محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد نامه اخیر وزیر صنعت، معدن و تجارت به معاون اول رئیس جمهور که در آن خواستار افزایش حداقل یک پلهای حقوق ورودی کاغذهای روزنامه، چاپ و تحریر و رسیدن تعرفه واردات آن از ۵ درصد فعلی به ۱۰ درصد شده است، گفت: این پیشنهاد، تازگی ندارد و مدتهاست که مطرح میشود و البته با مقاومت منطقی و اصولی مصرفکنندگان کاغذ مواجه میشود که در ردیف نخست این مصرف کنندگان، ناشران و اهالی روزنامهها و مطبوعات قرار دارند.
وی با بیان اینکه اشکالاتی به استدلالهای مندرج در نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت وارد است، افزود: اولاً ظرفیت تولید کارخانههای داخلی کاغذ که شامل پارس و چوب و کاغذ مازندران است، حداکثر ۲۵ درصد نیاز مصرف را تامین میکند. دوماً در ارتباط با کار چاپخانهها، همه ما اغلب این موضوع را شنیدهایم که کاغذهای تولید داخل، از کیفیت لازم برخوردار نیست و کار کردن با آنها، مشکلاتی را حتی برای دستگاههای چاپ به وجود میآورد و جدا از اینکه در تولید رول هم از استانداردی یکسان، تبعیت نمیشود، حتی دستگاههای دولتی هم از این کاغذها استفاده نمیکنند.
آموزگار سپس با اشاره به وضعیت اقتصاد نشر، گفت: گردش مالی صنعت نشر کتاب و همچنین مطبوعات در ایران آنقدر پائین است که امکان ریسکی مانند افزایش تعرفه واردات کاغذ که طبیعتاً به افزایش قیمت آن در بازار داخلی خواهد انجامید، وجود ندارد. همه این حرفها البته به معنی این نیست که ما با تقویت تولید داخلی کاغذ مخالفت کنیم اما دولت باید بررسیها و ملاحظات لازم را برای انواع و اقسام سرمایهگذاریها در تولید، در نظر بگیرد و اینگونه نیست که الزاماً ما در همه زمینهها که مصرف داریم، حتماً رو به تولید داخل بیاوریم؛ در همین موضوع تولید کاغذ، موضوع تامین آب و مواد اولیه آن هم در کشوری خشک مانند ایران مطرح است.
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اضافه کرد: در چنین شرایط و وضعیتی، کاغذی که تولید آن هزینه و بلکه خسارت بسیار زیادی به منابع آبی و زیرزمینی و جنگلهای کمِ کشور تحمیل میکند، با بهایی گرانتر از کاغذ خارجی به دست مصرف کننده میرسد. نکته دیگر اینکه آقای نعمتزاده عنوان کرده است که «هر ساله مقادیر زیادی باگاس با صرف هزینههای هنگفت در جنوب کشور سوزانده میشود و به آلودگی هوای استان خوزستان میافزاید و در صورتی که این مواد به ۲۰۰ هزار تن کاغذ تبدیل شود، ارزش تولیدات آن سالانه حدود ۱۵۰ میلیون دلار خواهد بود»، در حالی که میتوان از تفاله نیشکر برای تولید کاغذ در این منطقه (خوزستان) استفاده کرد اما شاهد هستیم که کارخانه کارون در همین منطقه، نیمهکاره رها شده و از این ظرفیت برای فعالیت آن استفاده نمیشود.
وی با بیان اینکه افزایش تعرفه واردات کاغذ تنها فشار را برای افزایش قیمت کاغذ در داخل افزایش میدهد، گفت: در شرایطی که ۷۵ تا ۸۰ درصد بازار مصرف کاغذ، نیازمند کاغذی با کیفیت کاغذ خارجی است، سیاست افزایش تعرفه واردات آن، سیاست درستی نیست. حتی قیمت کاغذهای داخلی هم در حال حاضر تفاوت چندانی با قیمت کاغذهای خارجی ندارد. در مورد مسئله مالیات بر ارزش افزوده هم که از سوی وزیر صنعت در این نامه به آن اشاره شده است، باید یادآور شد که به موجب ماده ۱۲ قانون مربوط به مالیات بر ارزش افزوده، کتاب از مالیات بر ارزش افزوده معاف است؛ مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که از مصرف کننده و برای یک بار از ابتدای پروسه تولید تا عرضه محصول نهایی به مصرف کننده، گرفته میشود.
آموزگار در توضیح بیشتر این مسئله یادآور شد: منطقی نیست که مثلاً ناشران مالیاتی بابت ارزش افزوده کتاب پرداخت کنند و اگر چنین شود، با روح قانون مصوب مجلس در تناقض است. برای تقویت کاغذ داخلی باید به جای اهرم افزایش تعرفه واردات، سیاستهای بهتری در پیش گرفته شود. کما اینکه در مصوبه سال ۱۳۸۵ شورای اقتصاد، مبالغی تحت عنوان یارانه به کارخانههای تولیدکننده کاغذ پرداخت شده است تا آنها بتوانند در جهت نوسازی ماشین آلاتشان و تامین نیاز کاغذ در کشور اقدام کنند اما واقعیت این است که ما هیچ تغییری در کیفیت محصولات این کارخانجات ملاحظه نکردهایم.