به گزارش خبرنگار مهر، با گذشت بیش از ۱۰ روز از اختتامیه نهمین جشنواره تجسمی فجر و پس از بحث هایی که پیرامون یکی از آثار برگزیده این جشنواره و طرح مسأله کپی بودن این اثر در محافل هنری و رسانه ای پیش آمد، همچنان این موضوع محل بحث است. هر چند شورای هنری نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر با انتشار بیانیه ای به اظهارات اخیر درباره کپی بودن آثار برگزیده جشنواره تجسمی فجر واکنش نشان داد اما ظاهرا این بیانیه اذهان عمومی را قانع نکرد به طوریکه انجمن هنرمندان نقاش ایران، انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران، انجمن هنرمندان سفالگر، انجمن عکاسان ایران، انجمن تصویرگران ایران، انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران در بیانیه ای مشترک بار دیگر نسبت به این حاشیه و بیانیه شورای هنری واکنش نشان دادند و اعلام کردند که این روزها صحبت از جایزه ای است که در جشنواره ی دولتیِ فجر به شخصی تعلق گرفته که اثر هنرمند دیگری را با مختصر تغییراتی به نام خود جا زده و به طریقی جایزه جشنواره را تصاحب کرده است. هیات داوران جشنواره هم با انتشار بیانیه ای با ارجاع به بحث تئوریک (از آن خودسازی) کاملا از عملکرد خود دفاع کرده اند که به هیچ وجه پذیرفتنی نیست. اینکه یک اثر کپی از کار یک هنرمند دیگر توانسته طوبای زرین نهمین جشنواره بین المللی تجسمی فجر را از آن خود سازد، دُملِ کهنه ای را گشوده است که دیدنش هرگز خوشایند نبوده و نیست و سنگینیِ حضورش چنان گزنده است که نمی گذارد نادیده گرفته شود.
رضا یساولی از اعضای شورای هنری نهمین جشنواره تجسمی فجر در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اتفاق پیش آمده و کپی بودن یا نبودن این اثر و همچنین بیانیه شورای هنری گفت: اول از همه لازم است این نکته را توضیح دهم که بسیاری از دوستان دچار این اشتباه شده اند که همه اعضای شورای هنری عضو داوری آثار بودند. بنده و بسیاری از دوستان در این جشنواره تنها عضو شورای هنری بودیم و در داوری آثار حضور نداشتیم. به طور مثال خود من و آقای هوشیار جزو داوران نبودیم و تا مرحله انتخاب آثار حضور داشتیم. طبیعی هم هست که ۱۱ نفر آثار را داوری نکنند اما تا مرحله انتخاب آثار شخصا مسئولیت اشتباهی را که شده می پذیرم. هر چند هیچکس نمی تواند ادعا کند به همه آثار هنری که در گوشه و کنار دنیا خلق می شود اشراف کامل دارد.
وی ادامه داد: در جلسه ای که روز دوشنبه هفته گذشته برگزار شد و بیانیه از دل آن جلسه بیرون آمد نیز حضور نداشتم و فکر می کنم اگر از ۱۱ نفر شورای هنری استعلام بگیرید اکثریت حضور نداشتند. به هر حال این روزها سر هر کدام از ما به نوعی شلوغ است و من خودم آن روز را سر کلاس بودم. به نظرم بهتر بود بیانیه از دل یک خرد جمعی بیرون می آمد. بعد از انتشار بیانیه آن را در اختیار من گذاشتند و نقطه نظراتی داشتم و احساس کردم برخی موارد را باید تغییر دهیم. به هر حال من با این اعتباری که در این سالها کسب کردم قطعا نمی خواهم اعتبار حرفه ای خود را سر مسأله ای که شبهه دارد هزینه کنم. شخصا هم معتقدم کاری که آقای خراسانی کرد صحیح نبوده و نباید جایزه می گرفت. به نظرم داوران می توانستند آثار برگزیده را یک سرچ بکنند و با اطلاعاتی که به دست آمده و به دنبال افشای کپی بودن کار، هیات داوران می توانستند یک بررسی مجدد روی انتخاب انجام دهند.
