قلب باید توجه به حقیقت نماز داشته باشد

به گزارش خبرگزاری مهر، شیخ حسین انصاریان در جمعی از محبان آل الله مسجد شهید بهشتی تهران اظهار کرد: یک بحث بسیار مهم در کتاب خدا، قرآن مجید مطرح  است، که لازم است هم ما گویندگان و هم مردم به این بحث پرفایده و اصیل، توجه دقیق داشته باشیم؛ چراکه در سوره‌های متعدد، واقعیاتی که سبب می‌شود مردم محبوب پروردگار قرار ‌گیرند بیان شده است و به فرموده امام صادق(ع) اگر آن خصال و آن حقایق را دانستیم که در وجود هر چه قرار می‌گیرد، محبوب خدا می‌شویم.

وی با بیان اینکه «شُکر» بیشتر جهت‌گیری به طرف نعمت‌های مادی، ولی «حمد» بیشتر جهت‌گیری به طرف نعمت‌های معنوی دارد، اظهار کرد: حمد، جدای از نعمت‌های معنوی جهت‌گیری به طرف خود پروردگار دارد و این ستایش کردن را که خیلی مهمتر از شکر است، پروردگار عالم در شبانه روز، ده بار بر همه ما که اهل خدا و قیامت، دنبال سعادت و دنبال نجات هستیم، واجب کرده است.

شیخ حسین انصاریان یادآور شد: ما وقتی «تکبیرة الاحرام» را می‌گوییم، در رکعت اول نماز بعد از اینکه خداوند مهربان را به الله بودن، به رحمان بودن و به رحیم بودن عنوان می‌کنیم، هم با قلبمان می‌خوانیم هم با زبانمان این را بیان می‌کنیم، چون شما همه در حدی عالِم به مسائل الهی هستید و می‌دانید که نماز اگر با زبان تنها باشد یک عنصر مرده‌ای است و نمی‌تواند از انسان رد شود و به طرف پروردگار مهربان عالم حرکت کند و به رضایت خدا برسد.

این مفسر قرآن کریم ادامه داد: می‌دانید که یکی از واجبات نماز «نیت» است، و می‌دانید نیت یک امر قلبی است و کاری به  زبان ندارد یعنی در اعمال واجب، هیچ نیازی نیست که ما کارمان را به زبان بیاوریم. حالا بعضی‌ها عادت دارند به زبان هم می‌آورند گاهی رو به قبله می‌ایستند و با توفیق پروردگار مهربان عالَم نماز را می‌خوانند، با توفیق پروردگار عالم می‌گویند سه رکعت نماز مغرب می‌خوانیم قربة الی الله، این لازم نیست.

وی افزود: این نیت باید در قلب باشد یعنی قلب باید توجه به حقیقت نماز داشته باشد و قلب باید بداند، بفهمد و متذکر باشد که پروردگار عالم فقط شایسته عبادت است. من هم واجب است در برابر وجود مبارک او عبادت کنم و بر من هم لازم است که به طرف قرب او و رضایت او سفر کنم و مسیر سفر من هم نماز است و حال و کیفیت سفرم به این است که من هر باری که نماز می‌خوانم انوار نماز را به خودم انتقال بدهم؛ این نمازی است که قلب همراهش است.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم اظهار کرد: شما در قرآن مجید خوانده‌اید و بعداً هم می‌خوانید که پروردگار می‌فرماید: «فویل للمصلین  الذین هم ان صلاتهم ساهون»، یعنی وای بر نمازگزارانی که در نماز نیستند، نمازگزارانی که هیچ توجه قلبی، نه به خدا و نه به عبادت و نه به خودشان دارند که مخلوق و بنده هستند. چنین شخصی نمازی را بر زبانش می‌خواند، یعنی یک سلسله لغات عربی را پشت سر هم می‌خواند ولی جان، دل، توجه، تذکر، در این نماز نیست و نماز هم جاده سفر نخواهد بود.

شیخ حسین انصاریان با بیان اینکه خود نماز که هدف نیست، عنوان کرد: در سوره مبارکه طه می‌خوانیم که اولین باری که موسی ابن عمران(ع)، صدای پروردگار را شنید و از زمان حضرت آدم تا آن زمان، اولین کسی هم بود که صدای خدا را می‌شنید و خدا او را برای شنیدن صدای خودش انتخاب کرده بود، پروردگار فرمود: «لا اله الا انا» یعنی معبود فقط من هستم و هیچ بتی معبود نیست و تمام بت‌ها ساخت دست بشر و مخلوقند، چون هیچ کاری از دستشان برنمی‌آید بنابراین شایسته عبادت نیستند.

این مفسر قرآن کریم یادآور شد: به فرموده خداوند متعال، تمام بت‌های زنده مثل شاهان، مثل قدرتمندان، مثل پولدارهای رده  اول، مثل رؤسای دنیا، معبود نیستند که شما آنها را بپرستید، و واجب باشد حرفشان را گوش بدهید بلکه آنها مخلوقند. اشتباه عظیمی که از زمان قابیل تا حالا یک بدنه عظیمی از جامعه بشری داشته این است که معبود را با مخلوق اشتباه گرفته است، مخلوق یعنی موجود ضعیف، یعنی موجود به وجود آمده و موجودی که یک روزی از دنیا رخت برمی‌بندد را به عنوان معبود در نظر گرفته‌اند.

