خبرگزاری مهر ـ گروه استانها: عزاداری‌های ماه محرم به ویژه دهه اول این ماه که در یزد با شکوه خاصی برگزار می‌شود و از عظیم‌ترین مراسم‌های عزاداری به شمار می‌رود، یزد را شهره خاص و عام کرده است.
در یزد که در همه ایام سال، با مناسبت و بی‌مناسبت، مراسم‌های روضه‌خوانی اباعبدالله الحسین (ع) برپاست و هفته‌ای نیست که در کوی و برزنی، پرچمی برای دعوت مردم به مراسم روضه‌خوانی نصب نشده باشد، در ایام ماه محرم شور و نوایی دیگر برپاست.
هر سال بلافاصله بعد از عید غدیرخم، حسینیه‌ها و مساجد برای ماه محرم آماده می‌شوند و زن و مرد و پیر و جوان گردهم جمع می‌شوند تا حسینیه‌ها و مساجد محله‌های خود را غبارروبی و نظافت کنند، پرچم سیاه عزا بر در و دیوار آن بیاویزند و شرایط را برای برگزاری مراسم‌های روضه‌خوانی و عزاداری و پذیرایی از عزاداران اهل بیت (ع) به ویژه امام حسین (ع) مهیا کنند.
نه تنها حسینیه‌ها و مساجد بلکه بازار و کوچه و خیابان‌های یزد نیز سیاه‌پوش می‌شوند و همه مردم مهیای برگزاری باشکوه‌ترین مراسم‌های عزاداری می‌شوند.
نخل ۲۰۰ ساله امیرچخماق سیاه‌پوش شد
نخل‌هایی که در طول سال استوار و پابرجا در مقابل حسینیه‌ها و مساجد و گاه در میادین شهر ایستاده‌اند، در این ایام سپاه‌پوش و برای نخل‌برداری روزهای تاسوعا و عاشورا آماده می‌شوند.
در بسیاری از محله‌ها، سپاه‌پوش کردن نخل‌ها به عنوان نماد عزاداری یزد، دو روز قبل از تاسوعا انجام می‌شود اما برخی نخل‌های قدیمی‌تر در روزهای نخستین ماه محرم سیاه‌پوش می‌شوند.
یکی از قدیمی‌ترین نخل‌های استان که قدمتی ۲۰۰ ساله دارد، نخل میدان امیرچخماق است که با حضور مردم سیاه‌پوش شد تا عزاداری در شهر به صورت رسمی در اصلی‌ترین میدان یزد اعلام شود.
یزدی‌ها آداب و رسوم بسیاری در این ماه دارند که برخی از آنها این روزها هنوز هم اجرا می‌شود و برخی دیگر به دست فراموشی سپرده شده است.
طبخ غذای نذری یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های عزاداری‌های یزد است و عمده نذورات یزد، آش گندم است که یزدی‌ها از آن به عنوان آش امام حسین (ع) یاد می‌کنند.
سنت قدیمی یزدی‌ها در جمع‌آوری نذورات غذای نذری
در گذشته برای اینکه همه مردم در طبخ آش نذری در شب‌های مختلف ماه محرم مشارکت کنند و اگر فردی نذری دارد، نذر خود را ادا کند، بر سر هر کوی و محله‌ای دیگی بزرگ گذاشته می‌شد و مردم نذورات خود را اغلب شامل گندم و حبوبات بود در آن می‌گذاشتند و متولی نذری با ساماندهی نذورات و خرید کم و کسری‌ها، بساط آش امام حسین (ع) را در یکی از روزهای ماه محرم برپا می‌کرد.
البته این روزها این سنت به دست فراموشی سپرده شده و شاید در برخی محله‌های قدیمی هنوز نشانی از آن باشد زیرا شیوه‌های طبخ نذری دیگر مانند گذشته نیست.
از اول محرم همه مساجد و حسینیه‌ها و تکایای یزد بدون استثنا مراسم روضه‌خوانی دارند و تقریبا همه این مراسم‌ها هر شب با توزیع نذری همراه است اما اکنون هر فردی که نذری دارد، غذای خود را یا در آشپزخانه حسینیه و مسجد و یا در مکان دیگری طبخ کرده و بین عزاداران توزیع می‌کند.
