خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: نوروز ۹۵ بود که گفتگویی جامع و مفصل با علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ۳ قسمت روی خروجی خبرگزاری مهر قرار گرفت و کارنامه حضور مختارپور در نهاد و همچنین مشکلاتی که با آنها روبرو بود (از جمله مسئله نیم درصد شهرداری‌ها) در گفتگو مورد توجه قرار گرفت.
با نامگذاری سال ۹۵، به نام «سال خواندن» و با توجه به گفتگویی که با مختارپور انجام شد، گفتگویی دیگری نیز درباره سیاست‌های نهاد درباره سال خواندن با امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات و سیامک محبوب مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور انجام شد.
پس از این گفتگوها و در آستانه نوروز ۹۶، گفتگوی نوروزی دیگری، با محوریت نهاد کتابخانه‌ها (البته نه در سطح کشور که در سطح استان تهران) در دستور کار قرار گرفت. بنابراین به سراغ علی نیکنام مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران برویم. نیکنام در سال ۹۳ با حکم مختارپور به این سمت منصوب شد و عملکرد موردتوجهش در سال ۹۵، بازسازی برخی از کتابخانه‌های قدیمی استان تهران بود.
پرونده خلاصه و به عبارتی کارنامه بازسازی‌های کتابخانه‌های عمومی استان تهران یکی از مواردی است که در این گفتگو مورد توجه قرار گرفته است.
مشروح متن این گفتگو در ادامه می‌آید:
* تا پایان سال ۹۵ چه تعداد کتابخانه عمومی و مشارکتی در تهران احداث شده است؟
در حال حاضر استان تهران ۱۴۸ باب کتابخانه نهادی و ۱۴۹ باب کتابخانه مشارکتی و مستقل را تحت پوشش دارد که در راستای افزایش زیر بنا و فضای مطالعه در سطح استان در سال ۹۵ تعداد ۴ باب کتابخانه عمومی به نام‌های ابوریحان روستای ده خیر در شهر ری، استاد شهریار و شهدای بوکه در شهریار و شهدای نیکنامده در شمیرانات راه‌اندازی و افتتاح شد و در همین راستا تعداد ۳ باب کتابخانه سیار نیز در شهرستانهای رباط کریم، دماوند و شهریار به بهره برداری رسد و به ارائه خدمات کتابخانه‌های به مردم روستا پرداختند.
* روند تغذیه و تامین منابع کتابخانه ای تهران، به نظرتان راضی کننده است؟ یعنی کتابخانه‌ها به روز هستند؟
خرید منابع کتاب و نشریه از محل اعتبارات کشور و استانی طی سال گذشته انجام شده ولی با عنایت به روندرو به رشد تولید علم و اطلاعات، اداره کل در تلاش است با خرید منابع جدید نیاز مراجعین در تمامی حوزه‌های علوم را مرتفع سازد.
* یکی از طرح‌هایی که چند موردش در زمان مسئولیت شما در این اداره اجرا شده، طرح بازسازی کتابخانه‌های قدیمی تهران است. ریشه این طرح از کجاست؟ پیش از حضور شما در نهاد آغاز شده بود؟
با توجه به قدمت ساختمان‌های واگذار شده به اداره کل استان در سال‌های اخیر و نامگذاری سال ۹۵ که توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور «سال خواندن» نام گرفت بازسازی کتابخانه‌ها از جمله اولویت‌های این اداره کل قرار گرفت تصمیم گرفته شد، نوسازی تجهیزات و تعمیر و مرمت ۱۶ کتابخانه عمومی در تهران در دستور کار قرار گیرد و کتابخانه‌های آیت، شقایق، شهدا، امام زاده زید، خاتم النبیا، شهدای لواسانات، اقبال لاهوری قرچک از جمله کتابخانه‌هایی است که از ابتدای سال تاکنون بازسازی شده‌اند که این کتابخانه‌ها پس از تعمیرات اساسی و به روز شدن تجهیزات قابل استفاده در اختیار علاقه مندان کتاب و کتابخوانی شده است.
