به گزارش خبرگزاری مهر، معصومه ابتکار در سمینار آموزشی مقابله با سیلاب و ریزگردها که در اهواز برگزار شد، با تبریک اعیاد شعبانیه اظهار کرد: برگزاری چنین سمینارهایی در خوزستان نشانگر توجه دولت به پدیده گردوغبار و ابعاد فرابخشی و بسیار گسترده پیرامون این مباحث است که در حال حاضر با آنها مواجه هستیم.
وی گفت: عوارض و آثار پدیده گردوغبار اکنون تنها محدود به خوزستان نیست و استان‌های دیگر مانند ایلام، کرمانشاه لرستان و بسیاری از استان‌های دیگر تحت تأثیر این پدیده قرار دارند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: روند گردوغبار، خشکسالی و سیل‌های کنونی در کشور که متأثر از تغییر اقلیم هستند، قطعا رو به افزایش است.
ابتکار تصریح کرد: تمام صاحبنظران و کارشناسان دنیا اکنون به سیر تغییر اقلیم در دنیا معتقد هستند که یکی از نشانه‌های بارز تغییر اقلیم، پدیده‌های شدید آب و هوایی است.
روند گردوغبار، خشکسالی و سیل در کشور رو به افزایش است
معاون رییس‌جمهور با اشاره به آثار تغییر اقلیم بر تشدید پدیده‌های آب و هوایی در کشور، عنوان کرد: آمار ارائه‌شده از سوی هواشناسی نشانگر این است که در حال حاضر از یک سو با خشکسالی و از سوی دیگر با افزایش وقوع سیل و همچنین پدیده گردوغبار مواجه هستیم که این شرایط فقط مختص ایران نیست و این روند با شدت متفاوتی در غرب آسیا و شمال آفریقا نیز کاملا مستقر است.
ابتکار افزود: مساله بسیار مهم ناشی از تغییر اقلیم در کشور تشدید پدیده گردوغبار و آثار بسیار وسیع اقتصادی و اجتماعی آن است. البته بحران‌ها ابعاد مختلفی دارند که با حوادثی نظیر حادثه ناگوار معدن گلستان متفاوت هستند. جا دارد که به خانواده‌های تمام جانباختگان این حادثه تسلیت بگوییم.
وی در عین حال گفت: البته برقراری نظام‌های ( HSE ) در واحدهای پیمانکاری و شرکت‌های مسئول در حوزه‌های عمرانی و توسعه‌ای یک الزام است و شرکتی که این نظام را برقرار نکند، به‌طور طبیعی در برابر تبعات آن از نظر حقوقی باید پاسخگو باشد.
وی با اشاره به اهمیت مدیریت ریسک در مواجهه با حوادث و بحران‌های طبیعی گفت: در مواجهه با حوادث طبیعی و اتفاقاتی نظیر سیل و سیلاب، بحث مدیریت ریسک و پیش‌بینی این وقایع مطرح می‌شود. مسلما کشورهای در معرض تغییر اقلیم و این‌گونه بحران‌ها و حوادث، باید آمادگی بیشتری برای مدیریت و مواجهه با شرایط کشورها و جوامع خود داشته باشند.
رویکرد دولت توجه به محیط زیست و توسعه پایدار است
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه رویکرد دولت یازدهم توجه به توسعه پایدار و محیط زیست است، خاطرنشان کرد: رویکرد دولت در زمینه محیط زیست در توجه دولت به بحث توسعه پایدار و محیط زیست پس از دولت‌هایی که کاملا این‌گونه مسائل در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های ملی مغفول مانده بود، کاملا مشخص است. این رویکرد دولت از مولفه‌های بیسار بارز دولت یازدهم است. رییس‌جمهور بارها تأکید کردند که دولت من دولت محیط زیست است.
ابتکار افزود: رییس‌جمهور توجه ویژه‌ای به محیط زیست در برنامه‌های ملی قائل شدند و دستور دادند که در سطح ملی همه وزراتخانه‌ها و دستگاه‌ها باید این موضوعات را مدنظر قرار دهند تا بتوانیم محیط زیست را از شرایط بسیار بحرانی به شرایطی متعادل تبدیل کنیم. تعریف و رویکرد اعتدالی دولت در حوزه‌های اقتصادی در مواجهه با توسعه همان تعریف توسعه پایدار یعنی توسعه بدون تخریب محیط زیست است. توسعه به قیمت نابودی محیط زیست در واقع توسعه نیست.
