اسلام حقوق انسان، حقوق بشر پایه است ولی پیوندهای خویشاوندی و اعتقادی و علمی و روابط اجتماعی را مبنای یک سلسله حقوق تکمیلی می دانیم که بخشی از آن در رساله حقوق امام سجاد و در ابواب فقهی گسترده ما وجود دارد.
رئیس المصطفی(ص) عنوان کرد: حقوق بشر اسلامی مشتمل بر حقوق الزامی و ترجیحی است البته پشتوانه حقوق بشر در منطق اسلام با حقوق بشرهای دیگر متفاوت است و ریشه در اندیشه و نگاه الهی دارد و فراتر از ضمانت‌های شکلی بشری است.
وی افزود: ما به انسان فراتر از ساحت مادی معتقد هستیم و معتقدیم در تزاحم میان مصالح فرد و جامعه و دنیوی و اخروی ترجیح با جمع و مصالح معنوی است از این رو باید دور از اندیشه‌های مرعوب غرب از طرفی و از طرف دیگر به دور از تحجر به تبیین مبانی حقوق بشر بپردازیم و هراسی از نقاط افتراق نداشته باشیم.
انتقاد از غرب
مدیر حوزه‌های علمیه گفت: ما نسبت به حقوق بشر امروز و رویکرد دئولت‌های غربی دو مسئله داریم ما مدعی هستیم که برخی جراینات غربی نباید مبانی فلسفی و حقوقی خود را امر عام بشری اعلام کنند زیرا تفاوت‌های فرهنگی و حقوقی مسئله ای بدیهی است که از سوی آنان مورد بی توجهی است.
وی اظهار کرد: از فردای تصویب اعلامیه حقوق بشر ده ها جنگ افروخته شده و کشورهای اسلامی و غیراسلامی اشغال شده و میلیون ها نفر کشته شدند و تروریسم دولتی و غیردولتی از برخی قدرت های غربی ناشی شده که اسرائیل نمونه بارز تروریسم دولتی است و همه اینها نشای از برخورد دوگانه غرب است.
اعرافی بیان کرد: موج‌های تروریسم ناشی از دولت‌های نامشروع است و غرب کاملا یکجانبه از آنان حمایت کرده و می‌کند و تئوری‌های ترور و تکفیر تولید می‌کنند آن هم از سوی دولت‌هایی که نه مشروعیت الهی و نه مشروعیت مردمی دارند از این رو ما هم یکجانبه‌گرایی معرفتی و هم یکجانبه‌گرایی ارزشگذاری و یکجانبه گرایی رفتاری غرب را نقد می‌کنیم و آماده بحث با هر متفکری در دنیا هستیم.
وی افزود: منطق حقوقی اعلامیه جهانی حقوق بشر متناقض است ودر مقام عمل نیز با اشکالات فراوان روبروست، مظالمی که در منطقه وجود دارد عمدتا زیر سر همان شعاردهندگان اعلامیه حقوق بشر و مدافعان آن است.