خبرگزاری مهر، گروه استانها- ونوس بهنود: افق نئور سه خط به موازات هم است. دشت، آب و کوه. منظره کم‌نظیری که می‌تواند هر روح خسته از زندگی روزمره را ساعت‌ها در مقابل خود بنشاند.
دریاچه نئور واقع در ۴۸ کیلومتری شهر اردبیل در یک دره کوهستانی واقع شده است. این دریاچه در ارتفاع دو هزار و ۵۰۰ متری از سطح دریا ترکیب دو دریاچه شامل ۱۸۰ هکتار و ۴۰ هکتار است که در فصل‌های پربارش به هم پیوسته و دریاچه واحدی را شکل می‌دهند.
اعجاز نئور چه در روز و چه در شب موجب شده به عنوان یکی از زیباترین تفرجگاه‌های تابستانی شهرت یابد. تا جایی که گردشگران بسیاری تنها به قصد دیدن و کمپ در نئور به استان اردبیل سفر می‌کنند.
مهمانی نئور از ماهی گیری تا کوه‌پیمایی
دریاچه نئور اردبیل به عنوان منطقه نمونه گردشگری کشور، مجموعه‌ای از شگفتی‌های طبیعی را در خود جای داده است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل این منطقه از لحاظ تقسیمات سیاسی - اداری بخشی از محدوده فولادلوی جنوبی به مرکزی بودالالو از توابع بخش هیر در شهرستان اردبیل است.
کریم حاجی‌زاده به خبرنگار مهر گفت: این دریاچه در بلندی‌های دامنه غربی رشته کوه باغرو و به فاصله تقریبی ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل واقع شده است.
وی افزود: وسعت حوزه‌ی آن بیش از هزار هکتار بوده و وسعت دریاچه آن هم بیش از ۲۲۰ هکتار و مشتمل بر دو دریاچه کوچک ۴۰هکتاری و ۱۸۰ هکتاری است که در فصل‌های پر آب بهار به هم می‌پیوندند و دریاچه‌ای واحد را به وجود می‌آورند.
حاجی‌زاده با بیان اینکه حوزه‌ی آبریز رودخانه هیر در این دریاچه می‌ریزد، اضافه کرد: این دریاچه در حدود چهار ماه از سال به صورت یخ‌بندان است اما در فصل تابستان مناظر کم‌نظیری از دشت گل‌های وحشی موجب می‌شود مسافران و گردشگران بسیاری به آن سفر کنند.
وی تأکید کرد: در پیرامون دریاچه همواره می‌توان کمپ‌های گردشگران، گروه‌های کوهنوردی و علاقه‌مندان به ماهی گیری را مشاهده کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان طبیعت استان اردبیل را یکی از جاذبه‌های کم‌نظیر آن دانست و تأکید کرد: منطقه نمونه گردشگری نئور می‌بایست در سطح گسترده معرفی شود.
نفس‌گیری مجدد نئور در پی دست‌کاری اکوسیستم
زمانی دریاچه نئور محل پرورش گونه کم‌نظیری از ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان بود. تا جایی که مشتریان داخلی و خارجی برای تهیه و تجربه حداقل یک‌بار این ماهی علاقه‌مند کشف و شناسایی نئور بودند.
اما در سال‌های گذشته با برنامه‌ریزی‌های اشتباه و دست‌کاری در اکوسیستم این دریاچه ماهیان قزل‌آلا از آن خداحافظی کرده و گونه‌های مهاجمی تمامی اکوسیستم را تصاحب کردند.
تا جایی که به عقیده مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان این موضوع به یکی از مهم‌ترین معضلات زیست‌محیطی اردبیل تبدیل شد.
محمد خداپرست به خبرنگار مهر گفت: تغییرات به حدی بود که مشاور سال‌ها به مطالعه وضعیت دریاچه و پیدا کردن راه‌حلی برای بازگرداندن آن به وضع سابق کرد.
وی افزود: از سال ۸۴ و با مشاهده ماهی کاراس در تالاب نئور روند رشد ماهی بومی قزل‌آلا با اختلال روبرو شد و در نهایت در سال ۸۹ عملاً امکان رشد آن متوقف گردید.
