خبرگزاری مهر، گروه استانها - ونوس بهنود: هفته‌های گذشته در اردبیل هفته‌های پرتنش بود. بازگشایی ستادهای انتخاباتی یکی پس از دیگر به تیتر اخبار تبدیل شده و فعالیت‌ها برای انتخابات در استانی با جمعیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر آغاز شد.
اما گذر زمان و برخی تحولات در حال و هوای فعالیت‌های سیاسی نیز بی‌اثر نبوده است. زمانی اگر محل اصلی تجمع‌ها، سخنرانی‌ها و تبادلات فکری صرفاً ستادهای انتخاباتی محسوب می‌شد، امروز شاهد استفاده محسوس از شبکه‌های مجازی برای تبلیغ هستیم.
استفاده‌ای که به تعبیر برخی گاهی شکل سوءاستفاده به خود گرفته و گاهی می‌تواند با انتشار خبر و واقعه‌ای کل عملکرد یک ستاد انتخاباتی را تحت تأثیر قرار دهد.
مردم کمتر به ستادها می‌روند
فضای تبلیغاتی انتخابات پیش روی ریاست جمهوری حال و هوای متمایزی دارد. با وجود اینکه شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری دفاتری برای خود در استان تدارک دیده‌اند اما به عقیده اغلب شهروندان، ستادهای تبلیغاتی محل اصلی دریافت اخبار انتخاباتی نیست.
رامین معصومی به خبرنگار مهر گفت: شما برای دریافت اخبار فعالیت نامزدهای انتخاباتی نیازی به مراجعه به ستادها ندارید؛ به سادگی در فضای مجازی می‌توان آخرین اخبار را حتی در حین تماشای تلویزیون یا صرف نهار دریافت کرد.
وی افزود: در دوره قبلی ریاست جمهوری بنده بیشتر به ستاد نامزد مطبوع سر می‌زدم اما با فعال شدن شبکه‌های اجتماعی اغلب اخبار را از شبکه‌ها دنبال می‌کنم.
یکی دیگر از شهروندان اردبیلی با بیان اینکه ستادهای تبلیغاتی بیشتر جنبه تبلیغ فیزیکی به خود گرفته است، تأکید کرد: حتی اگر فرصت حضور در جلسات و سخنرانی هواداران را نداشته باشم از شبکه‌های مجازی اخبار را دریافت می‌کنم.
علی محمد پور متذکر شد: البته در برخی مواقع اخباری منتشر می‌شود که بعدها معلوم می‌شود صحت نداشته اما در مجموع به حدی گروه‌های تلگرامی افزایش یافته که نیازی به مراجعه هر روزه به ستادها برای هواداری از یک نامزد نیست.
استقبال ستادهای انتخاباتی از فضای مجازی
نه تنها عموم مردم بلکه تصمیم گیران ستادهای انتخاباتی نیز به فضای مجازی اقبال خوشی نشان می‌دهند.
رئیس ستاد انتخاباتی حجت‌الاسلام رئیسی در استان اردبیل در این خصوص تصریح کرد: ما علاقه‌مند به صرف هزینه‌های گزاف از جمله چاپ پوستر و بنر و ریخت‌وپاش برای تبلیغ نیستیم.
کاظم دبیر به ضرورت استفاده از ظرفیت شبکه‌های مجازی اشاره کرد و گفت: تلاش ما تبلیغ حداکثری با بهره‌گیری از امکانات موجود است و در عین حال صرفه‌جویی در هزینه‌ها را مدنظر داریم.
در واقع پیش درآمد تحرک ستادهای تبلیغاتی در شبکه‌های مجازی تازگی ندارد و برخی گروه‌های تلگرامی ماه ها است که با طرح نظرات و تبادل‌نظر اتاق‌های جلسه مجازی را تشکیل داده‌اند.
