حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی در دومین پیش نشست همایش تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای با عنوان «روش‌های تحول در علوم اجتماعی» که در دانشگاه شیراز برگزار شد، گفت: تدوین فرآیند علمی یا مراتب معرفتی برای دستیابی به علوم انسانی اسلامی مبنتی بر مبنا، مقصد و کاربرد اصلی علوم انسانی است.
وی افزود: عینیت‌بخشی به آموزه‌های اسلامی آن هم در مقیاس اجتماعی، وابسته به تولید علوم انسانی اسلامی است.
حجت‌الاسلام پیروزمند با اشاره به مهم‌ترین موانع تحول علوم انسانی بیان داشت: عدم توجه لازم به لایه‌های عمیق در تحول علوم انسانی، توجه نداشتن به شبکه علوم انسانی، فقدان جریان روشمند دین در متن علوم انسانی و فقدان تعامل در ارتباط بین علوم انسانی با ابعاد مختلف الگوی اسلامی ایرانی از جمله این موارد است.
وی ادامه داد: فراگیر نشدن حرکت به سوی تولید علم در دانشگاه‌ها، نداشتن برنامهای جامع و منسجم، همافزا نشدن فعالیتها در حوزه تولید علوم انسانی و نداشتن مواجهه جدی حوزههای علمیه در مسأله تولید علوم انسانی از دیگر موانع تحول علوم انسانی است.
عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی درباره مراحل لازم برای تحول علوم انسانی و اجتماعی به صورت فردی و جمعی گفت: «نظریه‌شناسی تحول» اول اینکه باید نسبت به موضوع تحول نظریه داشته باشیم که از آن به عنوان نظریه‌شناسی تحول یاد کرده‌ایم، نظریه‌شناسی تحول به معنای شناخت «نظریه و تعاریف پایه» حاکم بر علوم انسانی، مبتنی بر فلسفه الهی است.
وی افزود: در مرحله دوم این نظریه تحول و علم‌شناسی برای تبدیل به برنامه عملیاتی نیاز به «مدل شناسی تحول» دارد؛ یعنی باید خود را در قالب مدل عرضه کند، منظور از مدل شناخت ابعاد مؤلفه‌های تحول و نسبت بین آن‌ها و نیز موضوعات پدید آورنده این مؤلفه‌ها است.
حجت‌الاسلام پیروزمند «شاخص‌شناسی تحول» را سومین مرحله تحول علوم انسانی و اجتماعی دانست و اظهار داشت: براساس این مدل احتیاج به شاخص‌های تحول داریم، برای اینکه ببینیم این تحول از کجا اتفاق افتاده است، منظور از شاخص‌شناسی تحول، شناخت نظام «شاخص ها، معرف‌ها و سنجه‌های» مرتبط جهت ارزشیابی محتوا، ساختار و محصولات علوم انسانی است.
وی افزود: براساس این مدل‌ها و شاخص نیاز به «محیط شناسی تحول» داریم تا بدانیم در کجای راه قرار داریم و با چه آسیب‌ها و موانع روبرو هستیم و چه ظرفیت‌هایی داریم که لازمه آن، شناخت دو محیط «درونی و بیرونی» در سه لایه «نزدیک، میانی و دور» است.
عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی خاطرنشان کرد: در مرحله آخر نقشه‌نگاری تحول را داریم که به معنای طراحی «بیانیه مأموریت، چشم‌انداز، اهداف، سیاست‌ها، راهبردها، برنامه و سازمان» تحول است.
همایش «چیستی و چگونگی تحول در علوم انسانی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای» از سلسله همایش‌های دبیرخانه دائمی «همایش‌های دوسالانه بررسی و تبیین نواندیشی‌های مقام معظم رهبری در عرصه‌های فکری و اجتماعی» است که به همت «پژوهشکده تحول و ارتقاء علوم انسانی و اجتماعی» دانشگاه شیراز در مهر ماه سال جاری برگزار می‌شود.