خبرگزاری مهر، گروه استان ها - فاطمه کازرونی: هنوز از ورای بهمنماهِ سردی در تقویم سالهای دور، گویی پژواک ایستادگی ملت ایران در برابر ظلم حاکمان زمانه و استعمار بیگانگان به گوش میرسد، بهمنماهی که شکوفههای استقلال و سربلندی ایران اسلامی بر سرشاخههای درخت جوان انقلاب جوانه زد و هنوز که هنوز است پس از گذشت سی و هشت سال، فریاد پرصلابت عدالتخواهی و شعار جاویدان استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی زنان و مردان انقلابی در دل تاریخ جاری است و تقویم تاریخ دنیا تا همیشه از نام این روز جان میگیرد.
در زیر وقایع مهمی را مرور میکنیم که لحظه لحظههای پرشور زمستان ۳۸ سال پیش را به یک روز نامیرا و جاودانه در تاریخ جهان پیوند زده است:
۱۰ مرداد ۵۷: مزدوران رژیم از در و دیوار به منزل آیتالله طاهری از روحانیون مبارز و انقلابی اصفهان هجوم آوردند و وی را دستگیر کردند، مردم برای مطلع شدن از چگونگی اوضاع در مقابل منزل آیتالله اجتماع میکنند.
روز بعد ساعت ۱۰ صبح پس از رسیدن ماموران زد و خورد شدیدی در میگیرد و در این حمله۴ نفر شهید و عده زیادی مجروح شدند.
پس از این واقعه روحانیون اصفهان تصمیم گرفتند که در منزل آیتالله خادمی تحصن کنند، بدین منظور علمای اصفهان از مدرسه صدر بازارِ اصفهان حوزههای درس را تعطیل کرده و در طول مسیر تمام بازاریها نیز فروشگاها را تعطیل کردند؛ جمعیتی حدود دو هزار نفر به سوی منزل آیتالله خادمی به راه افتادند و از همین روز بازار اصفهان و نیمی از شهر به حالت تعطیل درآمد.
۱۸مرداد: ناآرامیها در اصفهان ادامه پیدا کرد و تظاهرکنندگان به هتل شاه عباس، چند مشروب فروشی و بانک حمله کردند. چند نفر از تظاهرکنندگان در اثر تیراندازی نیروهای امنیتی مجروح و تعدادی نیز دستگیر شدند.
۱۹ مرداد: اصفهان چهرهای خونین به خود گرفت. ماموران نظامی اقدام به تیراندازی و ضرب و جرح تظاهرکنندگان کردند که در نتیجه عدهای شهید و گروهی مجروح و دستگیر شدند.
۲۰مرداد ۵۷: نخستین حکومت نظامی کشور در اصفهان برقرار شد.
تظاهرات مردم اصفهان که از شب قبل برگزار شده بود و در این روز ادامه یافت. مردم برای اطلاع از وقایع و کشتار شب گذشته، در مقابل بیت آیتالله خادمی تجمع و سپس اقدام به تظاهرات کردند.
در اثر درگیری مردم با نیروهای انتظامی، تعداد زیای از مردم شهید و مجروح شدند، به طوری که کنترل شهر از دست نیروهای دولتی خارج شد و رژیم اقدام به اعلام حکومت نخستین حکومت نظامی کشور در اصفهان کرد که در ساعت ۱۵:۴۰ دقیقه در روز ۲۰ مرداد ۱۳۵۷از رادیو اصفهان پخش شد.با اعلام حکومت نظامی، عوامل رژیم در نقاط مختلف شهر اصفهان مستقر شدند.
متن کامل اولین اطلاعیه اعلام حکومت نظامی در اصفهان:
این متن به شکل دقیق از روی نوار ضبط شده پیاده شده است:
«توجه فرمایید! توجه فرمایید! اعلامیه شماره ۱ فرمانداری نظامی اصفهان و حومه، برقرار و از همشهریان محترم خواهشمند است با توجه به نکات مشروحه زیر، نهایت همکاری، به منظور اعاده نظم با نیروهای نظامی به عمل آورند:
۱-از ساعت ۸ بعد از ظهر روز جاری هرگونه رفت و آمد در شهر مطلقاً ممنوع و با خاطیان برابر مقررات فرمانداری نظامی رفتار خواهد شد.
۲-تشکیل هرگونه اجتماعی به هر شکل و هر عنوان بیش از سه نفر ممنوع است.