وی تأکید کرد: احیاء تالاب نئور در قالب قرارداد پژوهشی تحت عنوان «مطالعات مدیریت جامع دریاچه نئور به منظور احیاء و حفاظت پایدار تالاب» مابین اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اردبیل با پژوهشکده آبزی‌پروری آب‌های داخلی کشور در سال ۹۳ آغاز و در سال ۹۴ مورد تائید و تصویب قرار گرفت.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان تأکید کرد: بر اساس نتایج این مطالعه که به منظور حذف گونه مهاجم کاراس و احیاء گونه میگوی گاماروس در تالاب انجام شد، ارائه راهکار ترکیبی از صید و حذف فیزیکی با تور دامی و مبارزه بیولوژیکی با استفاده از رهاسازی گونه اردک‌ماهی از اهم موارد پیشنهادی بود که مورد تائید قرار گرفت.
خداپرست افزود: در حال حاضر حذف فیزیکی گونه ماهی مهاجم کاراس با مشارکت و همکاری جوامع بومی و محلی با استفاده از تور دام آغاز شده و با توجه به تأکید پژوهشکده آبزی‌پروری و تائید سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور مبارزه بیولوژیکی با استفاده از گونه شکارچی اردک‌ماهی نیز بلافاصله آغاز خواهد شد.
تهدیدهای زیست‌محیطی گنجینه طبیعت اردبیل
نئور هر چند برای گردشگران تابستانی آغوش گشوده و زیبایی چشم‌نواز خود را در معرض دید قرار داده است اما نفس‌های اولیه احیا مجدد را در اعماق آب‌های زلال خود فرومی‌برد.
هر زباله‌ای می‌تواند به نوعی از زیبایی و حیات سالم دریاچه و جانداران آن بکاهدشاید به ظاهر زیبا اما نئور نیازمند حمایت گردشگران و علاقه‌مندان خود است. بطوریکه همه ساله ماهیگیری‌های بدون مجوز و ریختن زباله در دریاچه و ساحل اطراف آن یکی از معضلات زیست‌محیطی نئور است.
به عقیده یکی از دوستداران طبیعت در اردبیل مناطقی به مانند نئور علاوه بر اینکه زیبایی کم‌نظیری دارند، از مناطق حساس و نیازمند مراقبت زیست‌محیطی هستند.
رامین رضاوند تصریح کرد: شاید گردشگری که زباله در پیرامون دریاچه رها می‌کند، اینطور گمان می‌کند که این زباله تأثیری در محیط‌زیست منطقه ندارد اما هر زباله‌ای می‌تواند به نوعی از زیبایی و حیات سالم دریاچه و جانداران آن بکاهد.
معضل دیگر زیست‌محیطی در این دریاچه چرای بی‌رویه دام است بطوریکه خود به یکی از عوامل مخرب طبیعت آن تبدیل شده است.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان در این خصوص متذکر شد: علاوه بر حذف فیزیکی و مبارزه بیولوژیکی، تدوین برنامه ساماندهی دام‌های موجود در حوزه آبریز تالاب، ممنوعیت ورود دام‌ها به حریم کیفی تالاب، اعمال مدیریت زمانی و مکانی چرای دام‌ها در حوضه آبریز و جلوگیری و کنترل ورود مواد مغذی (فسفر و ازت) به تالاب نیز از اولویت‌های برنامه احیاء تالاب است.
چهره زیبای نئور تنها در سایه حال خوش جانداران آن پایدار خواهد بود. با وجود اینکه نئور یکی از جاذبه‌های کم‌نظیر طبیعت استان اردبیل محسوب می‌شود. در پیرامون آن حداقل‌های رفاهی گردشگران تدارک دیده نشده است. به نظر می‌رسد نئور به جای طبیعت بکر تنها زمانی که با تهدید جدی از دست دادن اکوسیستم مواجه شد، مورد توجه مسئولان قرار گرفت.
گردشگران معتقدند نئور نیازمند ساماندهی اصولی است تا به مانند وضعیت امروز اکوسیستم آبی، طبیعت آن نیز در سایه غفلت‌ها از دست نرود. تنها رسیدگی جزئی به نئور می‌تواند از تخریب‌های احتمالی این زیستگاه کم‌نظیر کاسته و زیبایی آن را بادوام سازد.