علاوه بر این بازگشایی‌ها با اعتباری بالغ بر ۴۰۰ میلیون تومان نوسازی سیستم گرمایشی و سرمایشی تمام کتابخانه‌های عمومی استان تهران در سال ۹۵ انجام شد.
* ادامه بازسازی کتابخانه‌های تهران منوط به چیست؟ اعطای بودجه؟ پیش‌بینی می‌کنید این طرح تا چه زمانی ادامه داشته باشد؟
پشتوانه مالی و نیروی انسانی از مهمترین عوامل در این راستا است که در سال آینده امید داریم با تلاش در این زمینه بازسازی کتابخانه‌های فرسوده ادامه پیدا کند.
* علاوه بر بازسازی کتابخانه‌های قدیمی برای تجهیز کتابخانه‌های نسبتا تازه‌ساخت‌تر چه برنامه‌ای دارید؟
همان طور که می دانید تجهیزات فرسوده در کتابخانه‌های عمومی قدیمی تاثیر منفی در جذابیت ظاهری محیط داخلی کتابخانه و جذب کم مخاطب می شود. به همین دلیل در سال ۹۵ جهت تجهیز کتابخانه‌ها در سطح استان، اعتباری بالغ بر بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ هزار تومان اختصاص پیدا کرد و براساس بررسی‌های لازم جهت خرید قفسه‌های مقاوم چوب و فلز و تعویض میز و صندلی‌های مطالعه با تجهیزات استاندارد و راحت و سایر اقلام انجام شده است که اختصاص تجهیزات جدید و استاندارد رضایت مراجعین را در پی داشته است.
* به نظر شما، با آباد کردن کتابخانه‌های قدیمی و ساخت کتابخانه‌های جدید در تهران، جمعیت کتابخوان این شهر افزایش پیدا می‌کند؟ یعنی آیا واقعا عامل مکان، تاثیری در روند سرانه مطالعه در پایتخت دارد؟
ظاهر بنا و معماری کتابخانه‌ها در عملیات بازسازی و مرمت بسیار تغییر کرده و زیبا شده، میز و صندلی‌های مخصوص مطالعه نو شده و وایفای آنها نیز راه اندازی شده که این کمک می کند اعضا زمان حضور در کتابخانه‌ها بهترین اوقات را داشته باشند و قطعا ساخت کتابخانه‌های جدید در مناطق پر جمعیت شهر تهران و مناطق فاقد کتابخانه و همچنین بازسازی و استاندارد سازی فضای کتابخانه ای موجود می‌تواند در جذب مخاطبین و افزایش سرانه مطالعه نقشی عمیق و تاثیر گذار داشته باشد و رفتار و بازخورد اعضای کتابخانه و عموم مردم در مراسم‌های بازگشایی کتابخانه‌ها که در سال ۹۵ برگزار کردیم خود گواهی بر این امر است.
* طرح‌های جدیدی هم هست که در سال جدید درصدد اجرایشان باشید؟
بله. ادامه روند بازسازی کتابخانه‌های قدیمی‌در سطح استان تهران نظیر کتابخانه‌های شهدای نیروی زمینی، اشرفی اصفهانی، شهید مطهری، نظامی گنجوی و شهید محلاتی از جمله طرح‌هایی است که در مرحله بازسازی و بازگشایی خواهند بود که به امید خدا پس از اتمام عملیات عمرانی و تجهیزات آنها در سال ۹۶ آیین بازگشایی آنها برگزار خواهد شد.
البته به جز روند بازسازی در سال ۹۶ تلاش در جهت راه اندازی کتابخانه‌های عمومی سیار و روستایی در مناطق کمتر توسعه یافته و خرید منابع مورد نیاز کتابخانه‌ها نیز از جمله دیگر برنامه‌ها و طرح‌های سال آینده خواهد بود.