وی با اشاره به ابلاغ سیاست‌های کلی محیط زیست از سوی مقام معظم رهبری در سال دوم دولت یازدهم، اظهار کرد: این ابلاغیه پشتوانه بسیار قوی برای اراده و حرکت دولت در بحث محیط زیست بود و نقشه دولت در حوزه محیط زیست را تقویت کرد.
احداث ۱۵ سد بدلیل نداشتن توجیه زیست‌محیطی منتفی شد
معاون رییس جمهور رویکردهای دولت در مسائل زیست محیطی را توجه به احیای تالاب‌ها، تأکید بر ارزیابی زیست محیطی طرح‌های بزرگ عمرانی و تلاش برای اصلاح الگوی کشاورزی کشور عنوان و بیان کرد: نمونه و مصداق توجه دولت به احیای تالاب‌ها دریاچه ارومیه، تالاب‌های هورالعظیم و شادگان در خوزستان، تالاب هامون در سیستان و بلوچستان و تالاب‌های چهارده‌گانه استان فارس است که دولت با برنامه‌ریزی و مطالعه، تأمین حق‌آبه این تالاب ها و مدیریت صحیح منابع آب را پیگیری کرد.
ابتکار با اشاره به جدی گرفتن بحث ارزیابی زیست محیطی طرح‌های بزرگ عمرانی در دولت یازدهم تصریح کرد: دولت یازدهم بحث ارزیابی طرح‌های بزرگ عمرانی را از فرآیندی تشریفاتی به فرآیندی بسیار جدی تبدیل کرد. در این دولت بدون انجام ارزیابی زیست محیطی برای هیچ طرح بزرگ توسعه‌ای مجوزی صادر نشد و این طرح‌ها اجرایی نشدند و اجرایی نیز نخواهند شد. این اهتمام دولت در جلوگیری از اجرای برخی از طرح‌های بزرگ به علت نداشتن توجیه زیست محیطی در منتفی کردن احداث حداقل ۱۵ سد نمایانگر است.
۱۶۷ طرح کلان فاقد ارزیابی زیست‌محیطی تعیین تکلیف می‌شوند
وی ادامه داد: از دولت گذشته ۱۶۷ طرح بزرگ عمرانی و توسعه‌ای برجای مانده که فاقد ارزیابی زیست محیطی هستند و بعضی از این طرح‌ها مشکلات حاد محیط زیستی دارند که علی‌رغم اینکه از لحاظ قانونی قابل اجرا نبودند، در دوره گذشته اجرای آنها آغاز شد، اما برای عوارض زیست محیطی این‌گونه طرح‌ها دیگر نمی‌توان کاری کرد.
معاون رییس‌جمهور عنوان کرد: در حال حاضر دولت مصوبه‌ای برای تشکیل کارگروهی ویژه به منظور تعیین تکلیف این‌گونه طرح‌های فاقد ارزیابی زیست محیطی که برجای مانده از دولت قبل هستند، دارد و ان‌شاءالله تکلیف این طرح‌ها مشخص خواهد شد.
ابتکار اظهار کرد: در خوزستان در سال‌های گذشته مداخلات گسترده‌ای در مباحث مرتبط با آب داشتیم و شاید طی ۵۰ سال گذشته باراندازهای سنگین کشاورزی در خوزستان مستقر شد. در بازدید هوایی امروز از تالاب هورالعظیم و نهالکاری در عرصه‌های فوق بحرانی جنوب شرق اهواز برخی طرح‌های بزرگ کشاورزی را نیز مشاهده کردیم که علاوه بر طرح‌های کشت و صنعت، طرح‌های جدید کشاورزی نیز در استان اجرا شد و در حال اجرا است که تمام این طرح‌ها همگی آب‌بر هستند.
اصلاح الگوی کشاورزی در تمام استان‌ها برای کنترل مصارف آبی
وی گفت: طبیعتا خوزستان به توسعه نیاز دارد، اما این توسعه باید پایدار باشد. سهم آبی که اکنون در استان برای این‌گونه طرح‌ها مصرف می‌شود سهم کمی نیست. دولت بحث بهینه کردن مصارف آبی و ارتقاء بهره‌وری محصولات کشاورزی را بسیار مورد توجه قرار داده است تا میزان مصرف آبی محصولات کشاورزی منطبق با رویکرد کشاورزی سازگار با محیط زیست و تغییر اقلیم باشد.
معاون رییس‌جمهور گفت: در حال حاضر بحث خشکسالی و تغییر اقلیم در برنامه‌ریزی‌های ما لحاظ شده است. تغییر الگوی کشت و اصلاح الگوی کشاورزی توسط دولت در تمام استان‌ها ازجمله استان خوزستان، پیگیری و انجام شد و باید تداوم بیابد تا بتوانیم بر منابع و مصارف آبی کنترل صحیحی داشته باشیم.