هیئت‌های عزاداری نیز از چندی پیش با برگزاری جلسات مختلف آماده شده‌اند و روسای این هیئت‌ها در دیدارهای خود با ائمه جمعه و مسئولان ادارات تبلیغات اسلامی، موارد مهم را مدیریت خواهند کرد.
آمادگی هیئت‌های عزاداری برای برگزاری مراسم‌های دهه اول محرم
از آنجا که مراسم‌های یزدی‌ها از سنتی‌ترین مراسم‌ها است، اغلب مسئولان این استان به ویژه امام جمعه یزد بر حفظ سنتی بودن این مراسم‌ها تاکید کرده‌اند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان یزد نیز در دیدار خود با روسای هیئت‌های مذهبی، شعرای آیینی و مداحان استان یزد بر حفظ شأن مراسم‌های عزاداری تاکید کرده و موارد مهم را بارها در جلسات متعدد به دست اندرکاران امر گوشزد کرده است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان یزد در گفتگو با خبرنگار مهر نیز اظهار داشت: روضه خوانی‌ها و مجالس عزاداری یزدی‌ها به خاطر سنتی بودن، نظم و انضباط حاکم بر مجالس و همخوانی مردم با مداحان مورد توجه قرار گرفته و حتی چند سال پیش رهبر معظم انقلاب نیز نسبت به هیئت‌های عزاداری یزد و برنامه‌های آنها تفقدی داشتند.
حجت الاسلام سیدمحمد شریف حسینی کوهستانی بیان کرد: هیئت‌ها به ویژه روسای آنها باید تلاش کنند سنتی بودن این مراسم را حفظ کنند و به سراغ برنامه‌ها و ابزارهای زائد نروند و زیباترین و سنتی‌ترین شیوه عزاداری که همان سینه‌زنی است را حفظ کنند.
وی افزود: مداحان نیز تلاش کنند اشعار با محتوا و دارای سندیت تاریخی را از منابع قابل قبول استخراج کرده و از آنها استفاده کنند.
از تصاویر شهدا در حسینیه‌ها و مساجد استفاده شود
حسینی کوهستانی همچنین هیئت‌ها را از استفاده از تصاویری که منتسب به ائمه اطهار (ع) به ویژه امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل العباس (ع) است منع کرد و افزود: این تصاویر مستند نیست و ساخته و پرداخته ذهن دیگران است و شایسته است به جای این تصاویر از تمثال‌های شهدا استفاده شود.
رئیس شورای هیئات مذهبی استان یزد نیز به خبرنگار مهر گفت: برنامه‌ریزی‌های لازم برای برگزاری مراسم باشکوه در یزد انجام شده و تلاش می‌شود امسال نیز هیئت‌ها با هماهنگی و نظم مثال‌زدنی خود، مراسمی باشکوه در سطح استان برگزار کنند.
سیدعلی فقیه زاده عنوان کرد: امسال برای نخستین بار هیئت‌های مذهبی استان یزد در روز سوم محرم یک گردهمایی بزرگ با عنوان «حسینیه ایران» خواهند داشت و همه هیئت‌ها با هم با یک مداح و یک برنامه واحد در خیابان قیام عزاداری، سینه‌زنی و نخل‌برداری می‌کنند.
تلاش برای برگزاری مراسم‌های عزاداری در شأن ائمه اطهار (ع)
وی از مداحان خواست: با رعایت موارد توصیه شده به آنها، شأن و جایگاه مراسم‌های عزاداری را رعایت کنند.
فقیه‌زاده از روسای هیئت‌های مذهبی استان یزد نیز خواست: ضمن توجه به اقامه نماز اول وقت در هیئت‌ها در صورت همزمانی برنامه‌ها با اقامه اذان، از سخنرانان اثرگذار استفاده کرده و زمان برنام‌های هیئت‌ها را محدود کنند تا علاوه بر جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای همسایگان مساجد و حسینیه‌ها، شرکت‌کنندگان در مراسم‌ها نیز بتوانند با برنامه‌ریزی در مراسم‌ها شرکت کنند.