به گزارش خبرنگار مهر، قانون «سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور» که در ۱۸ اسفند ۹۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده بود در تاریخ ۱۸ فروردین ماه ۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسید. این قانون در ۱۱ اردیبهشت ۹۵ از سوی حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور برای اجرا ابلاغ شد.
بر اساس این قانون مقرر شد به منظور ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در بین دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی، آزمون های تحصیلات تکمیلی شامل مقاطع کارشناسی ارشد ناپیوسته، دکتری ناپیوسته و دکتری تخصصی به صورت متمرکز زیر نظر هریک از وزارتین و از طریق سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش وزارت بهداشت برگزار شود.
پس از ابلاغ بنابه گفته دکتر ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش، مقرر شد که شیوه نامه اجرایی آن تنظیم شود.
در شهریورماه ۹۵ اعلام شد ثبت نام و پذیرش در آزمون ورودی دوره دکتری (Ph.D) در سال ۱۳۹۶ بر اساس قانون «سنجش و پذیرش تحصیلات تکمیلی» مصوب ۱۸ اسفندماه ۹۴ مجلس شورای اسلامی و مصوبات «شورای سنجش و پذیرش تحصیلات تکمیلی» در رشته های مصوب دفتر گسترش آموزش عالی اعم از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی از جمله دانشگاه آزاد انجام می گیرد.
همچنین اعلام شد که با توجه به تجمیع کنکورها، کنکورهای پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد نیز با دانشگاه های وابسته به وزارت علوم و وزارت بهداشت تجمیع شده است.
اما این کار چندان هم بی حاشیه هم نبود. با توجه به اینکه شیوه پذیرش منوط به ابلاغ شیوه نامه بود و با اینکه بر اساس برنامه زمانی پیش بینی شده ثبت نام آزمون دکتری سال ۹۶ از روز ۱۶ آذر ۹۵ آغاز شد اما در حالی که بر اساس قانون مقرر شده بود آزمون های ارشد و دکتری دولتی و آزاد باهم ادغام شود، دانشگاه آزاد در یک اقدام عجیب اقدام به ثبت نام جداگانه در این آزمون ها کرد.
دانشگاه آزاد تنها یک روز پس از آغاز ثبت نام آزمون دکتری نیمه متمرکز سال ۹۶ از سوی سازمان سنجش، در روز چهارشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۵ اعلام کرد آزمون کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی سال ۱۳۹۶ توسط این دانشگاه به صورت مستقل برگزار خواهد شد و با این کار داوطلبان را بر سر دوراهی دولتی و آزاد گذاشت.
در واقع دانشگاه آزاد از فرصت تعلل هیات وزیران در امضای آیین نامه اجرایی استفاده کرده و موضوع را به دیوان عدالت اداری ارجاع داد و دیوان عدالت اداری نیز اعلام کرد که با توجه به عدم درج نام دانشگاه آزاد اسلامی در متن قانون، این دانشگاه می تواند آزمون های ارشد و دکتری را به صورت مستقل برگزار کند.
دفتر حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی ۱۹ آذرماه اعلام کرد که رای دیوان عدالت اداری درباره کنکور دکتری دانشگاه آزاد برای همگان لازم الاتباع است.
در همین زمان سازمان سنجش و آموزش کشور نیز اعلام کرد که منتظر اعلام نظر مجلس درباره ثبت نام آزمون دکتری دانشگاه آزاد می ماند تا ابهامات در این باره برطرف شود. در همین زمان اطلاعیه ای از سوی سازمان سنجش در پاسخ به سئوالات داوطلبان دکتری منتشر شد که در آن یادآور شد داوطلبان متقاضی دانشگاه آزاد اسلامی منتظر بمانند.
در این میان وزارت علوم نیز اعلام کرد: آیین نامه اجرایی در اختیار دولت است و اگر دولت آن را تایید کرد ملاک عمل خواهد بود. بر اساس قانون مجلس ثبت نام ها به صورت متمرکز انجام می شود و تمامی داوطلبان باید بر اساس سیستمی که سازمان سنجش اعلام کرده عمل کنند و امیدواریم که عین قانون مجلس اعمال شود.
