خبرگزاری مهر، گروه استانها- زهرا بهرامی: در سال‌های اخیر هتلداری از یک فعالیت صرفاً تجاری به یک فعالیت فرهنگی و صنعتی تبدیل‌شده است و بخش قابل‌توجهی از صنعت گردشگری به کیفیت و ارائه خدمات هتل‌ها منوط است.
در چنین شرایطی جایگاه هتلداری در جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری نقشی بااهمیت و بی‌بدیل محسوب می‌شود.
صنعت گردشگری علاوه بر درآمدزایی بالا از توانایی اشتغال آفرینی خوبی هم برخوردار است و نتایج مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد توسعه این صنعت نقش مؤثری در کاهش بیکاری و همچنین بهبود توزیع درآمد و افزایش درآمدهای دولت از طریق مالیاتهای غیرمستقیم دارد.
این موضوع ازآن‌جهت اهمیت دارد که در شرایط کنونی معضل اشتغال به یکی از دغدغههای اصلی سیاست‌گذاران اقتصادی تبدیل‌شده است و توسعه صنعت گردشگری می‌تواند به سهم خود در رفع این مشکل اثرگذار باشد.
دراین‌بین باید به گسترش زیرساخت‌های گردشگری اهمیت ویژه‌ای بدهیم. این زیرساخت‌ها دربرگیرنده تمامی ساخت‌وسازهای زیربنایی و روبنایی یک کشور می‌شوند و به‌طور عمده شامل دستگاه‌های ارتباطی، دستگاه‌های بهداشتی، حمل‌ونقل هوایی، زمینی، زیرزمینی، دریایی و اجزای آن، هتل‌ها، اقامتگاه‌ها، کمپینگ ها، رستوران‌ها، کارخانه‌های تهیه غذا و نوشیدنی‌های سالم، مراکز خرید (بازارهای سنتی و مدرن)، مراکز تفریحی و...است.
درواقع در دنیای پر رقیب امروز تنها نمی‌توان به‌صرف داشتن مناطق گردشگری و ابنیه تاریخی اقدام به جذب توریست و گردشگر کرد، چراکه امروزه بحث ماندگاری گردشگر بیش از سایر مقوله‌ها در اولویت متولیان امر قرار دارد.
بی‌برنامگی در صنعت هتلداری گلستان
درحالی‌که این صنعت می‌تواند در رشد و شکوفایی اقتصاد استان نقش داشته باشد نبود برنامه‌ریزی مناسب و منسجم در این حوزه باعث شده گلستان با روند توسعه هتل‌سازی و ضریب اشغال پایین هتل‌ها مواجه باشد.
یک کارشناس حوزه گردشگری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: طبق آمار منتشره سال گذشته ضریب اشغال هتل‌ها در گلستان ۳۹ درصد بود این در شرایطی است که برای سودمندی در این صنعت باید ضریب اشغال بالای ۶۰ درصد باشد.
مهدی سقایی افزود: هتل‌ها بخشی از صنعت گردشگری هستند و وقتی وضع گردشگری استان خوب و رضایت بخش نیست نمی‌توان انتظار داشت وضعیت هتلداری ما مطلوب باشد.
وی با تأکید بر اینکه هتل‌داران نیازمند گذر از تفکرات کلاسیک و قدیمی در این حوزه هستند، ادامه داد: هتل‌های امروزی باید هتل جاذب باشند و نباید به هتل‌ها به‌عنوان مکانی برای خواب نگاه کرد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: نمی‌گویم این کارکرد هتل‌ها ازدست‌رفته اما امروزه هتل‌ها صرفاً مکانی برای خواب گردشگران نیستند.
نیازسنجی نکرده‌ایم، برنامه هم نداریم
وی تصریح کرد: در گلستان نیازسنجی در خصوص هتل‌ها انجام‌نشده است و برنامه‌ریزی مشخصی در این حوزه نداریم.