۳-هرگونه حمل اسلحه و جنگ افزار سرد و گرم به هر ترتیب و هر شکل اکیداً قدغن میباشد.
۴- هر نوع اقدامات تحریک آمیز به هر صورت و به هر شکل مطلقاً ممنوع میباشد.
۵- مسئولین تامین مایحتاج عمومی از قبیل نانوایی ها، قصابی ها، خواربارفروشیها، داروخانهها و از این قبیل حق تعطیل محل کسب خود را ندارند و اهالی محترم باید تا ساعت تعیین شده مایحتاج خود را تهیه کنند.
از اهالی محترم و با ایمان شهر اصفهان و حومه انتظار دارم در برقراری نظم و امنیت در شهر و حومه با نیروی نظامی همکاری های لازم به عمل آورند. آگاه باشند که اعاده نظم و امنیت عمومی به خیر و صلاح و مصلحت کلیه اهالی محترم میباشد. ضمناً ستاد فرمانداری نظامی در شهربانی اصفهان مستقر میباشد. فرماندار نظامی اصفهان و حومه، سرلشگر رضا ناجی
۲۱مردادماه: علاوه بر تداوم درگیریهای خیابانی،اطلاعیههای اقشار مختلف مردم اصفهان، به کرات نوشته، چاپ و توزیع شد که این خود حکایت از توان قابل ملاحظه انقلابیون در تداوم هوشمند مبارزات مردم در شرایط سخت حکومت نظامی داشته است.
با اعمال محدودیتهای ناشی از حکومت نظامی، انقلابیون نیز در روش مبارزاتی خود تغییر ایجاد کردند. مردم شبها، هنگام منع عبور و مرور از راه پشت بام ها اقدام به درگیری با مامورین و تظاهرات شبانه می نمودند.
۲۲ مرداد: اعلامیه مشهور و بسیار حساس امام که نقش تعیین کنندهای در فرآیند بعدی رخدادهای انقلاب اسلامی داشت، یک روز پس از تماس بیت امام خمینی(ره) با آیت الله خادمی یعنی در روز بیست و دوم مردادماه مصادف با هشتم رمضان در قالب پیام مفصل پنج صفحه ای، صادر شد. دراین اعلامیه رفتار رژیم پهلوی با مردم ایران به ویژه حوادث خونبار اصفهان و اعلام حکومت نظامی محکوم شده بود. امام خمینی(ره) دراین اعلامیه، هدف نهضت را برپا کردن قوانین و احکام اسلامی برشمرده و ازاقشار مختلف مردم به ویژه نظامیان خواستند به صفوف مردم انقلابی بپیوندند.
۲۳ مرداد: از این روز بر حجم اعتراضها و درگیریها افزوده شد. در خمینیشهر تظاهرات عمومی شبانه در ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه برگزار شد و با شلیک گلوله، ماموران مردم را متفرق نمودند.
در چهارراه شیخ بهایی، اطراف مسجد هارونیه و خیابان مدرس، درگیری میان مردم و نظامیان شدت داشت. تهیه، تکثیر و توزیع انواع اطلاعیههای مردمی و پیامهای امام خمینی نیز در روز ۲۳ مردادماه، مانند گذشته ادامه داشت واعلام حکومت نظامی تاثیر قابل ملاحظهای برعدم انتشار آنها نداشت.
۲۵ مرداد: در این روز دو خواسته و هدف بزرگ، یکی از سوی مردم اصفهان و دیگری از طرف مجموعه عوامل رژیم مطرح وهریک با حداکثر توان خود با دنبال اجرای اهداف خود برآمدند.
مردم در پی تدارک برگزاری مراسم هفتم شهدای روز اعلام حکومت نظامی اصفهان در روز پنجشنبه ۲۶ مرداد بودند و رژیم نیز با همه قدرت در پی جلوگیری از آن بود. روحانیون با کمک بازاریان و دانشجویان، روز مذکور را عزای عمومی اعلام کرده و از همه اقشار مردم در خواست اعتصاب و تعطیل عمومی کردند. ساواک اقدامات و مراقبت های فراوانی را برای پیشگیری تجمع مردمی در روز موعود به کار گرفت.
اربعین ۵۷: تجمع عظیم مردم اصفهان در میدان امام اصفهان با سخنرانی مرحوم پرورش از پیشگامان و رهبران انقلاب در اصفهان برگزار شد.
