خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-مهدی ذوالفقاری: «دونالد ترامپ» برای نخستین بار طی۴۰ سال گذشته در تاریخ ریاست جمهوری آمریکا به صورت تلفنی با «تسائی اینگ ون» رئیس تایوان به رایزنی پرداخت. مسأله ای که مقام های ارشد چین به شدت نسبت به آن واکنش نشان داده و از آمریکا خواستند تا ضمن ادای احترام به سیاست «چین واحد»، از ادامه چنین رویکردی نیز خودداری کند.
رویداد مذکور در حالی بر روابط دو کشور تأثیر گذاشته است که معاون وزیر دارایی چین چند روز پیش با بیان اینکه جنگ تجاری میان آمریکا و چین برای هر دو کشور زیان آور خواهد بود، گفت که کشورش امیدوار است وارد چنین جنگی با واشنگتن نشود.
از سوی دیگر در روزهای گذشته چین یک زیردریایی بدون سرنشین متعلق به یک کشتی اقیانوس شناسی آمریکایی را در دریای چین جنوبی توقیف کرد؛ اقدامی که با اعتراض دیپلماتیک آمریکا و تقاضا برای بازگرداندن این زیردریایی مواجه شد. مقارن با این درخواستی، سناتور «جان مک کین» اعلام کرد که توقیف زیردریایی بدون سرنشین آمریکا توسط چین نشان دهنده لزوم تقویت مواضع نظامی آمریکا در دریای چین جنوبی با هدف بازدارندگی کافی در برابر تهاجمات آتیِ چین است.
نظر به اهمیت بررسی موضوعِ تنش ها میان پکن و واشنگتن به ویژه در دوران رئیس جمهور جدید آمریکا، گفتگوئی با پروفسور «رابرت بیانچی» انجام شده که در ادامه آمده است. «رابرت بیانچی» استاد علوم سیاسی و حقوق بین‌المللِ دانشگاه «شیکاگو» و محقق میهمان در دانشگاه ملی سنگاپور است.
وی دانش آموخته دانشگاه شیکاگوی آمریکاست و سابقه تدریس در دانشگاه های شیکاگو، قطر، دانشگاه آمریکایی قاهره و دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا را نیز دارد. او عضو سازمانهای مختلف بین المللی بوده و در برنامه نفت در برابر غذای سازمان ملل متحد نیز مشارکت داشته است. کتاب اخیر او «جهانی شدن اسلامی» نام دارد که به بررسی افزایش نقش کشورهای اسلامی در نظام بین الملل مبتنی بر چندفرهنگ‌گرایی می‌پردازد. «گروه های ذی نفوذ و توسعه سیاسی در ترکیه» دیگر کتاب اوست که از سوی انتشارات دانشگاه «پرینستون» منتشر شده است.
*«دونالد ترامپ» اخیراً با رئیس تایوان تماس تلفنی داشته است. این اولین تماس یک رئیس جمهور آمریکا با تایوان پس از ۳۷ سال است. علت برقراریِ این تماس چه بود؟
ترامپ کنشگری است که تایوان باید به شدت از آن برحذر باشد. «دونالد ترامپ» کسی است که «تایپه» را به بهایی ناچیز و بدون توجه به عواید این معامله به پکن پیش کِش می کند. تایوانی ها و یا حتی مردم سایر کشورهای جنوب می دانند که ضمانت های امنیتی آمریکا تهی است؛ لذا تنها گذر زمان می تواند نشان دهد که واشنگتن و پکن به چه نحوی منطقه اقیانوسیه را در قالب حوزه های تحت نفوذشان میان خود تقسیم خواهند کرد. در نتیجه برنامه رایزنی تلفنی ترامپ بیشترین هراس از تنها گذاشتن تایپه را نشان داده و باعث آسیب پذیری بیشتر تایوان در برابر چین می شود. این امر به خودی خود تسریع مسابقه تسلیحاتی میان این دو را نیز به همراه خواهد داشت.
*با توجه به وابستگی اقتصادی آمریکا به چین، رویکرد صحیح واشنگتن در مقابل پکن چیست؟
در حالی که آمریکا بیشتر به سوی حمایت از تولید در حرکت است، چین امروزه به قهرمان تجارت آزاد مبدل شده است. پکن در عصر حاضر از زورآزمائی در عرصه اقتصاد شادمان است؛ چرا که مطمئن است در برابر آمریکا می تواند به دفاع از خود پرداخته و فواصل قدرت و ثروت موجود میان خود و واشنگتن را در این مسیر جبران نماید.
در این میان بسیاری از بزرگان در چین از تلاش آمریکا برای جنگ آفرینی سخن به میان می آورند. به عقیده آن ها هدف واشنگتن از این اقدام خارج کردن قطار رشد و توسعه چین از ریل پیشرفت و درهم شکاندن قدرت نظامی کشورشان است تا به این واسطه چین نتواند به حریفی قَدر برای آمریکا تبدیل شود. اگر مانور اقتصادی ترامپ در برابر چین به نحوی باشد که امنیت پکن را به مخاطره اندازد، تندروهای چین دیگر این اقدام رئیس جمهور منتخب را بلوف یا چانه زنی سیاسیِ وی به شمار نیاورده؛ بلکه آن را کسب آمادگی ترامپ برای رویاروئی قلمداد می کنند و ناگزیر به اقدام متقابل روی خواهند آورد.
*برخی معتقدند که دونالد ترامپ زمانی با تایوان تماس گرفت که هنوز به صورت رسمی رئیس جمهور آمریکا نشده است؛ در نتیجه به دنبال اعمال فشار بر چین است. آیا ترامپ پس از ادای سوگند و رسمیت یافتن وی به عنوان رئیس جمهور آمریکانیز به چنین رویّه ای ادامه خواهد داد؟
گمانه زنی ها و فریبکاری های روانشناختی از مؤلفه های جدائی ناپذیر هنر کشورداری در چین و سایر کشورهائی است که از تجارب بین المللی بیشتری در مقایسه با آمریکا برخوردار هستند. اگر ترامپ با املاک و مستغلات خود بخواهد بخت و اقبال خویش را در برابر دشمنان چینی اش به بوته آزمایش بگذارد، احتمالاً آن ها نیز از فرصت پیش آمده برای مشاهده ماجراجوئی های وی استقبال خواهند کرد.
*«رکس تیلرسون» به عنوان شخصیتی که از روابط گرمی با روسیه برخوردار است، بالاخره به عنوان وزیر خارجه آمریکا معرفی شد. انتصاب وی چگونه می تواند بر روابط میان آمریکا و روسیه و نیز اتحادیه اروپا تأثیرگذار باشد؟
انتخاب « تیلرسون» تنها این پیام را به مسکو و هر یک از سایر پایتخت های کشورهای غربی می رساند که اروپا نیز به اندازه تایوان می تواند قابل چشم پوشی باشد به نحوی که رئیس جمهور جدید آمریکا پیشاپیش آن را واگذار کرده است.