وی ادامه داد: دولت به بحث اصلاح الگوی کشاورزی توجه بسیار زیادی نشان داد و برای جلوگیری از بیابان‌زایی، حفاظت از مراتع و کنترل چرای دام در مرتع، کارهای بسیاری در کشور در حال انجام است.
انجام بیش از هشت هزار هکتار نهالکاری در کانون‌ها
ابتکار با تشریح وظایف و اقدامات ستاد مقابله با ریزگردها، عنوان کرد: خوشبختانه تاکنون وزارت جهاد کشاورزی بیش از هشت هزار هکتار نهالکاری و تثبیت خاک در کانونهای گردوغبار انجام داده است و ان‌شاءالله با تداوم طرح عظیم دولت که اکنون در عرصه‌های فوق بحرانی با تجهیزات بسیار زیاد و به طور گسترده انجام می‌شود، شاهد مهار بخشی از این کانون‌ها باشیم، اما باید توجه کرد که گستردگی این کانون‌ها در خوزستان بسیار زیاد است.
وی ادامه داد: در وهله اول دولت مهار ۴۰ هزار هکتار از کانونهای فوق بحرانی گردوغبار در جنوب شرق اهواز را در برنامه دارد و ان‌شاءالله برای سایر کانون‌ها نیز راه حل پیدا می‌شود. در برنامه ششم این موضوع به‌خوبی دیده شده است.
۲۴ مورد گردوغبار خوزستان در سال ۹۵ خارجی بوده است
معاون رییس‌جمهور با اشاره به تصویب اعتبارات بسیار خوب برای مقابله با گردوغبار در بودجه ۹۶ بیان کرد: این اعتبارات با هماهنگی ستاد ملی مقابله با گردوغبار بین دستگاه‌های عضو این ستاد توزیع خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه بر اساس گزارشات در سال گذشته، ۲۷ مورد وقوع پدیده گردوغبار در خوزستان را داشتیم، افزود: تنها سه مورد آن ناشی از منشا و کانونهای داخلی بود و ۲۴ مورد دیگر دارای منشا خارجی و عمدتا از سوی عراق بوده است.
وجود ۱۹ میلیون هکتار کانون گردوغبار در عراق و عربستان
ابتکار ادامه داد: کشور عراق هشت میلیون هکتار و کشور عربستان سعودی ۱۱ میلیون هکتار کانون گردوغبار دارد و بسته به حرکت و جریان باد روی این کانون‌ها، این عرصه‌ها تأثیرگذاری مستقیمی بر ایران دارند.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: از سال ۹۲ تاکنون با تلاش‌ها و جلساتی که انجام شد، موضوع گردوغبار خوزستان به‌عنوان مسأله جهانی در سطح سازمان ملل مطرح و توجه سازمان‌های بین‌المللی بسیاری نظیر سازمان هواشناسی بیشتر به این پدیده در ایران جذب شد.
عراق به هیچ‌کدام از تعهدات خود عمل نکرد
وی افزود: علی‌رغم تعهدات گذشته عراق در توافق‌نامه‌هایی که با ایران در موضوع گردوغبار مطرح کرد، این کشور به علت ناامنی، عدم ثبات و ... به هیچ کدام از تعهدات خود عمل نکرده است و عملا نتوانست کاری انجام دهد.
ابتکار گفت: در حال حاضر توافق‌نامه‌ای با عراق جهت راه‌اندازی مزرعه آموزشی برای توانمندسازی موضوع گردوغبار داریم که عراق اخیرا به ما اعلام کرده آمادگی اجرای این توافق‌نامه را دارد. امیدواریم ظرف چند روز آینده توافقات نهایی برای اجرای این تفاهم‌نامه در کشور عراق انجام شود.
معاون رییس‌جمهور با اشاره به قطع روابط دیپلماتیک ایران با عربستان در سال‌های اخیر، اظهار کرد: به همین علت از سال ۹۳ کارهایی را با سازمان ملل شروع کردیم تا مسأله گردوغبار به‌عنوان مسأله جهانی تلقی شود که این امر به تصویب قطعنامه سازمان ملل در مورد گردوغبار در مجمع عمومی و تدوین گزارشی جهانی در این زمینه منتهی شد.
