مسعود زنده روح کرمانی درباره جشنواره فیاپ و تاسیس شعبه آن در ایران به خبرنگار مهر گفت: من اصولا آدمی هستم که همیشه نیمه پر لیوان را می بینم و فکر می کنم هر اتفاقی در جامعه هنری ما رخ بدهد مبارک است. حتی اگر آن اتفاق بد هم باشد ممکن است در مسیر خودش که جلو می رود بتواند خودش را تصحیح کند.
وی درباره این موضوع که این جشنواره را جشنواره ای غیر حرفه ای می نامند، بیان کرد: من مخالفم با اینکه جشنواره ای را حرفه ای یا غیر حرفه ای بنامیم. من در جامعه عکاسی خودمان نمی بینم که عکاسان حرفه ای در جشنواره های خودمان شرکت کنند. عکاس حرفه ای یعنی کسی که از حرفه اش پول به قدر کافی در می آورد آنهم نه به واسطه اینکه جاهایی داور بشود یا در جایی مشغول به کار شود بلکه از طریق ایده هایش و به عنوان یک ایده پرداز در این حوزه بتواند امرار معاش کند. آن قشر ایده پرداز در عکاسی که نمایشگاه می گذارند و در گالری های خصوصی یا در عرصه های بین المللی عکس هایشان را می فروشند، در جشنواره های ایران شرکت نمی کنند و شما هرگز اسامی آنها را در هیچ کدام از جشنواره ها نمی بینید.
وی ادامه داد: الان درباره فیاپ بحث این است که عده ای به این جشنواره علاقمند نیستند، اما به نظرم هر روز کسانی به فضای جامعه عکاسی کشور اضافه می شوند که امکانات و جایگاه می خواهند و دوست دارند در چند جشنواره بین المللی حضور داشته باشد. آیا جشنواره های ما این امکانات را به آنها می دهند؟ بزرگترین جشنواره تجسمی ما جشنواره بین المللی فجر است که یک نمایش مختصر و محدودی از آثار دارد و بعد با شرکت کنندگان خداحافظی می کند تا سال بعد. نهایت هم ۲۰ نفر از عرصه بین المللی هر سال در جشنواره حضور دارند.
زنده روح کرمانی درباره فعالیت بخش خصوصی در حوزه عکاسی نیز گفت: ما یک بخش خصوصی داریم که در حوزه عکاسی فعال است و به فیاپ هم اعتقاد دارد و بستر به وجود آمدن جشنواره خیام را ایجاد کرده و نشان داده بسیار هم موفق است. در سال گذشته آثار جشنواره خیام در بیش از ۲۰ کشور به نمایش در آمد. کدام جشنواره داخلی ما توانسته چنین کاری انجام دهد؟
وی ادامه داد: فیاپ ساختاری دارد که تعریف و چهارچوب هایش مشخص است و از آن پا را فراتر نمی گذارد و دنبال نگاه های خاص هنری هم نیست. این جشنواره محل اشکال نیست. ممکن است بگوییم یک نسل با دریافت جوایز این جشنواره دچار اعتماد به نفس کاذب می شود ولی باید از خودمان بپرسیم ما برای آن جوان ۲۵ ساله مگر چه کار کرده ایم که انتظار داریم خیام و فیاپ این کار را نکنند؟ اگر اشکالی هست باید کمک کنیم این اشکال‌ها درست شود.
رییس سابق هیات مدیره انجمن عکاسان ملی ایران گفت: اگر عده ای می گویند این جشنواره عکس های کارت پستالی می پسندد یا سطحش پایین است باید بگویم من چند کتاب این جشنواره را دیده ام و واقعا اینگونه نیست. باید از خودمان بپرسیم با کدام خط کش داریم این جشنواره را نقد می کنیم. اگر جوانان ما در ازای گرفتن مدال های فیاپ از مسیر خود منحرف شوند یا دچار خودبزرگ بینی شوند بگذاریم این اتفاق بیفتد. ما وظیفه تذهیب اخلاق عمومی را به عهده نداریم. در جامعه کاریکاتور مگر کم جشنواره برگزار می شود. ما کسانی را در جامعه کاریکاتور داریم که بالای ۱۰۰ جایزه بین المللی دارند و کاریکاتور ما هم در دنیا در رتبه سوم قرار دارد. بگذارید یک جوان از فیاپ ۱۰ تا مدال بگیرد. این ایرادی ندارد.
