خبرگزاری مهر، گروه جامعه- سیامک صدیقی: ساعت کار رسمی در ایران با احتساب تعطیلی پنجشنبه و جمعه، ۸ساعت است. اما این زمان برای ۱۵هزار کودک کار که هر روز در گوشه و کنار تهران می بینیمشان، تا ۱۶ و ۱۷ ساعت هم می‌رسد. با سرمایی که به پوست بدن‌شان می ماسد تا ترحم ایجاد کند.
دانستن اسمشان چه اهمیتی دارد؛ سعید، علی، سیاووش، بابک یا... احد و صمد؛ مهم این است که ساعت‌ها چشم به چراغ راهنمایی می‌دوزند که قرمز شود و کاسبی کنند.
و باز، خوش به حال کودکان کاری که جلوی چشم اجتماع حضور دارند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور چندی پیش عنوان کرد که براساس برآورد سازمان بهزیستی استان تهران ۷ هزار کودک کار و خیابان در تهران وجود دارد.
کودکانی که آن قدر آن‌ها را دیده ایم که به حضورشان عادت کرده‌ایم؛ دائم زیر پوست این شهر جلوی چشم ما می‌آیند و می‌روند و گاهی می‌میرند.
۷هزار کودکی که در آمارهای دیگر، تعدادشان را تا ۱۵ و ۲۰هزار نفر هم تخمین می‌زنند.
احمد و صمد هم دو کودک خردسال از همین حدود ۱۵هزار کودک کاری بودند که در سطح پایتخت از سر چهارراه‌ها گرفته تا کوره‌های آجرپزی به بیگاری و گدایی مشغولند و «نان» پاره، شکمشان را سیر می‌کند.
احد و صمد؛ دو کودک کار زباله‌گرد ٧ و ٨ ساله‌ای که این روزها نامشان پررنگ شده است؛ دو کودکی که پایشان از گشتن و جستجو کردن زباله‌های سطح شهر به شبکه‌های اجتماعی باز شده است. دو کودکی که در حریق یک گاراژ جمع‌آوری ضایعات سوختند.
کودکانی که قدشان به شیشه خودروها هم نمی‌رسد
با نزدیک شدن به زمستان روز به روز بر تعداد کودکان کار افزوده شد؛ موضوعی که البته از نگاه مسئولان و رسانه‌ها مغفول نماند.
اسماعیل دوستی در دویست و نود و نهمین جلسه شورا گفت: مدتی است که دوباره شاهد ازدیاد متکدیان در سر تقاطع ها هستیم، متکدیانی که اغلب کودکان کوچکی هستند که حتی رانندگان خودرو ها هم قادر به دیدنشان نیستند.
دوستی تصریح کرد: متاسفانه این کودکان توسط افرادی کنترل می شوند و بیم آن می روند که حتی مواد مخدر نیز جابجا کنند من خود بارها به عینه دیده ام که خودرویی ۸، ۹ کودک را در سر تقاطع پیاده کرد در حالی که وضعیت زننده ای داشتند تا به کار تکدی گری مشغول شوند.
جرم آشکار در خیابان‌های کلانشهرها
بر اساس قانون اساسی اگر اشخاصی اطفال را به کار اجباری وادار کنند، به مجازات بین سه ماه تا دو سال حبس محکوم خواهند شد.
صریح ترین قانونی که در تقابل با پدیده کودک آزاری به تصویب رسیده، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان (مصوب ۱۳۸۱) است که شامل ۹ ماده است. برخی از آن‌ها به شرح زیر است:
ماده ۲ - هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه‌جسمانی یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به مخاطره اندازد، ممنوع است.
ماده ۳ - هرگونه خرید، فروش، بهره‌کشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب‌اعمال خلاف از قبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب حسب مورد علاوه بر جبران خسارات وارده به شش ماه تا یک سال زندان و یا به جزای نقدی از ده میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۱۰) ریال تا بیست میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۲۰) ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۴ - هرگونه صدمه و اذیت و آزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده‌گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع ومرتکب به سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس و یا تا ده میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۱۰) ریال جزای‌نقدی محکوم می‌گردد.
ماده ۵ - کودک‌آزاری از جرائم عمومی بوده و احتیاج به شکایت شاکی خصوصی‌ندارد.
ماده ۶ - کلیه افراد و مؤسسات و مراکزی که به نحوی مسئولیت نگاهداری وسرپرستی کودکان را بر عهده دارند مکلفند به محض مشاهده موارد کودک آزاری مراتب راجهت پیگرد قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضائی اعلام نمایند. تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا پنج میلیون (۰۰۰ ۰۰۰ ۵) ریال خواهد بود.
با این حساب ما هر روز شاهد بروز جرم در چهارراه‌ها هستیم که نیاز به رسیدگی به آن‌ها ضروری است.
مُسکن مقطعی برای آسیبهای اجتماعی
مجتبی عبداللهی معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به آسیب های اجتماعی شهر تهران می‌گوید: وضعیت کودکان کار و خیابان با توجه به مسائل جامعه به ویژه شهر تهران مناسب نیست و این کودکان از جایگاه حقیقی و حقوقی کودکان شایسته خود برخوردار نیستند. هم اکنون در سطح شهر تهران کودکان بسیاری هستند که توسط باندها و گروه های خاص بکارگیری می شوند و در شرایط نامناسب و با تحمل فشارهای روحی روانی بالا زندگی می کنند که این موضوع در جامعه در قالب معضلات اجتماعی چون تکدی گری، دستفروشی، بزهکاری و... بروز و ظهور دارد.
معاون شهردار تهران با تاکید بر اینکه شهرداری تهران تنها حلقه ای از زنجیره ساماندهی متکدیان است، خاطرنشان می‌کند: به طور حتم، موفقیت طرح‌ها در گرو تداوم همکاری تمامی سازمان ها است. البته تاکنون همکاری ها در سطح خوبی انجام شده و امیدواریم سازمان های مسئول به تدریج سطح همکاری خود را ارتقا دهند.
مرتضی طلایی، نائب رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر این مطالب می‌گوید: آسیبهای اجتماعی مشکلی بین بخشی است که باید با تحقق مدیریت واحد شهری حل شود، گفت: آسیب‌هایی مانند معتادان، متکدیان، کودکان کار و خیابان و... که نیاز به همکاری مشترک میان قوه قضائیه، شهرداری، کمیته امداد، وزارت رفاه و... است با تلاش یک نهاد حل نمی‌شود، اگر هم برنامه‌ای توسط یک مجموعه انجام شود، مُسکنی مقطعی برای این بیمار در حال دست و پا زدن است که می‌تواند چند روزی آن را آرام کند.
وی اضافه می‌کند: ما این تجربه را در محله هرندی داشتیم، آیا محله هرندی با اقدامات شهرداری پاکسازی شد؟ همه می‌دانیم که این‌طور نیست، بلکه آسیب‌ها به محلات اطراف منتقل شده و وضعیت محلات اطراف بدتر شده است.
روزهای آلوده تهران پشت سر هم تکرار می شود و کودکان کار، به چهره ثابت کلانشهری بدل شده اند که همه ما به حضور آن ها عادت کرده‌ایم. و در این میان هر از گاهی صدایی از فاجعه‌ای بلند می‌شود و دو سه روزی بخشی از جامعه را دل مشغول می‌کند و... باز هم تکرار و تکرار و تکرار.
«آی آدم ها
یک نفر در آب دارد می کند بیهوده جان، قربان»