خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: یکی از انواع اقامتگاه‌های مجاز در ایران، خانه‌مسافرهایی هستند که توسط سازمان میراث فرهنگی مجوز فعالیت گرفته‌اند. این اقامتگاه‌ها شامل خانه‌ها و یا آپارتمان‌هایی هستند که ساکنان آنها وسایل زندگی را در اختیار مسافر قرار می‌دهند و بابت آن اجاره‌ای دریافت می‌کنند اما از آنجا که تحت نظر یک سازمان دولتی قرار دارند، هر گونه فعالیتشان باید با مجوز این سازمان باشد بنابراین با تمام خانه‌هایی که به صورت مستقل توسط مالکان اجاره داده می‌شوند متفاوت هستند.
اکنون هستند افرادی که برای فرار از مالیات و یا نظارت‌های دولتی خانه‌هایی که در آن سکونت دارند را برای چند شب به مسافران اجاره می‌دهند و خودشان در اتاقی، خانه‌ای و یا خانه اقوام دیگر زندگی می‌کنند و تمام وسایل خانه را در اختیار مسافر می‌گذارند اما چون هیچ نظارتی بر مسافر و یا مالک نیست بعضا با مشکلاتی نظیر سرقت وسایل و یا مشکلاتی برای مسافر در زمان اقامت بوجود می‌آید و کسی پاسخگوی آنها نیست چون مسافر و مالک طبق توافق اقدام به این معامله کرده بودند. اما اقامت در خانه‌مسافرهایی که تحت نظارت اماکن و سازمان میراث فرهنگی باشند امکان پیگیری نرخ و یا مشکلات را دارند.
طرح خانه‌مسافرها از جمله طرح‌های معاون گردشگری کشور است که از چند سال پیش آن را کلید زده‌است و در وب سایتی قصد معرفی آنها را داشته است. این خانه‌مسافرها توسط مالکان و متقاضیان معرفی و پس از بررسی‌های لازم وارد این سایت می‌شوند. اما هنوز مسافران با مراجعه به سایت خانه‌مسافرها نمی‌توانند اطلاعات لازم را درباره خانه‌مسافرهایی که تحت نظارت سازمان در استانی وجود دارد را پیدا کنند. هنوز بسیاری از استان‌ها این اطلاعات را وارد نکرده‌اند و یا بخش خصوصی که دارنده این سایت است نتوانسته آن را آنطور که مورد نیاز مسافر است به روز کند.
به همین دلیل اکنون در شهری مانند مشهد نمی‌توان از طریق این سایت خانه‌مسافری پیدا کرد مگر آنکه با اداره کل میراث فرهنگی استان خراسان رضوی تماس گرفته شود و از آنها درخواست فهرستی از این خانه‌ها را کرد. با این وجود هتلداران از حضور و شکل گیری این خانه‌مسافرها بسیار ناخرسند هستند به نحوی که جمشید حمزه زاده رئیس جامعه هتلداران ایران، وجود این خانه‌مسافرها را معضلی برای هتلداران می‌داند و به خبرنگار مهر می‌گوید که مالکان خانه‌ها در کار هتلداری وارد شده‌اند و این موضوع به ضرر هتلداران تمام شده است چراکه مسافران دیگر به هتل نمی‌روند.
با وجود اینکه هتلداران از وجود این خانه‌مسافرها ناراضی هستند اما سازمان میراث فرهنگی در تلاش است تا تعداد این خانه‌ها را بیشتر کند و با آنهایی که مجوز ندارند ولی مهمان می‌پذیرند برخورد کند.
اما وجود خانه‌مسافرها با استقبال مردم مواجه شده است چرا که آنها آپارتمان‌هایی را به قیمت‌های ارزان انتخاب می‌کنند که از سوی یک ارگان نظارت می‌شوند هر چند که از خدمات دهی و یا حتی پاکیزه بودن این آپارتمان‌ها نباید توقع زیادی داشت. اما در تصاویری که از آنها منتشر می‌شود، مالکان تمام تلاششان را می‌کنند که تصاویری دل فریب از خانه‌های خود منتشر کنند، تصاویری که شاید چندان هم با واقعیت منطبق نباشد!