زنده روح کرمانی یکی دیگر از محسنات چنین جشنواره ای را دیده شدن استعدادهای عکاسان شهرستانی دانست و گفت: زمانی که ما دانشجو بودیم ۵ جشنواره خارجی بود و انجمن سینمای جوانان به ما آنها را معرفی می کرد و ما آثارمان را می فرستادیم تا آنها خودشان انتخاب کنند و به جشنواره ها بفرستند. الان به دلیل شبکه های مجازی و بالا رفتن سطح علمی بچه ها و تسلطشان به زبان انگلیسی ورودی جوانان ما به این جشنواره ها زیاد شده است. به اندازه موهای سر آدمی هم جشنواره در دنیا وجود دارد. به طور مثال بیش از ۱۵ جشنواره عکس مینی مالیستی در دنیا داریم.
اکثر جشنواره های معتبر دنیا ورودیه می گیرند، کمک هزینه نمی دهند
وی درباره اینکه این جشنواره ها بیش از جوایزی که می دهند ورودیه می گیرند نیز بیان کرد: جشنواره خیام خودمان هم ورودیه می گیرد و در واقع بسیاری از جشنواره ها در دنیا ورودیه می گیرند. اتفاقا ما در ایران برعکس کار می کنیم. کار را می پذیریم و وقتی در جشنواره پذیرفته شد به آن هنرمند کمک هزینه می دهیم در صورتیکه حتی در جشنواره ای مثل «ورلدپرس فوتو» که ۸۰ سال سابقه دارد باید برای ورود در رقابت پول بپردازید. در همین جشنواره درجه یک دنیا چند صدهزار عکاس عکس می فرستند و چند صد نفر وارد جشنواره می شوند و ما فقط نفرات برتر را می شناسیم.
این عکاس با انتقاد از سازمان های مسئول در امور فرهنگی گفت: چه سازمان هایی طی این سال‌ها آمده اند با جشنواره های معتبر دنیا ارتباط برقرار کنند و بگویند نمایشگاه آثارتان را به ایران بیاورید. همین جشنواره ورلدپرس فوتو که در ۱۰۰ کشور نمایشگاه آثار برگزیده اش را برپا می کند یکبار هم نمایشگاهش را به ایران بیاورد. آیا برای این اتفاق کاری انجام داده ایم؟ حالا جشنواره ای مثل خیام با فیاپ وارد مذاکره شده و نمایندگی گرفته و ما مدام غر می زنیم. آیا موزه هنرهای معاصر تهران جزو وظایفش نیست که پروژه ای با عنوان «آفرینش» را که در ۱۶۰ کشور دنیا و ۲۵۰ نقطه دنیا گشته به ایران دعوت کند؟ این پروژه را یک فیلسوف عکاس، تهیه کرده و بی نظیر است.
زنده روح کرمانی همچنین در پاسخ به این پرسش که برخی از این رویدادها برای برگزاری نمایشگاهشان در کشورها قوانینی دارند که ممکن است با قوانین کشور ما مغایر باشد نیز بیان کرد: بله همه اینها قوانینی دارند مثلا اینکه باید همه عکس های نمایشگاهشان در کشور میزبان نمایش داده شود. یک سری از این عکس ها را قاعدتا در ایران نمی توانیم نمایش دهیم اما آیا کسی جلو رفته تا درباره شرایط و قوانین کشورمان با آنها صحبت کند؟ شاید آنها قانع شوند. یا یکی از شرایط آنها این است که نمایشگاه ها در فضای نمایشگاهی استاندارد برپا شود. آیا ما نمایشگاه های استاندارد در کشورمان داریم؟ چرا به سمت استانداردسازی گالری ها و فضاهای نمایشگاهی‌مان حرکت نمی کنیم؟
وی در پایان گفت: وقتی فاصله بین المللی میان ما و جهان ایجاد شود شروع می کنیم به گلایه کردن. من از ۲۵ سالگی در هیچ جشنواره و مسابقه ای شرکت نکردم چون فکر می کردم راه من این نیست اما وقتی کسی وارد یک جشنواره می شود باید تابع قوانین آن باشد. چه جشنواره ورلدپرس باشد چه فیاپ. نمی شود هم در جشنواره شرکت کنیم و هم غر بزنیم. الان هم باید برویم از علی سامعی که نمایندگی فیاپ در ایران را گرفته بپرسیم چه مشقت هایی را تحمل کرده تا توانسته این شعبه را در ایران دایر کند. او قطعا اگر روی پروژه های ملی خودش در این مدت کار کرده بود وضعش از امروز که وقتش را صرف این کار و جشنواره خیام کرده بهتر بود.