وقتی وضع گردشگری استان خوب و رضایت بخش نیست نمی‌توان انتظار داشت وضعیت هتلداری ما مطلوب باشدسقایی خاطرنشان کرد: ما از نبود هتل چهار و پنج ستاره در استان گلایه می‌کنیم در شرایطی که گردشگران خارجی مشتریان این هتل‌ها هستند و ما برنامه‌ای برای جذب آن‌ها نداریم و هیچ‌گاه به این موضوع نمی‌پردازیم که چه تعداد گردشگر داخلی و خارجی می‌توانیم جذب کنیم و چه تعداد هتل و با چند ستاره نیاز داریم.
وی به بی‌برنامگی در این حوزه انتقاد کرد و گفت: البته ساخت هتل چهار و پنج ستاره برای جذب گردشگر خارجی هم یک استراتژی است و نمی‌توان گفت این استراتژی کاملاً نادرست است اما باید به خاطر داشته باشیم در اقامتگاه‌های اکو توریسمی هم می‌توانیم گردشگران خارجی را اسکان دهیم.
این کارشناس حوزه گردشگری یادآور شد: تنها حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از گردشگران داخلی در هتل‌ها اسکان می‌یابند و بیش از هر چیز نیازمند مشخص کردن سطح گردشگری در استان هستیم.
وی به تشریح سطوح گردشگری استان پرداخت و افزود: سطح اول گردشگری استان خویشاوندی و فامیلی است و سطح دوم گردشگری استان هم اکو توریسمی و گردشگری طبیعی است و این دسته از گردشگران هم کمتر در هتل‌ها اقامت می‌کنند.
وی با یادآوری اینکه دست سوم گردشگران گلستان را گردشگران عبوری تشکیل می‌دهند که اصلاً اهل رفتن به هتل نیستند، بیان کرد: در چنین شرایطی هتل‌های گلستان باید هتل جاذبه باشند و در زنجیره توزیع گردشگری قرار گیرند.
روند رو به رشد هتل‌سازی در گلستان
به گفته سقایی هم‌اکنون مکان‌یابی بسیاری از هتل‌ها در گلستان اشتباه است و چون قدرت جذب مسافر وجود ندارد هتل‌سازی‌های استان به مناطقی همچون نهارخوران و زیارت که دارای گردشگر و مسافر هستند، سوق داده می‌شود.
اما برخلاف گفته‌های این کارشناس گردشگری که معتقد است به دلیل ضریب اشغال زیر ۴۰ درصدی هتل‌ها در گلستان، هتلداری سودمند نیست و باید نیازسنجی کرده و برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشیم، مدیرکل میراث فرهنگی گلستان می گوید اگر هتلداری در استان توجیه اقتصادی نداشته باشد نباید شاهد افزایش تقاضا برای اجرای طرح توسعه هتل‌ها و تقاضاهای جدید برای ساخت هتل مواجه باشیم.
ابراهیم کریمی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هم‌اکنون بیش از ۶۰ درصد هتل‌های استان در حال اجرای طرح توسعه هستند و یا هتل‌داران صدور مجوز جدید برای هتل‌سازی تقاضا داده‌اند.
وی گفت: اگر شرایط اقامت و اسکان در استان خوب نباشد هتل‌داران ما به سمت طرح توسعه نمی‌روند اما آنچه راجع به ضریب اشغال از سوی آن‌ها مطرح می‌شود، حتماً دلایل خاصی دارد که من به آن ورود نمی‌کنم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گلستان افزود: هم‌اکنون با استقبال خوبی در بوم گردی و خانه مسافر مواجه هستیم و روند ماندگاری مسافر در گلستان هم رو به افزایش است و اینکه هتل‌دارهای ما در کمترین زمان ممکن طرح توسعه را اجرا می‌کنند هم نشان از این روند صعودی دارد.