نرخی که برای این واحدهای اقامتی در نظر گرفته می‌شود بسته به خدمات و نوع آپارتمان اجاره داده شده متفاوت است گاهی یک خانه کامل در اختیار مسافر است و گاهی چند اتاق با یک آشپزخانه در شهری دورافتاده. به همین دلیل نرخ‌ها متفاوت است اما کمتر از ۱۵ هزار تومان و بیشتر از ۲۰ هزار تومان نیست. به این خدمات می‌توان ارائه غذا و یا صبحانه را نیز اضافه کرد که مالک با تمایل خود این خدمات را به مسافر می‌دهد و نسبت به آن هزینه می‌گیرد. در هر صورت اقامت در خانه‌هایی که یک بار مسافر از آن استفاده کرده واز خدمات و تمیزی محل راضی بوده بهترین تبلیغ برای آن خانه‌هاست به همین دلیل همیشه این خانه‌ها مشتری خاص خودشان را پیدا می‌کنند.
ارزان‌سازی سفر، همه زمانی و همه مکانی کردن سفر، ایجاد تنوع در واحدهای اقامتی، امکان انتحاب واحد اقامتی خود بر اساس سلایق و فرهنگ‌های متنوع، امکان ایجاد امنیت و آرامش‌خاطر مسافران، یکسان‌سازی و یکپارچگی طرح در کشور، حذف واحدهای فاقد شرایط اسکان مسافران، دسترسی آسان و الکترونیکی به انجام رزرو در واحدهای واجد شرایط، اطلاع رسانی جامع در سایت خانه‌مسافر، امکان انجام کنترل و نظارت بر واحدهای مذکور، امکان جمع شدن چادر خوابی از خیابان‌ها و پارک‌ها، بیمه بودن همه مسافران در طول مدت اقامت و... از مزایای طرح ملی خانه‌مسافر به شمار می‌روند.
در جایی مانند استان مازندران وجود این خانه‌مسافرها بسیار زیاد است و مردم نیز از آنها استقبال می‌کنند. مهران حسنی معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفته است: ۴۳۰ خانه‌مسافر استان با انجام اقدامات اداری پروانه فعالیت دریافت کردند و ساماندهی شدند. صاحبان این تعداد خانه‌مسافر در مدت یکسال اخیر با ارائه مدارک لازم پروانه فعالیت خود را از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران اخذ کردند.
وی ظرفیت پذیرش مسافر در این تعداد خانه‌مسافر را حدود ۲ هزار نفر اعلام کرد و گفت: صرفه اقتصادی اقامت در این خانه‌ها با توجه به امکانات موجود و امکان حضور خانوادگی باعث شده تا اقامت در این خانه‌های اجاره‌ای با استقبال خوب مسافران مواجه شود.
اما در شهری مانند تهران هنوز هیچ خانه‌مسافری مجوز لازم را ندارد. در این باره، مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری گفته است: هیچ‌گونه فعالیتی تحت عنوان راه‌اندازی یا ساماندهی خانه‌مسافر برای اقامت مسافران و گردشگران داخلی و خارجی در شهر تهران مورد تایید نیست و اقدام در این زمینه خارج از ضوابط و مقررات موجود به شمار می‌آید.
وی با بیان اینکه راه‌اندازی خانه استیجاری برای اقامت گردشگران داخلی و خارجی در شهر تهران تخلف محسوب می‌شود بیان کرد: مقرر شده است اداره کل استان ضمن هماهنگی با مراجع انتظامی‌تمامی‌فعالیت‌های غیرقانونی با عنوان مجعول خانه‌مسافر در سطح شهر تهران را شناسایی و اقدامات لازم نسبت به تعطیلی آنها همراه با برخورد قانونی معمول کند.