بطوریکه یکی از شهروندان اردبیلی گفت: طرفداران دو آتشه برخی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اتاق‌های جلسه را به جای ستادها از شبکه‌های مجازی آغاز کرده‌اند.
نادر سلطانی با بیان اینکه این اقدام موجب شده به جای صرف هزینه‌های گزاف طرفداران به خیل عظیمی از شهروندان دسترسی داشته باشند، اضافه کرد: در برخی مواقع با انتشار اخبار و عقاید جذاب تلاش می‌شود کاربران به اتاق‌های جلسه مجازی کشانده شوند.
مدت زمان محدود تبلیغ و گزینه فضای مجازی
تمامی تأثیرات خوب و بد فضای مجازی در شکل‌گیری، تکامل و تغییر عقاید شهروندان برای حضور در انتخابات در وضعیتی جاری و ساری است که هنوز مقوله استفاده از فضای مجازی به تعبیر عده‌ای تهدید و به تعبیر عده‌ای دیگر فرصت تلقی می‌شود.
فضای مجازی به دلیل ایجاد فرصت دستیابی نامحدود به اطلاعات به واقع در برخی مواقع تهدید و در برخی مواقع فرصت بوده اما با نگاهی به تأثیر آن در فضای سیاسی انتخاباتی نمی‌توان تمامی سهم آن را تهدید دانست.
به عقیده کارشناسان دلیل تحرکات تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی فرصت اندک تبلیغ در فضای فیزیکی ستادهای تبلیغاتی و محدودیت‌های دسترسی به خیل عظیم مردم است؛ بطوریکه فضای مجازی گریزگاهی برای ضعف‌های قانونی مدت زمان تبلیغ شده است.
رئیس هیئت نظارت بر انتخابات استان اردبیل با تأکید به اینکه زمان تبلیغ برای نامزدهای انتخاباتی محدود است، متذکر شد: ضروری است در قوانین این حوزه بازنگری شود.
رضا کریمی تأکید کرد: با وجود اینکه به محدودیت زمان تبلیغ اعتقاد داریم اما تمامی نامزدهای انتخاباتی ملزم به رعایت قانون هستند و می‌بایست در چارچوب قانون تبلیغ کنند.
کنترل کمرنگ در تبلیغات مجازی
وی با بیان اینکه هیئت‌های نظارت و اجرایی بر روند انتخابات نظارت دارند اضافه کرد: در خود استان اردبیل نظارت‌های مطلوبی صورت می‌گیرد.
به گفته کریمی انتظار از نامزدهای انتخاباتی رعایت مقررات زمان و مکان تبلیغ است و هرگونه اقدام قانونی بی‌شک از سوی هیئت‌های نظارت مورد قبول نخواهد بود.
با وجود تأکید مدیران به نظارت بر روند تبلیغ نامزدها، شبکه‌های مجازی نه تنها محدودیت‌های زمانی و مکانی را در هم شکسته‌اند، بلکه توانسته‌اند در موازنه‌های فکری، انتخاب فرد برتر، تغییر دیدگاه کاربران به نامزدها و حتی جذب و یا دفع نظرات آن ها بیش از ستادهای انتخاباتی عمل کنند.
این روند در انتخابات استان اردبیل تازگی دارد. شبکه‌های مجازی خود به ستادهای تبلیغاتی نامزدها تبدیل شده‌اند و به دلیل حجم انبوه اطلاعات مبادله شده نظارت‌ها نیز کمرنگ می‌شود.
بطوریکه تغییر دیدگاه افراد به واسطه شبکه‌های مجازی امروز به عینه دیده می‌شود. در این میان با نزدیکی به زمان انتخابات تب‌وتاب گروه‌های تلگرامی بالا گرفته و برخی کارشناسان از انتخاب اصلح در حجم انبوه اطلاعات ابراز نگرانی می‌کنند؛ در عین حال گروهی نیز باور دارند شبکه‌های مجازی به بسیاری از خلأهای تبلیغاتی پاسخ گفته است.