به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر محمدرضا فراهانی در نخستین نشست آموزشی و توجیهی همتایاران سلامت‌روان دانشجویان یادآور شد: کسی شک ندارد که ارزشمندترین گوهر هستی حیات است و در حفظ حیات و زندگی انسان‌ها سلامت جسمانی و روانی دو موضوع و مؤلفه بسیار مهم هستند. انسان‌ها ارزشمندترین گوهر وجودی‌شان را که حیات و سلامت است را در اختیار جامعه پزشکی و روانشناسان قرار می‌دهند و این مسئولیت سنگینی است.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه سلامت جسمی، افراد آگاهی و اشراف نسبی به وضعیت جسمانی خود دارند، از این رو به پزشک مراجعه می‌کنند و از خدمات آنها بهره می‌برند. اما افراد در حوزه سلامت روان دچار جهل مرکب هستند و اطلاعاتی از وضعیت خود ندارد.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت گفت: اگر ما شناسایی و پایش خوبی نسبت به وضعیت سلامت‌روان افراد نداشته باشیم و آنها دچار اختلال باشند و ندانیم که مشکلی هست، ممکن است جانشان را از دست بدهند.
وی با اشاره به تست پایش سلامت که قبلاً در دانشگاه‌های علوم پزشکی بر روی دانشجویان انجام می‌شد، گفت: وقتی دانشجویی خودکشی می‌کرد، این سوال را مطرح می‌کردم که تست پایش سلامت‌روان برای او انجام شده یا نه و نتیجه آن چه بوده است. این تست در برخی موارد هیچ اختلالی را نشان نداده بود و این یک نتیجه مثبت کاذب بود که باعث شده بود نتوانیم بروز اختلال در این دانشجو را تشخیص دهیم و درمان کنیم.
فراهانی افزود: به همین دلیل بود که تست پایش سلامت‌روان را تغییر دادیم. الان اختلاف معناداری میان نتایج تست قبلی و تست جدید دیده می‌شود. در حال حاضر به رقم ۴۰ درصدی برای دانشجویان مشکوک به ابتلاء به اختلال رسیده‌ایم که پایش عمیق‌تری را میطلبند، باید این شک برطرف شود که آیا اختلال وجود دارد یا خیر.
وی با تأکید بر اینکه فعالیت در حوزه مشاوره مسئولیت سنگینی است، گفت: سلامت جسم و روان دو حوزه‌ای هستند که با جان آدم‌ها ارتباط دارند و مسئولیت جان انسان‌ها در این زمینه متوجه ماست. من به سنگینی مسؤولیت و رسالتی که به عهده شماست اشراف دارم و آن را درک می‌کنم.
معاون وزیر بهداشت گفت: از نخستین روزهایی که مسؤولیت این معاونت را پذیرفته بودم احساس کردم که باید مشاور توانمندی داشته باشم که در زمینه مدیریت این حوزه در سطح کلان به من کمک کند چرا که در این زمینه آسیب‌های جدی وجود دارد.
وی افزود: در نخستین روزهای مسئولیتم گزارش محرمانه‌ای که البته بعدها آمار آن منتشر شد، از ستاد مبارزه با مواد مخدر به دستم رسید که نشان می‌داد ۶.۸ درصد از دانشجویان علوم پزشکی دچار آسیب‌هایی از قبیل اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی هستند، آن شب تا صبح نتوانستم بخوابم و با خودم فکر می‌کردم که چرا چنین مسؤولیتی را قبول کردم.
فراهانی اظهار داشت: در دانشگاه‌های علوم پزشکی بچه‌های با استعدادی با تلاش و کوشش و همراهی خانواده‌شان وارد دانشگاه می‌شوند و خانواده‌ها فرزند خود را سالم به ما تحویل می‌دهند، اما بعد از ۷ سال اگر سراغ ما بیایند و بگویند فرزندم را سالم به شما تحویل دادم و الان معتاد شده و تعلیق گرفته چه جوابی داریم بدهیم.
وی گفت: به خصوص که ۶۵ تا ۷۰ درصد هم به شهرهای دیگر برای تحصیل مهاجرت می‌کنند. به همین دلیل از دکتر قنبری که استاد تمام رشته روانشناسی و رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی مشهد بودند خواستم که به من در این حوزه کمک کنند.
فراهانی با اشاره به این که یکی از منظم‌ترین و کارآمدترین سیستم‌های خدمات‌دهی ما در معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی، حوزه مشاوره است، خاطر نشان کرد: در حوزه مشاوره فرآیندها کاملا تعریف شده است و خروجی‌ها قابل اندازه گیری و توجه هستند.
