به گزارش مهر، امسال ( 2006 ) برابر با هشتادمين سال چاپ كتاب نمونه ادبيات تاجيك، نوشته ماندگار صدرالدين عيني، پدر ادبيات نوين تاجيك است كه در سال 1926 در مسكو به چاپ رسيده است . اين كتاب كه با حروف عربي است هنوز در ايران منتشر نشده است.
سقوط دولت خان بخارا در سال 1920 ميلادي و تشكيل جمهوري شوروي خلق بخارا كه سپس با ادغام جمهوري هاي شوروي خلق خوارزم و تركستان، كشور نوين جمهوري شوروي ازبكستان را تأسيس كرد، زبان ازبكي را بر كشور تازه تاسيس غالب كرد.
حاكمان جديد، تاجيكان و تاجيكي را قوم و لهجه اي نوپا برشمرده و هيچ حقي براي آن قائل نبودند. در سال 1924 تاجيكستان به جمهوري شوروي خودمختار (در دل جمهوري شوروي ازبكستان) ارتقا يافت كه برخي حتي همين را نيز بر‌نمي تافتند. در اين ميانه تاجيكاني چون صدرالدين عيني تلاش فراواني براي به رسميت شناسانده شدن زبان و مليت تاجيكي كردند و عيني با چاپ كتاب نمونه ادبيات تاجيك در مسكو ( كه در ازبكستان اجازه چاپ نيافت ) هزار سال نثر و نظم فارسي از رودكي تا زمان خود را به رخ حاكمان نوين كشيد.
انتشار كتاب " نمونه ادبيات تاجيك " از مهم ترين عوامل تثبيت قوميت تاجيك بود . سه سال پس از انتشار نمونه ادبيات تاجيك در سال 1929 ميلادي، جمهوري شوروي خودمختار تاجيكستان به جمهوري مستقل تبديل شد.
دولت تاجيكستان در نظر دارد هشتادمين سال چاپ كتاب نمونه ادبيات تاجيك را گرامي داشته و مراسمي را بر‌پا كند. ضمن اينكه متن تصحيح شده كتاب با اصلاحات صدرالدين عيني با حروف سيريلي نيز در تاجيكستان منتشر مي شود.