خبرگزاری مهر- گروه استانها: اردبیل یک استان کوهستانی است. آغاز زودهنگام فصل سرد در این منطقه از کشور نه تنها تعجبی ندارد بلکه از گذشته مرسوم بوده که اردبیلی‌ها بخاری‌های خود را از شهریورماه به پا کنند.
در پی بارش سنگین برف چند روز گذشته، اردبیل تجربه موفقی نداشت. به مانند شهری که تاکنون برف نیم متری به خود ندیده، معابر دچار اختلال شد. تاکسی‌ها در پارکینگ‌ها پنهان شدند. بسیاری از کسبه به سراغ مغازه‌های خود نرفتند. مدارس و دانشگاه‌ها به تعطیلی کشیده شد. خیابان‌ها با حجم برف و آب رهگذران را به خانه‌ها راند و بخش قابل‌توجهی از خانه‌ها در خاموشی فرو رفت. برخی خودروها از فرصت کمبود تاکسی برای درآمدزایی با کرایه‌های غیرمعقول استفاده کردند. برق مناطق مختلف شهر قطع شد. سرعت اینترنت کاهش یافت. درختان خیابان‌ها و پارک‌ها شکستند و شهروندان بار دیگر وضع پیش آمده را متوجه مسئولان دانستند.
روز اول؛ سکوت کر کننده ادارات بحران
هواشناسی اردبیل از یک هفته مانده به بارش‌ها مطابق روال معمول بارش شدید برف را اعلام کرده بود. در تمامی گزارشات هواشناسی عنوان شد که در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه بارش برف در اغلب مناطق استان و بارش باران در شمال استان پیش‌بینی می‌شود.
از آنجایی که پیش‌بینی‌ها معمولاً با تصمیمات طبیعت همخوانی ندارد از دوشنبه شب آسمان اردبیل حال و هوای خود را عوض کرد و تا شهروندان از خواب خوش بیدار شوند، ۳۰ سانتی‌متر برف روی زمین نشسته بود.
بعدها در بررسی پیش‌بینی هواشناسی عنوان شد که باید میزان دقیق برف مشخص شود و نمی‌توان از پیش‌بینی بارش برف اینطور برداشت کرد که این حجم برف خواهیم داشت.
با این وجود مدیرکل هواشناسی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: ما با تمامی امکاناتی که در دست داریم هم گزارشات و هم اخطارهای هواشناسی را به کرات به مدیریت بحران، صدا و سیما و خبرگزاری‌ها اطلاع دادیم.
علی دولتی مهر تصریح کرد: اعلام شده بود که بارش برف سنگین خواهد بود و اینکه ادارات انتظار دارند هواشناسی نقطه به نقطه ارائه شود مستلزم امکانات و اعتبارات است.
روز اول این خبرنگاران خبرگزاری‌ها بودند که به مانند همیشه از مدیران ادارات مختلف وضعیت شرایط جوی، محورها، امدادرسانی و غیره و غیره را جویا می‌شدند. هیچ مدیری برگزاری یک کنفرانس خبری را ضروری ندید و هیچ نشست خبری برگزار نشد.
مسئولان باید رانندگانی که در این وضعیت جوی به خیابان‌ها آمده‌اند را شناسایی کنند و تفاوتی بین آن ها و مابقی قائل شوند صبح روز اول بارش برف، تنها نیروهای شهرداری در خیابان‌ها مشغول شاخه تکانی و برف‌روبی بودند. هر چند معابر اصلی بازگشایی شده بود اما رانندگان تاکسی و اتوبوس از کنار بخاری‌های گرم منازل خود تکان نخوردند. تعداد اندکی از رانندگان با روحیه انسان‌دوستی مشغول فعالیت شدند.
نه خبری از مدیریت بحران بود و نه تشکیل جلسات. یکی از رانندگان تاکسی به خبرنگار مهر گفت: مسئولان باید رانندگانی که در این وضعیت جوی به خیابان‌ها آمده‌اند را شناسایی کنند و تفاوتی بین آن ها و مابقی قائل شوند.
وی افزود: دور از انصاف است که برخی راننده‌ها حتی کرایه بیشتر دریافت می‌کنند و مسیرهای طولانی را نمی‌پذیرند.
شهردار اردبیل به خبرنگار مهر گفت: با رانندگان متخلف که کرایه بیشتر درخواست کرده‌اند برخورد خواهد شد و در عین حال برای رفع مشکل شهروندان، تاکسی‌ها ملزم به فعالیت شدند.
اما نوشداروی رانندگان موجب شد در صبح اول بارش بسیاری از شهروندان پیاده به محل کار بروند.
مشکل اصلی البته قطعی برق بود. از شب گذشته با اولین بارش‌ها قطعی برق در برخی مناطق شهر موجب شد که زندگی عادی شهروندان دچار اختلال شود.