کریمی ادامه داد: تسهیلات پرداختی یک سال گذشته این حوزه با میزان ۱۰ سال قبل برابری می‌کند و این امر نشان می‌دهد هتل‌داران ما به دنبال دریافت تسهیلات برای اجرای طرح توسعه و بهتر کردن شرایط برای جذب گردشگر هستند.
وی اضافه کرد: هم‌اکنون گردشگران ما دوست دارند داخل طبیعت بروند و از روستاهای گردشگری و خانه مسافر بیشتر استقبال می‌کنند، خیلی آمار رسمی از گردشگران در دست نیست که بتوانیم آن را آنالیز کنیم.
به گفته کریمی با توجه به اینکه آمار مشخصی نداریم نمی‌توانیم ارزیابی مناسبی هم داشته باشیم اما آنچه مشخصاً دیده می‌شود و تأثیراتش مشهود است اینکه تعداد گردشگران و مدت اقامت در گلستان در حال افزایش است.
کاهش ۵ درصدی ضریب اشغال هتل‌ها
منازل استیجاری، اسکان فرهنگیان و نبود زیرساخت‌های لازم باعث شده ۷۰ درصد ظرفیت هتل‌های فعال استان خالی باشددر ادامه به سراغ رئیس جامعه هتل‌داران استان گلستان رفتیم و وی اظهاراتی متفاوت از مدیرکل میراث فرهنگی گلستان شنیدیم. باب اله تجری از کاهش پنج‌درصدی ضریب اشغال هتل‌ها در سال جاری در استان خبر داده و به خبرنگار مهر گفت: در سال ۹۳ ضریب اشغال هتل‌های استان ۲۸ درصد بوده که در نوروز ۹۴ به ۴۲.۸ درصد رسید.
وی افزود: ضریب اشغال هتل‌ها در سال گذشته اندکی رشد داشت اما در آخرین بررسی‌های انجام‌شده در بهمن ۹۵ ضریب اشغال هتل‌ها در گلستان نسبت به سال گذشته پنج درصد کاهش‌یافت.
وی با یادآوری اینکه تنها تعدادی از هتل‌ها در مرکز استان با ضریب بالایی مواجه هستند و ضریب اشغال سایر هتل‌های استان زیر ۲۶ درصد است، ادامه داد: منازل استیجاری، اسکان فرهنگیان و نبود زیرساخت‌های لازم باعث شده ۷۰ درصد ظرفیت هتل‌های فعال استان خالی باشد.
وی تصریح کرد: هم‌اکنون ۲۴ هتل در استان پروانه فعالیت دریافت کرده‌اند که دو تا از آن‌ها هنوز درزمینهٔ اقامتی فعالیت ندارند.
وی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون ۲۲ هتل با ۶۷۹ اتاق و یک هزار و ۹۴۲ تخت آماده پذیرایی از مسافران هستند که تعداد تخت‌ها تا ۲۰ درصد هم قابل‌افزایش است.
رئیس جامعه هتل‌داران استان به دلایل اجرای طرح توسعه هتل‌ها هم اشاره کرد و گفت: با آغاز فعالیت دولت جدید استانداردسازی هتل‌های کشور در دستور کار دولت تدبیر و امید قرار گرفت و سازمان میراث فرهنگی پیگیر اجرای استاندارسازی هتل‌هاست.
تجری بیان کرد: وقتی قرار است شرایط و ضوابط مطابق دستورالعمل جدید باشد هتل‌داران ناچارند برای اینکه ستاره هتل را از دست ندهند، با هزینه سنگین طرح توسعه اجرا کنند تا بتوانند درجه و ستاره هتل را حفظ کنند و به‌روز شوند تا همین تعداد مسافر را هم از دست ندهند.
شواهد و قرائن موجود نشان می‌دهد صنعت هتلداری در گلستان بیش از هر چیز نیازمند تأمین زیرساخت‌ها برای جذب گردشگر در کنار جاذبه‌های منحصربه‌فرد استان و همچنین امکان‌سنجی و برنامه‌ریزی دقیق در این حوزه است.