به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مراسم افتتاحیه کنفرانس بین‌المللی «گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب در عرصه اعتدال و عقلانیت» شب گذشته، ۲ بهمن ماه در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار شد.
در این مراسم عباس خامه‌یار، در سخنانی گفت: اگر از ضرورت ها و مباحث مقدماتی اصول مرتبط به وحدت عبور کنیم، با این آسیب شناسی باید به چند محور و پرسش اشاره کرد.
وی افزود: روابط ایران و عرب از ۱۳ قرن پیش و حتی ۳ قرن پیش از اسلام آغاز شده بود و پس از دولت عباسی افزایش چشمگیری داشته است.
وی گفت: این روابط در دوره امویان و عباسیان به بعد این روابط فراز و نشیب های خاصی داشته است؛ رژیم طاغوت ادبیات ناسیونالیستی به کار گرفته بود، ولی پس از انقلاب، ادبیات گفتمان اسلامی به عنوان استراتژی کشور در پیش گرفته شده بود.
معاون بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یادآورشد: اساسا شروع گفتگوی فرهنگی ایران و عرب نیازمند جهت گیری دقیق است؛ مرور تاریخ مشترک از سوی دو طرف و ایجاد باور برای نسل معاصر از نکات کلیدی در این تجمیع است.
خامه‌یار بیان کرد: در این عرصه نمی توان از موضع برتری جویی و فخرفروشی با یکدیگر بحث کرد و باید از مباحث چالش برانگیز تاریخی در این عرصه به شکلی گذر کنیم که در این وحدت که مورد تاکید قرآن و پیامبر و بزرگان دین است خدشهای ایجاد شود.
وی گفت: این سوال مطرح است که آیا امروز چیزی به نام جهان عرب وجود دارد یا خیر؟ نویسندگان عرب امروز به چنین جهانی معتقد نیستند.
معاون امور بین الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یادآورشد: در عین حال باید با این جهان باید با زبانی صحبت کنیم که این گفتمان به خوبی راه خود را در پیش گیرد و خللی در این جریان ایجاد نشود.
خامه‌یار بیان کرد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مرکز مطالعات این سازمان به دنبال مسایل اصلی گفتمان نخبگان عرب و در چارچوب انجمن های دوستی و انجمن های ادبی مشترک است و به دنبال بنیان نهادن ساختارهای گفتمان است؛ در این عرصه با ۱۸ مرکز آموزشی و پژوهشی همکاری داریم.
وی گفت: در مباحث فرهنگی و تمدنی و گفتمان در منظومه تمدنی، مسایل سیاسی پرچالشی به چشم میخورد؛ نکته دیگر آن است که نیازهای داخلی و خارجی گفتگوی ایران و جهان عرب چیست و در این ارتباط چه باید کرد؟
معاون بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یادآورشد: باید بپذیریم که هر دو طرف عمق استراتژیک یکدیگر به شمار می روند و باید قبول کنیم که گفتگو آداب خود را دارد؛ دیپلماسی مکاتبه ای و دیپلماسی نرم که مشخصه دعوت پیامبر است باید مورد توجه قرار گیرد.
خامه‌یار بیان کرد: روابط ما با اعراب روابط گرگ و میش نیست و باید نقاط حساس طرف مقابل را شناخت و بر این اساس گفتگو را آغاز کرد.
وی گفت: نکته دیگر پاسخ به این پرسش است که چه جامعه هدفی برای گفتگوی جهان عرب و ایران مناسب است؛ اگر در این عرصه از دریچه تمدن وارد شویم می توانیم عناصر قومی را در آن دخیل کنیم ولی اگراز دریچه مذهب وارد شویم باید دقت نظرهای بیشتری داشته باشیم.
معاون بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یادآورشد: محوربعدی، محورهای مرتبط به فرصت ها و چالش هایی است که در جهان عرب مد نظر قرار می گیرد؛ در این گفتمان باید نگاه امنیتی و سیاسی را بر گفتمان فرهنگی غلبه ندهیم.
خامه‌یار بیان کرد: ناتوانی ایران در نشان دادن ظرفیت های خود به جهان عرب از دیگر مسایلی است که باید به شکل واقعی به آن نگاه کرد؛ متاسفانه جهان عرب شناخت خاصی از فرهنگ ایرانی ندارند؛ آنها بیشتر سبقه سیاسی ایران را می شناسند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لک‌زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: دنیا باید چشم خود را نسبت به حقایق باز کرده و خوبی‌ها را از بدی‌ها تشخیص دهد چرا که اکنون برخی با ظاهرسازی‌های خود به دنبال نمایش چهره نادرست و غیرواقعی از آموزه‌های دینی اسلام هستند.