وی گفت: می‌توانیم به این حوزه رتبه یک بدهیم چون به لحاظ علمی فرآیندها شفاف و خروجی‌ها کاملاً قابل درک هستند. اما مثلاً حوزه فرهنگی شفاف نیست و بردارهای متعددی در نتیجه کار تأثیر دارند و در واقع هر چیزی می‌تواند در شکل دهی نگاه فرهنگی آدم‌ها و رفتارهایشان موثر باشد.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزیر بهداشت خطاب به مسؤولان و همتایاران سلامت روان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور گفت: از کارهای اصلی شما این است که موارد مشکوک به اختلال را رصد کنید.
وی گفت: از کسانی که سال گذشته وارد دانشگاه شدند ۲۰ درصد نیاز به مداخله درمانی دارند و ۴۰ درصد باید مورد مصاحبه اکتشافی قرار گیرند، این افراد حدود ۹ تا ۱۰ هزار نفر با پراکندگی مشخص در دانشگاه‌ها هستند.
فراهانی خاطرنشان کرد: امسال نیز پایش سلامت روان برای جدید الورودها در یک دوره سه ماهه انجام می‌شود و در زمستان با ۴۰ درصد دیگر از این دانشجویان مواجه هستید. باید چاره‌اندیشی کنیم که رصد کلیه دانشجویان به چه مقدار زمان مشاوره احتیاج دارد و چقدر با ظرفیت‌های موجود می توان کار کرد.
وی با اشاره به شورای کلان مناطق که وزیر و معاونان در آن عضو هستند و تصمیمات جدی در این شورا گرفته می‌شود، گفت: در این شورا تکلیف بحث نیروی انسانی را مشخص می‌کنیم. به لحاظ نیروهای متعهد و متخصص در حوزه سلامت روان، جز در شهرهای کوچک، مشکلی نداریم و می‌توانیم با این افراد قرارداد ببندیم.
معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت افزود: اینکه منابع انسانی کافی نیست و نمی‌دانیم چه کار کنیم گزاره درستی نیست، این گزاره درست است که ما مسؤول مشاوره هستیم و از چه راهی به چه روشی می‌توانیم کمبودها را برطرف کنیم. شما باید نیرو بیاورید و وزارتخانه هم باید تأمین مالی کند.
وی طرح پایش سلامت روان دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی را به لحاظ علمی و تحقیقاتی، یک پژوهش منحصر به فرد در دنیا دانست و گفت: اگر این طرح بر روی ۱۸۰ هزار نفر دانشجویان علوم پزشکی اجرا شود، ده‌ها مقاله معتبر علمی از آن استخراج خواهد شد.
مثل این است که دارید در یک پروژه بزرگ پژوهشی کار می‌کنید. از این نظر این طرح جذاب است که فقط آسیب‌شناسی و درمان نیست، بلکه یک کار پژوهشی بزرگ است که همه شما در آن نقش دارید. پس این کار باید انجام بشود، چگونگی اجرای آن با شما و تأمین منابع مالی آن با ماست.
معاون وزیر بهداشت افزود: این طرح از جنبه‌های مختلف کار بسیار ارزشمندی است. آسیب‌های اجتماعی در سطح جامعه ما رها هستند اما اجرای این طرح در دانشگاه‌های علوم پزشکی بر روی کل جامعه هدف انجام می‌شود و تمام مخاطبان را پوشش می‌دهد و یک ساماندهی نیز صورت می‌گیرد.
وی درباره مشکلات نیروی انسانی در حوزه مشاوره دانشگاه‌ها گفت: برای حل شدن مشکل جایگاه نیروی انسانی و دیگر مشکلاتی که همکاران در این جلسه مطرح کردند، پیشنهاد می‌کنم کمیته‌ای متشکل از نمایندگانی از دانشگاه‌های کوچک، بزرگ و اقماری تشکیل شود که وضعیت موجود را در زمینه نیروی انسانی و دیگر مسائل مطرح شده ارزیابی کنند و پیشنهادهای خود را ارائه دهند.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزیر بهداشت خطاب به مسؤولان و همتایاران سلامت روان دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور گفت: یک روانشناس بالینی و روانپزشک که در آمریکا کار می‌کند، هر سه سال یک بار باید سلامت‌روان خودش نیز بررسی شود، چون ممکن است او نیز آسیب روانی دیده باشد.
وی اظهار داشت: حوزه مشاوره و سلامت روان سخت است نه فقط به خاطر موارد اورژانسی که پیش می‌آید و شما ناچارید مثلا نصف شب به خوابگاه مراجعه کنید، بلکه به خاطر تأثیراتی که از مخاطبان می‌گیرید و درد و رنج آنها روی روح و روان شما نیز تأثیر می‌گذارد.
فراهانی با تشکر از همتایاران سلامت روان دانشگاه‌ها بابت کار جهادگونه گفت: صمیمانه و با تمام وجود از تک تک شما و بقیه کسانی که در زمینه مشاوره همکاری می‌کنند، سپاسگزارم. این حداقل وظیفه انسانی و اخلاقی ماست که نسبت به زحمات سنگینی که شما می‌کشید تمام قد به احترام شما تعظیم کنیم.