خبرگزاری مهر- گروه بین الملل: همه پرسی اصلاحات قانون اساسی ترکیه در قالب رای «آری» یعنی رای موافق به تغییرات ۱۸ ماده قانون اساسی ترکیه و رای «نه» یعنی رای مخالف به این تغییرات در حال برگزاری است.
مخالفان این همه پرسی، تغییرات ۱۸ ماده قانون اساسی را در واقع اعطای قدرت بیشتر به رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری فعلی این کشور عنوان کرده و معتقدند که با اعمال این تغییرات، حکومت ترکیه به نظامی فرد محور و حکومت تک نفره تبدیل خواهد شد.
فایننشیال تایمز: سناریوهای محتمل پس از پایان رفراندوم ترکیه
نتایج نظرسنجی ها نشان می دهد رقابت بین موافقان و مخالفان تغییر قانون اساسی ترکیه بسیار نزدیک است؛ گرچه برخی نظرسنجی ها از برتری نسبی طرفداران اردوغان خبر می دهند. در صورتی که رأی شهروندان ترکیه «آری» باشد، نظام حکومتی این کشور از پارلمانی به ریاست جمهوری تغییر می یابد و اختیارات رئیس جمهوری افزایش می یابد، اما اگر رأی منفی باشد، احتمالا انتخابات زودهنگام برگزار خواهد شد.
در زیر اجمالا به برخی تبعاتی که پیروزی یا عدم پیروزی اردوغان در این رای گیری می تواند در بر داشته باشد اشاره می شود.
اگر نتیجه «آری» باشد
پست نخست وزیری در انتخابات سال ۲۰۱۹ حذف خواهد شد و اختیارات نخست وزیر به اردوغان خواهد رسید. او می تواند ۱۲ قاضی از ۱۵ قاضی دادگاه قانون اساسی را تعیین کند. همچنین، تعیین بودجه کشور توسط او صورت خواهد گرفت و او تصمیم خواهد گرفت چه کسی بر کرسی ریاست شورای امنیت ملی، که از مهمترین ارگانهای تصمیم گیری در کشور است، بنشیند. بازار سهام ثبات خواهد گرفت و ارزش لیره افزایش خواهد یافت. احتمالا روابط ترکیه با اتحادیه اروپا بهبود پیدا خواهد کرد و دولت تمرکز بیشتری بر اقتصاد خواهد گذاشت.
اگر نتیجه «خیر» باشد
با اینکه احتمال اینکه نتیجه رفراندوم منفی باشد نسبتا اندک است، اما همچنان به عنوان یک احتمال مطرح است. مشاوران رئیس جمهور می گویند در صورتی که رفراندوم شکست بخورد، چیزی تغییر نخواهد کرد و اردوغان همچنان رهبر کشور باقی خواهد ماند. اما واقعیت این است که شکست اردوغان به معنای بی ثبات تر شدن کشور خواهد بود. ارزش لیره پایین خواهد آمد و سرمایه گذاران خارجی نسبت به سرمایه گذاری در ترکیه، بی میل تر خواهند شد و بازار بورس کشور نزول خواهد کرد.
اما برگزاری انتخاباتهای زودهنگام، احتمالا بدترین نتیجه ای خواهد بود که رأی منفی به رفراندوم بر جای خواهد گذاشت. در آن صورت، بی ثباتی و بلاتکلیفی در کشور بیشتر خواهد شد. همچنین، شکست اردوغان در رفراندوم، روابط ترکیه را با اتحادیه اروپا سخت تر خواهد کرد.
به طور کلی، از نظر اکثر کارشناسان، رفراندوم تغییر قانون اساسی در ترکیه اقدامی است برخلاف دموکراسی در این کشور. رجب طیب اردوغان نشان داده که فردی بسیار جاه طلب است و برای داشتن حداکثر قدرت، می تواند دست به هر کاری بزند. او تلویحا مردم ترکیه را تهدید کرده که در صورتی که به تغییر قانون اساسی رای منفی بدهند، با بی ثباتی مواجه خواهند شد؛ تهدیدی که با توجه به نتایج نظرسنجی ها، به نظر می رسد جواب داده است.
اردوغان: نمی توانم رای آری و نه را در یک کفه ترازو بگذارم
رجب طیب اردوغان در اظهاراتی گفت: از همه کسانی که در این همه پرسی شرکت می کنند تشکر می کنم.
وی در ادامه افزود: هر چند از کسانی که به همه پرسی رای نه می دهند تشکر می کنم اما برای من رای آری و نه یکسان نیستند و نمی توانم آنها را در یک کفه ترازو قرار دهم.
همه پرسی اصلاح قانون اساسی ترکیه آغاز شد
رفراندومی که تعیین کننده سرنوشت مردم ترکیه و تغییر نظام پارلمانی به ریاست جمهوری و در نهایت واگذاری قدرت به «اردوغان» است، از ساعت ۷ بامداد به وقت محلی از بخش شرقی ترکیه آغاز شد.
رای گیری برای تغییر سرنوشت ترکیه، در ساعت ۵ بعد از ظهر به وقت محلی پایان خواهد یافت.
۵۵.۳ میلیون نفر از مردم ترکیه واجد شرکت در این همه پرسی هستند و تعداد ۱۶۷ هزار و ۱۴۰ شعبه در سراسر کشور، پذیرای رای آنها است.
اتباع ترکیه ای مقیم دیگر کشورها، پیشتر با مراجعه به کنسول گری های ترکیه رای خود را به صندوق ریخته اند.