خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-عبدالحمید بیاتی: بیش از یک سال از توافق ایران و کشورهای ۱+۵ بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می گذرد اما در این مدت با وجود پایبندی تهران بر تعهدات خود در این توافق طرف غربی بویژه آمریکا هنوز به تعهدات خود عمل نکرده، از سوی دیگر سنگ اندازی های کنگره در مسیر اجرای برجام و صحبت های «دونالد ترامپ» نامزد جمهوریخواهان آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری این کشور، در مورد کنار گذاشتن برجام در صورت پیروزی در انتخابات ماه نوامبر موجب شده تا تردیدهایی در مورد پابرجا بودن برجام بعد از سال ۲۰۱۶ وجود داشته باشد در همین رابطه با «دانیل سرور» مشاور سابق وزارت خارجه آمریکا به گفتگو نشستیم.
سرور از معروف ترین کارشناسان حاضر در مبحث مدیریت جنگ، و از کارشناسان ارشد موسسه روابط دو سوی آتلانتیک و از اساتید دانشگاه جان هاپکینز است که سابقه فعالیت گسترده در مورد جنگ های عراق، افغانستان و بالکان را دارد و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امر میانجیگری میان مسلمانان و کرووات های یوگسلاوی فعالیت کرده است. متن این مصاحبه به شرح زیر است:
* پیش بینی شما درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) چیست؟
فکر می کنم برجام پابرجا بماند زیرا هم منافع ایران و هم منافع آمریکا را تامین می کند. برخی در ایران از مزایای اقتصادی این توافق ناامید شده اند که باید یه این افراد بگویم مزایای برجام به فاکتورهای زیادی به غیر لغو برخی از تحریم ها بستگی دارد؛ مواردی همچون قیمت پائین نفت، نبود اعتماد بین المللی به اقتصاد ایران، اعلام اینکه هنوز محدودیت های آمریکا در مورد سرمایه گذاری و تجارت با ایران پابرجا هستند، استفاده ایران از دارائی های مسدود نشده، و نحوه مدیریت اقتصاد ایران همگی بر وضعیت اقتصادی تاثیر دارند.
با این وجود فکر می کنم گذر زمان تاثیرات بیشتری از برجام را نشان می دهد و من امیدوارم که عامه مردم ایران مزایای برجام را حس کنند، هر چند که این امر به سیاست هایی بستگی دارد که از سوی دولتمردان اتخاذ می شود.
* ایران به تمامی تعهدات خود در خصوص برجام عمل کرده اما با این وجود طرف های دیگر بویژه امریکا بطور کامل به تعهدات خود در این خصوص از جمله رفع تحریم ها و مواردی که مربوط به تبادلات بانکی است عمل نکرده اند، شما این موضوع را چطور توضیح می دهید؟
برداشت من این است که آمریکا به تعهدات خود عمل کرده اما تجارت و سرمایه گذاری از سوی کشورهای دیگر با ایران بیش از آنچه که تهران امید داشت محدودیت داشت و این به دلیل آن است که مبادلات بانکی «طرف های سوم» با ایران از طریق سیستم بانکی آمریکا ممکن نیست و غیر ممکن بودن این امر فقط بخاطر مسائل هسته ای نیست. سیستم مالی آمریکا بر اقتصاد جهان حاکم است و برای افرادی که می خواهند با ایران ارتباط اقتصادی داشته باشند تحقق آن مدتی طول می کشد. ایرانیان باهوش، اروپائی ها و کشورهای آسیایی راه حل این مشکل را پیدا خواهند کرد. مقاومت زیاد در کنگره در برابر لغو سایر تحریم ها دست دولت آمریکا را در این مورد بسته است. با وجود این مسائل «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، در اولین سالگرد برجام عنوان داشت که «تعدادی از بانک ها هنوز از مقرارت آمریکا در هراس هستند اما ما معتقدیم که این ترس یک «ترس روانی» است که از ماهیت محافظه کارانه موسسات مالی و بانکی منشاء گرفته اند و نه از قوانینی که همکاری با ایران را ممنوع می کنند.»
* با این وضعیت آیا فکر می کنید رئیس جمهور آتی آمریکا به برجام احترام بگذارد؟
بله هم ترامپ و هم کلینتون موکدا متعهد به اجرای برجام هستند. مطمئنا آنها به موضع محدود شدن برنامه هسته ای ایران رجوع خواهند کرد. اما با این وجود معتقدم که هر چند کنگره این موضوع را درک نکرده اما بوروکراسی آمریکا این نکته را درک کرده که اگر ایران مزایای برجام را حس نکند نمی توان انتظار داشت آن محدودیت ها پابرجا بمانند. البته باید به خاطر داشتیه باشیم که فاکتورهای زیادی هستند که بر این منافع تاثیر دارند و برخی از این فاکتورها به سیاست های ایران بستگی دارند.
* اگر رئیس جمهور بعدی آمریکا برجام را نقض کند آیا متحدان واشنگتن از این کار پیروی می کنند؟
خیر، فکر می کنم اروپائی ها، ژاپنی ها و دیگران انتظار بهره مند شدن اقتصادهای خود از برجام را دارند و اگر همانگونه که برخی در کنگره تهدید کرده اند آمریکا این توافق را نقض کند متحدان ایالات متحده از واشنگتن تبعیت نمی کنند و من فکر نمی کنم که اگر ایران محدودیت های هسته ای خود را بشکند این کشورها آمادگی آن را دارند آن را که این توافق را نقض کنند.