وی یادآور شد: در زمان انقلاب اسلامی، مردم رفتند و مجسمه‌ها را پائین کشیدند، مجسمه آنهایی که می‌گفتند اطاعت از ما واجب است و می‌گفتند چه فرمان یزدان چه فرمان شاه، می‌گفتند ما معبود هستیم یعنی واجب است بر ملت ایران از فرهنگ ما، فکر ما، مجلس ما و قانون ما، اطاعت کنند، در حالی که واجب نبود، چون شاهان مخلوقند. مریض می‌شوند شکست می‌خورند، کور می‌شوند، سکته مغزی می‌کنند، می‌میرند، خب شایسته عبادت نیستند، بلکه خالق شایسته عبادت است، آنکس که کلید آفرینش در دستش است و همه چرخ‌ها را در این عالم می‌چرخاند، آنکس که زنده می‌کند و می‌میراند، شایسته عبادت است.

این مفسر قرآن کریم با اشاره به آیه ۱۵ سوره مبارکه لقمان عنوان کرد: خداوند متعال در این آیه می‌فرماید: «وَ إِنْ جٰاهَدٰاکَ عَلیٰ أَنْ تُشْرِکَ بِی مٰا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلاٰ تُطِعْهُمٰا» ﴿لقمان ، ۱۵۵﴾، یعنی اگر شما را با فشار وارد کنند که در کنار من آنها را مورد پرستش قرار بدهید، بدانید که حرفهایی که می‌زنند به صلاح دنیا و آخرت تو نیست و جواب دادن به دعوتی که از تو می‌کنند، نتیجه‌اش جهنم است بنابراین به سخن آنان گوش ندهید، چون آنها حق ندارند مورد پرستش قرار بگیرند، شما هم حق ندارید آنها را بپرستید، اول این را به موسی ابن عمران(ع) القا می‌کند که معبود فقط من هستم و ما خیلی روزها همین حقیقت را به زبان جاری می‌کنیم اما یادمان می‌رود قلبمان را دنبالش بفرستیم؛ بنابراین معبودی در این عالم که معبود حق و شایسته این باشد که اطاعت از او واجب باشد فقط خداست.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم تأکید کرد: حال اگر یک نفر به ما گفت که با این پول سنگینی که داری یک درمانگاه درست کن، اگر من به حرفش گوش بدهم آیا او را پرستیدم؟ اگر من را دعوت به خیر می‌کند، قرآن مجید می‌گوید: «تعاونوا علی البر و التقوی و افعل الخیر»  یعنی می‌فرماید به حرفش گوش بده. پس من دارم حرف خدا را گوش می‌دهم، نه حرف او را، او یک دلال و واسطه است که به ذهنش رسیده برای من دلسوزی کند و بگوید یک مقدار پولت را درمانگاه کن و یک مقدار پولت را در ایام فاطمیه برای نیازمندان جهازیه بخر و به چند خانواده مستحق بده، حرفهای مثبت، حرف خداست ولی از دهان بنده خدا درمی‌آید.

شیخ حسین انصاریان ادامه داد: الآن همه ما از رسول خدا(ص) اطاعت می‌کنیم و می‌گوییم اطاعتش هم واجب است، آیا ما داریم از غیر خدا  اطاعت می‌کنیم؟ نه اینگونه نیست؛ چون پروردگار می‌فرماید: «و من یطع الرسول فقد اطاع الله» چون پیغمبر در همه عمرش و همه انبیا، شما را دعوت به خیر می‌کنند. در حقیقت اطاعت از آنها اطاعت از من است.

این مفسر قرآن کریم با بیان اینکه کسانی که اهل خدا بودند از هیچ بت زنده‌ای هر چقدر هم که قدرت داشت حساب  نمی‌بردند، اظهار کرد: اگر انسان همین «لا اله الا الله» را بفهمد، تبدیل به موحد، می‌شود. اگر «لا اله الا الله» را بفهمد، دیگر عمل هدر شدنی انجام نمی‌دهد و دنیای بسیار عالی پیدا می‌کند گرچه دنیایش نان و پنیر و انگور یا نان و ماست باشد ولی یک دنیای پاک و دنیای سالم خواهد داشت. اگر آدم موحد باشد، خودش به یک پارچه نور تبدیل می‌شود.

شیخ حسین انصاریان در پایان با اشاره به اینکه آن را که حساب پاک است، از محتسب چه باک است، عنوان کرد: ما در قرآن می‌بینیم مردم  مؤمن که در قیامت وارد می‌شوند لبخند به لب دارند و بسیار شادند، اگر دادگاه باشد که آدم شاد نیست و گردنش کج و غصه‌دار است، بعد از القاء این مسئله، الله شایسته عبادت است، امروز شاه انجمن دلبران یکی است، دلبر اگر هزار ولی دل بر آن یکی است، همین این توحید است.