عذرخواهی کردن و پس گرفتن جایزه واقعا هیچ ایرادی ندارد و به نظرم کار این هنرمند غیر اخلاقی بوده و از ما سوء استفاده کرده که حتی در استیتمنت کار هیچ توضیحی نداده است. نفس داوری و برگزیده شدن این کار ایرادی ندارد چون همه صد در صد در جریان همه آثار نیستند اما به محض شفاف شدن امور می شود کارها را اصلاح کرد
یساولی بیان کرد: عذرخواهی کردن و پس گرفتن جایزه واقعا هیچ ایرادی ندارد و به نظرم کار این هنرمند غیر اخلاقی بوده و از ما سوء استفاده کرده که حتی در استیتمنت کار هیچ توضیحی نداده است. نفس داوری و برگزیده شدن این کار ایرادی ندارد چون همه صد در صد در جریان همه آثار نیستند اما به محض شفاف شدن امور می شود کارها را اصلاح کرد.
عضو شواری هنری نهمین جشنواره تجسمی فجر اظهار کرد: به هر حال آن بیانیه با امضا و تایید اینجانب انجام نشده و خیلی از اعضا هم حضور نداشتند. باید به خرد جمعی رسید و به صورت منطقی پاسخ اذهان عمومی را داد. الان بحث گرته برداری موضوعاتی را پیش کشیده است اما واقعیت این است که گرته برداری و الهام هم حدی دارد و این اثر کپی محض است. اگر هنرمند حسن نیست داشت باید ما را در جریان قرار می داد. در المپیک هم وقتی مشخص می شود فردی دوپینگ کرده است حتی اگر سالها گذشته باشد مدال را از او پس می گیرند.
نباید به این مسائل دامن زد
اما جمشید حقیقت شناس دبیر هنری این رویداد همچنان معتقد است اثر کاظم خراسانی کپی نیست و از اهدای طوبای زرین به کاظم خراسانی دفاع می کند. وی درباره حواشی پیش آمده و بیانیه مطرح شده از سوی شورای هنری به خبرنگار مهر گفت: ما همه کارها را دیدیم و این ۱۰ اثر قابلیت دریافت طوبای زرین را داشتند. به نظرم الان مشکلی که وجود دارد این است که خود جشنواره موضوع بحث منتقدان نیست و تلاشی را که در جشنواره شده نادیده می گیرند و یک نقطه کور را موضوع قرار می دهند تا کل جشنواره زیر سوال برود. مقاومتی هم که دارد صورت می گیرد برای همین است که کل ماهیت جشنواره زیر سوال نباید برود.
وی ادامه داد: به نظرم انجمن ها یک مشکلی با جشنواره فجر دارند و آن این است که گمان می کنند جشنواره جای بی ینال ها را گرفته است. به نظرم باید خیلی احتیاط کنیم تا اعتبار جشنواره زیر سوال نرود. الان موضوع دارد از یک موضوع هنرهای تجسمی خارج می شود.
وی با بیان اینکه احتمالا جلسه دیگری با شورای هنری خواهیم داشت تا در آن جلسه به اتفاق نظر برسیم درباره نظر صریح خود درباره کپی بودن اثر کاظم خراسانی بیان کرد: من نگرانی ها را درک می کنم اما ما امسال خیلی دقت کردیم که کارهایی که تکراری است به جشنواره نیاید. حتی کارهایی به جشنواره ارسال شده بود که سال قبل فرستاده بودند. ما بسیار روی این مسائل دقت کردیم. اینطور نیست که حواسمان نباشد. اما درباره این اثر و اثر هنرمند ترکیه ای دو خوانش متفاوت وجود دارد با اینکه از نظر ظاهری بسیار شبیه هستند. شخص من دو خوانش متفاوت از اثر را برداشت می کنم.
این موضوعی نیست که ایجاد نگرانی کند اما بسیار خوشحالم که به واسطه این اتفاق در حال حاضر همه دنیا جشنواره فجر را می شناسد و ما باید هزینه زیادی می کردیم تا این اتفاق بی افتدحقیقت شناس در پاسخ به این پرسش که خوانشی که از اثر هنرمند ترکیه ای می کند چیست، گفت: در اثر هنرمند ترکیه ای یک کادر موضوع است و اصلا از موضوعیت فرش خارج شده است اما در اثر کاظم خراسانی بحث کادر مطرح نیست و اگر شباهتی میان این دو اثر است شباهت ظاهری است و اگر الهامی صورت گرفته نمی توان گفت کار کپی است.
وی در پاسخ به این پرسش که اعضای داوری چه کسانی بودند نیز بیان کرد: خانم مشیری، آقایان آقایی، رشید قریشی، بهروز دارش، علی شیرازی و کامبیز درمبخش و بنده اعضای داوری بودیم.
وی در پایان گفت: این موضوعی نیست که ایجاد نگرانی کند اما بسیار خوشحالم که به واسطه این اتفاق در حال حاضر همه دنیا جشنواره فجر را می شناسد و ما باید هزینه زیادی می کردیم تا این اتفاق بی افتد.