وی مقابله با افراط‌گرایی را از اهداف اصلی برگزاری کنفرانس بین‌المللی «گفت‌و گوهای فرهنگی ایران و جهان عرب در عرصه اعتدال و عقلانیت» برشمرد و تصریح کرد: اعتدال و عقلانیت در اندیشه و عمل اندیشمندان اسلامی، اعتدال و عقلانیت در آموزه‌های دینی، اعتدال و عقلانیت در گفت‌وگوهای فرهنگی و اعتدال و عقلانیت در مقابله با افراط‌گرایی موضوع‌های اصلی کمیسیون‌های تخصصی این کنفرانس بین‌المللی است.
در ادامه فوضی علوی، رئیس موسسه مسارات تونس در این مراسم طی سخنانی تلاش ایران برای رسیدن به وحدت اسلامی را قابل تقدیر دانست و عنوان کرد: ما باید از رویکردهای افراطی فاصله گرفته و دیدگاه‌های تنگ نظرانه را کنار بگذاریم تا بتوانیم از استقلال نمادهای واقعی را ترسیم کرده و در راستای آن حرکت کنیم.
وی با اشاره به اینکه امت اسلامی باید جایگاه مشخصی در دنیا داشته باشد، مطرح کرد: تقویت امت اسلامی به عنوان یک اولویت باید مورد توجه کشورهای مختلف قرار گیرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به عنوان دیگر سخنران این مراسم منشأ کنش‌های افراط‌گرایانه را باورها و اعتقادات به دور از عقلانیت دانست و اضافه کرد: وقتی حساسیت‌ها به مقوله عقلانیت و اعتدال برانگیخته می‌شود که کنش‌های اجتماعی و رفتارهای نامتعارف و بدون عقلانیت بروز و ظهور پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: اینکه برخی از رفتارها با وجود افراط‌گرایی و دوری از عقلانیت در دیدگاه برخی گروه‌ها افراط‌گرایی و دوری از عقلانیت نیست، مباحث متضاد و مشکلات مختلفی را به دنبال دارد چراکه با این وضعیت در حقیقت با تکثر و تفاوت در تعریف عقلانیت مواجه هستیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالحسن نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی به عنوان سخنران پایانی این مراسم با بیان اینکه دین مبین اسلام پیروان ادیان الهی را به گفتمان دعوت می‌کند، اظهار کرد: با توجه به این موضوع که در آموزه‌های دینی مورد تاکید قرار گرفته است، مسلمانان باید نسبت به موضوع گفتمان نگاه ویژه داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه گفت‌وگوهای علمی یک موضوع ثابت و ماندگار در دین مبین اسلام است، اضافه کرد: هویت اصلی جهان اسلام باید توسط علمای دینی احیا شود تا جوامع اسلامی بتوانند در کنار یکدیگر برای رفع مشکلات مورد نظر گام بردارند و مقابل دشمنان مشترک خود به اهداف مورد نظر برسند.
نخستین اجلاس گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب، (۲ بهمن ماه) با حضور ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حداد عادل، رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رییس جمهور، حجت‌الاسلام والسلمین سید ابوالحسن نواب رییس دانشگاه ادیان و مذاهب منوچهر متکی، معاون بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مسعود فکری، دبیر علمی همایش، محمد مهدی طهرانچی، رییس دانشگاه شهید بهشتی و رییس دبیرخانه گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب، مهدی محقق و نمایندگانی از اندیشمندان عرب در حسینیه الزهرای (س) این سازمان افتتاح شد.
در این اجلاس ۸۵ اندیشمند از کشورهای الجزایر، تونس، مصر، مراکش، سوریه، لبنان، عراق، اردن، کویت و عمان حضور دارند که در شش کمیسیون مختلف شامل: ظرفیت‌های علمی ایران و جهان عرب برای تعامل و گفت‌وگوی‌های فرهنگی، روابط فرهنگی و ادبی ایران و جهان عرب و نقش آن در گفت‌وگوی‌های فرهنگی، گفت‌وگوی‌های فرهنگی ایران و جهان عرب در عرصه اعتدال و عقلانیت، رسانه و نقش آن در گفت‌وگوی‌های فرهنگی ایران و عرب، جایگاه زنان اندیشمند ایران و عرب در گسترش تعامل و گفت‌وگوی‌های فرهنگی و همچنین جوانان ایران و جهان عرب و جایگاه آنان در گفت‌وگوی‌های فرهنگی در دانشگاه‌های شهید بهشتی، فردوسی مشهد، علامه طباطبایی، الزهرا (س)، امام خمینی (ره) قزوین و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم، به بیان دیگاه‌های خود خواهند پرداخت.