حذف بخشی از کانونهای گردوغبار خوزستان
ابتکار با اشاره به آبگیری هورالعظیم، گفت: با توجه به آبگیری این تالاب بخشی از کانونهای گردوغبار در خوزستان حذف شده است و حتی آبگیری آن به کاهش حالت بحرانی و تبعات سنگین برخی کانونهای گردوغبار کشور عراق کمک کرده و می‌کند. انتظار داریم که دولت عراق با همکاری دولت ترکیه بحث تأمین حق‌آبه خشک‌شده خود و کانونهای گردوغبار خود را پیگیری کند.
وی ادامه داد: این نوید را به مردم می‌دهیم که با تلاش‌های صورت گرفته برای احیای تالاب هورالعظیم، بخشی از تالاب را که نقش بسیار مهمی در بروز پدیده ریزگردها داشت، حذف کرده‌ایم و امیدواریم بتوانیم با توجه به برنامه فعلی دولت سایر کانونهای بحرانی در جنوب شرق اهواز را مهار کنیم.
توزیع بنزین یورو ۴ در اهواز، خرمشهر و آبادان
معاون رییس‌جمهور با تأکید بر اهمیت و توجه دولت به کاهش آلودگی هوا، عنوان کرد: این برنامه علاوه بر اهواز در برخی شهرستان‌های دیگر نظیر آبادان و خرمشهر با توزیع بنزین یورو چهار در حال اجرا است؛ همچنین در برخی استان‌ها توزیع گازوئیل یورو چهار در حال انجام است و دولت این برنامه را با شدت بیشتری در اهواز عملیاتی می‌کند.
ابتکار خاطرنشان کرد: طرح آماک نیز مدتی است که عملی شده است و در کاهش بار آلایندگی اهواز و شهرستان‌های پیرامون نقش بسیار مهمی دارد، اما با این وجود وزارت نفت نقش بسیار سنگینی دارد و باید کارهای بسیار بزرگی برای کاهش مشکلات ناشی از فعالیت‌های نفتی به‌خصوص در حوزه آلودگی‌های نفتی انجام دهد.
بازدید ابتکار از هورالعظیم و کانونهای ریزگرد در اهواز در دهمین سفر به خوزستان
معاون رییس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر به استان خوزستان، از تالاب هورالعظیم و کانون های ریزگرد اطراف اهواز بازدید کرد.
به گزارش ایسنا، معصومه ابتکار برای دهمین بار در چهار سال اخیر به خوزستان سفر کرده تا در همایش مقابله با سیلاب و ریزگرد در اهواز شرکت کند.
ابتکار پیش از سخنرانی در این همایش از دو کانون اصلی گرد و غبار در استان به صورت هوایی بازدید کرد.
بر اساس مطالعات شناسایی کانون های گرد و غبار در خوزستان، تالاب هورالعظیم و کانون های اطراف اهواز، اصلی ترین کانون های گرد و غبار در این استان هستند.
طبق همین مطالعات ۳۵ درصد گرد و غبارهای خوزستان ناشی از کانون های داخلی است که به دلیل نزدیکی به شهرها به ویژه شهرستان اهواز، بسیار مشکل آفرین هستند.
حدود ۶۰۰ هزار هکتار از زمین های خوزستان کانون گرد و غبار اعلام شده اند که ۳۵۰ هزار هکتار از آنها بحرانی است و در حال حاضر مهار ۴۰ هزار هکتار از این کانون ها به عنوان اولویت نخست در دستورکار قرار دارد.
در پی طوفان گرد و خاک هشتم بهمن ۹۵ و قطع چند روزه برق و آب و شبکه ارتباطی در برخی شهرهای خوزستان کارگروه ویژه ای از سوی رئیس جمهوری و معاون اول وی تعیین شد.
بر همین اساس نهالکاری و آبرسانی به کانون های ریزگرد اطراف اهواز به وزارت جهادکشاورزی محول شد که این طرح ها به صورت فوری آغاز شده است.
آبگیری تالاب هورالعظیم به عنوان یکی از مهترین عوامل ریزگرد نیز از اواخر ۹۴ با سیلابی شدن رودخانه کرخه (منبع تغذیه این تالاب) در برنامه قرار گرفته است.
به گفته مسئولان خوزستانی، هم اکنون بیش از ۷۰ درصد از بخش ایرانی این تالاب آبگیری شده است.
هورالعظیم یک تالاب مرزی در غرب خوزستان است که یک سوم آن در ایران و دو سوم آن در عراق قرار دارد .
براساس گزارش پام ، معصومه ابتکار آخرین بار پنجم اسفند سال گذشته به همراه رئیس جمهوری برای بازدید از وضعیت مقابله با گرد و غبار و بررسی شرایط خوزستان پس از توفان هشتم بهمن به اهواز سفر کرد.