روز دوم؛ جلسات دیرهنگام
قطعی برق شماره تلفن ۱۲۱ را لحظه‌ای به حال خود رها نکرد. در روز دوم با تداوم بارش‌ها مدیران بحران وقتی متوجه عمق واقعه شدند جلسات خود را آغاز کردند. جلساتی که البته منجر به اتفاق متمایزی نشد و بیشتر به گزارش دهی مدیران بحران از عملکرد خود محدود ماند. جلساتی که البته در تجربه برف سنگین بایگانی می‌شود اما منجر به مداخله در شرایط بحرانی نشد.
در روز دوم بارش برف یعنی چهارشنبه آسمان اردبیل دچار وارونگی هوا و بارش برف همزمان با رعدوبرق و سپس باران شد. پدیده‌ای که برای اولین بار از خبرگزاری مهر رسانه‌ای شد. و زمانی که این خبرگزاری حتی هواشناسی استان را مجاب به مطالعه هر چه بیشتر کرد، هواشناسی وقوع این پدیده در ۳۰ سال گذشته را بی‌نظیر خواند و در هنگام ارائه گزارش شگفتی مدیران بحران را نیز موجب شد.
بارش برف تا بعدازظهر تداوم یافت. بار درختان سنگین‌تر شد و شاخه‌های بیشتری شکست. شهرداری از بین رفتن ۲۰۰ اصله درخت و شکسته شدن پنج هزار اصله را گزارش داد و اداره برق قطعی در ۱۹۱ نقطه را اعلام کرد.
مقصر اصلی قطعی برق «درختان» نامیده شدند. درختان بی‌پناهی که زیر بار سنگین برف در حال شکسته شدن بودند و به جای حفاظت از آن ها زمانی که در جلسات بحران هر اداره‌ای وظیفه را بر خود تمام شده دید، درختان به عنوان مقصر قطعی برق به دلیل شکسته شدن مطرح شدند.
هر چند اداره برق ۱۹۱ مورد قطعی را در روز چهارشنبه اعلام کرد اما درست روز بعد ترمیم قطعی در ۳۵۰ نقطه را رسانه‌ای کرد. آمارهای متغیر در شرایط بحرانی همچنان در اردبیل شنیده می‌شود. بطوریکه در خصوص آمار خودروهایی که در عملیات امداد و نجات رهاسازی شده‌اند نیز در یک روز دو عدد ۵۰۰ و ۸۰ ارائه شده است.
ستاد مدیریت بحران در نهایت به این نتیجه رسید که کمبودهای امکانی موجب تشدید مشکلات شده است. کمبود بالابر و اره‌برقی برای شاخه زنی درختان و کمبود نیروی انسانی برای شاخه تکانی.
شهرداری که در دو روز بارش برف دست به دامن شهروندان برای شاخه تکانی شد تا پاسی از نیمه شب نیروهای خود را در خیابان مشغول نگاه می‌داشت تا فردا اعتراض شهروندان به گوش نرسد.
یکی از شهروندان اردبیلی به خبرنگار مهر گفت: وقتی خیابان‌ها پوشیده از برف است شاخه تکانی درختان بی‌معنی است و لازم است در چنین وضعیتی ابتدا نیازهای ضروری شهروندان تامین شود.
علی رحمانی افزود: نیروهای شهرداری حتی برف درختان را دوباره در خیابان می‌ریزند و خیابان‌ها بسته می‌شود.
در وضعیت عادی روشنایی معابر اردبیل کافی نیست و قطعی برق معابر موجب شده بود که تردد در کوچه‌ها به سختی انجام شوداز سویی یکی از شهروندان اردبیلی از قطعی برق به دلیل بارش برف انتقاد کرد و افزود: در وضعیتی که شهروندان هزینه قابل توجه برای مصرف برق می‌پردازند انتظار دارند همواره برق رسانی برقرار باشد.
فاطمه موسوی افزود: در وضعیت عادی روشنایی معابر اردبیل کافی نیست و قطعی برق معابر موجب شده بود که تردد در کوچه‌ها به سختی انجام شود و خود بنده اجازه خارج شدن فرزندانم را از خانه ندادم.
تمامی عملیات مدیریت بحران درست در فضایی اجرا شد که هر مدیری به صورت انفرادی در تلاش بود مسئولیت خود را به شکلی پیاده سازد که انتقادی به دنبال نداشته باشد. گویی ستاد مدیریت بحران در این استان تعریف نشده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مداخله دیرهنگام در شرایط بحرانی و مداخله جزیره‌ای ادارات از عوامل تشدید مشکلات بارش برف در اردبیل بود. جلسات بحران درست بعد از وقوع واقعه نه تنها تغییری در روند فعالیت ادارات ایجاد نکرد بلکه تنها به جلسات گزارش دهی بعد از بحران تبدیل شد.
این در حالی است که بارش مجدد برف سنگین در انتظار شهر اردبیل است.