نماز جماعت در این روز به امامت آیت الله خادمی برگزاری شد به نوعی که صفوف تا بازار قیصریه یعنی از جنوب تا شمال میدان امام کشیده شد.
۱۰ آذر ۱۳۵۷: فریاد اللّه اکبر بر فراز بامها، به شکل گستردهتری سراسر کشور از جمله اصفهان را فرا گرفت.
سوم بهمن ۵۷: افسران و همافران پایگاههای اصفهان، بوشهر و شیراز به حمایت از امام خمینی تظاهرات کردند. در روزهای دیگر مردم غیور اصفهان مجسمه پهلویها را از سبزه میدان و میدان انقلاب به پایین کشیدند و تکههایش را پیاده کردند و تا انتهای خیابان زینبیه اصفهان بردند.
۱۱ بهمن ماه: جمعی از مردم اصفهان با حمایت سران انقلابی اصفهان همچون مرحوم پرورش و آیتالله طاهری برای استقبال از امام به تهران رفتند.
۱۲ بهمنماه: در این روز هیچیک از روزنامههایی که خبر ورود امام به ایران را درج کرده بودند روی دکههای اصفهان باقی نماند. مردم با دردست داشتن روزنامه، خبر ورود امام به ایران را به گوش هم میرساندند و طولی نکشید که سراسر میدان امام تا خیابان سپه، خیابان چهار باغ و میدان انقلاب مملو از جمعیتی شد که برای جشن ورود رهبر نهضت انقلابی ایران به کشور آماده میشد.
شهر آذین بسته شد و مردم نیز خود را برای استقبال با شکوه از رهبر انقلاب ایران آماده کردند. در این میان دانشگاه اصفهان، نیز به مرکز انقلابی اصفهان تبدیل شده بود؛ مرکزی که همه فعالیتهای آن زیرزمینی و با احتیاط فراوان، اما با شور و اشتیاق بسیاری به گوش مردم میرسید و آنان را برای ادامه راه انقلاب آماده میکرد.
۱۳ بهمنماه: روزی بود که تمامی تندیسهای شاه فراری ایران از میدانها و خیابانهای شهر به پایین کشیده شد و در روز چهاردهم بهمن نیز پردهها و نشانههای حکومت طاغوتی پهلوی رنگ آتش گون به خود گرفت.
۱۵ بهمنماه: از این روز نیروهای امنیتی اصفهان اجازه شلیک به سوی جمعیت تظاهرکننده را یافتند و در همان روز ۱۵ بهمن بیش از۳۰ نفر از مردم انقلابی اصفهان کشته شدند.
۱۶ بهمنماه ۵۷: زمانی که مردم از حادثه شب گذشته شهر اصفهان و کشته شدن ۳۰ نفر از مردم این شهر مطلع شدند، به خیابانها ریختند و در ابتدای کار، سنگرهایی ساختند تا آنها را از گزند تیر دشمنان انقلاب محفوظ نگاه دارد. مردم اصفهان روز سنگینی را همراه با نبرد و درگیری مسلحانه گذراندند.
۱۷و ۱۸ بهمنماه ۵۷: درگیریها همچنان ادامه داشت و بسیاری از نیروهای مبارز انقلابی نیز به درگیری با نیروهای رژیم طاغوت ادامه دادند. در این دو روز تعدادی از همشهریان اصفهانی در راه انقلاب به شهادت رسیدند اما هیچگاه آمار دقیق آن از سوی نیروهای امنیتی و منابع بیمارستانی اعلام نشد.
با وجود این، بسیاری از مردم و مبارزان انقلابی اصفهان نیز از سوی حکومت استعماری پهلوی ربوده شدند و به زندانهای دور از شهر این رژیم انتقال یافتند. این تعداد همان افرادی بودند که پس از پیروزی انقلاب با بازگو کردن نحوه شکنجههای ۶ روزه خود، رسواییهای بسیاری را برای رژیم طاغوت به بار آوردند.
۱۹ بهمنماه: انقلاب دیگر در مسیر پیروزی قرار گرفته بود و عاقبت در روز بیست و دوم بهمن۵۷ بود که عطر بهار پیروزی در سراسر نصف جهان پیچید.
۲۲بهمنماه ۵۷: مردم اصفهان همگام با دیگر شهرهای کشور پس از تسخیر بسیاری از پایگاههای نظامی و دولتی در روزهای گذشته، پیروزی انقلاب اسلامی را در این روز جشن گرفتند.