اما دیوان عدالت اداری چند روز بعد در ۲۲ آذر اعلام کرد که برگزاری آزمون مستقل دکتری از سوی دانشگاه آزاد لغو است و این دانشگاه نمی تواند از متقاضیان دکتری ثبت نام کند. اما با وجود اینکه دیوان عدالت اداری دستور موقت برگزاری آزمون متمرکز و انتشار دفترچه آزمون تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی را لغو کرده بود اما مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه پورتال ثبت نام را همچنان باز نگه داشته بود.
در سایت مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اعلام شده بود که مهلت ثبت نام در آزمون دکتری دانشگاه آزاد تا پایان روز شنبه ۲۷ آذر ماه است و آزمون نیز در بهمن ماه ۹۵ برگزار می شود این در حالی بود که مهلت ثبت نام در آزمون دکتری دانشگاههای سراسری نیز ۳۰ آذرماه اعلام شده بود و آزمون دکتری سال ۹۶ با اجرای سازمان سنجش ۶ اسفند برگزار می شد.
وزیر علوم در ۲۳ آذر ۹۵ تنها یادآور شد: «در خصوص آزمون دکتری ما یک قانون داریم و طبق همان قانون عمل می کنیم. هماهنگی های لازم برای برگزاری آزمون دکتری انجام می شود و داوطلبان نگران نباشند. تکلیف برگزاری آزمون دکتری روشن شده و خواهد شد و با دانشگاه آزاد نیز هماهنگی های لازم انجام می شود و به اطلاع عموم نیز تاکنون گذاشته شده و خواهد شد.»
اما سرانجام در ۲۴ آذرماه ۹۵ سازمان سنجش در اطلاعیه مهمی تکلیف ثبت نام در کنکور دکتری را مشخص کرد.
پس از توافق سازمان سنجش آموزش کشور و دانشگاه آزاد اسلامی، تکلیف ثبت نام در آزمون دکتری تخصصی (Ph.D) سال ۹۶ مشخص و مقرر شد ثبت‌نام و برگزاری آزمون دکتری دانشگاه آزاد اسلامی نیز به صورت متمرکز توسط سازمان سنجش آموزش کشور در تاریخ ۶ اسفندماه سال ۹۵ صورت پذیرد.
بر اساس این توافق مقرر شد که داوطلبان متقاضی پذیرش در دانشگاه آزاد نسبت به انجام ثبت‌نام و یا در صورت لزوم اصلاح و ویرایش اطلاعات ثبت نامی یا کدرشته امتحانی براساس اطلاعیه‌های سازمان سنجش و با توجه به دفترچه راهنمای شرکت در آزمون از طریق سایت سازمان سنجش اقدام کنند.
ضمن اینکه قرار شد دانشگاه آزاد نیز نحوه عودت وجه ثبت نام داوطلبان دانشگاه آزاد را اعلام کند که این کار نیز از سوی مرکز سنجش این دانشگاه طی اطلاعیه هایی اعلام شد.
سرانجام آزمون دکتری نیمه‌متمرکز (Ph.D) سال ۹۶ برای پذیرش در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی از جمله دانشگاه آزاد جمعه ششم اسفند ماه ۱۳۹۵ با رقابت ۲۶۰ هزار و ۱۱۰ داوطلب به طور همزمان در ۵۴ شهر برگزار شد.
آمار داوطلبان آزمون ورودی دوره دکتری نیمه‌متمرکز (Ph.D) سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵، تعداد ۱۰۱ هزار و ۸۵۷ نفر افزایش داشت که نشان دهنده ادغام آمار شرکت کنندگان دانشگاه آزاد و دولتی بود.
بالاخره زمان دو آزمونی برای داوطلبان آزمون های کارشناسی ارشد و دکتری به پایان رسید و با ثبت نام و برگزاری متمرکز آزمون های تحصیلات تکمیلی این قانون یک گام مهم در اجرا برداشته شد.