به گزارش خبرنگار مهر، جلسه ششم رسیدگی به اتهامات متهمان ردیف دوم و سوم پرونده فساد نفتی در شعبه ۲۸ دادگاه عمومی و انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه برگزار شد.
مهدی شمس در آخرین جلسه ارائه دفاعیات خود با اشاره به اینکه در طول سه سال اخیر بارها سعی به کمک کردن داشتم گفت: نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که من تمام کارهایم را با مقامات امنیتی در جریان گذاشتم و تمامی کارها با تأیید آنها صورت گرفت. من می‌توانستم شرکتی که در اختیارم بود را بفروشم و پول‌ها را به جیب بزنم.
وی با انتقاد از اینکه به عدم همکاری متهم شده است، خطاب به رئیس دادگاه گفت: من تمام تلاشم را در طول سه سال اخیر برای کمک به پرونده انجام دادم اما یک کشتی‌گیر با دست و پای بسته چگونه می‌تواند به میدان برود؟
متهم ردیف دوم پرونده فساد نفتی اظهار داشت: از محضر دادگاه درخواست ارائه دفاعیاتم در یک جلسه غیرعلنی را دارم.
مهدی شمس در پایان دفاعیات علنی خود با اشاره به اصل ۵۶ قانون اساسی گفت: بر اساس اصل ۵۶ قانون اساسی اصول اعتدال و قوانین مرتبط با پرونده درخواست دارم به دور از پیش داوری و با توجه به سایر افراد ذی‌نفع حکم عادلانه برایم صادر شود. علاوه بر این امیدوارم یک جلسه غیرعلنی نیز برای بیان برخی ناگفته‌ها برگزار شود.
وی افزود: دفاعیه نهایی را از طریق وکلایم به دادگاه ارائه می‌دهم.
انتقاد وکیل‌مدافع متهم ردیف دوم از نماینده دادستان
پس از اخذ آخرین دفاعیات از متهم ردیف دوم طبق اعلام رئیس دادگاه، افشار وکیل‌مدافع مهدی شمس به دفاع از موکل خود پرداخت.
وی با اشاره به ماده ۳۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری به نحوه چگونگی اداره دادگاه در طول جلسات اخیر اعتراف کرد و گفت: این ماده صراحتاً در مورد نحوه چگونگی دادگاه سخن گفته است و اعلام کرده که منشی دادگاه و یا نماینده دادستان اقدام به قرائت کیفرخواست کرده و سپس متهم و پس از آن وکیل مجاز به ارائه دفاعیات خود هستند، اما در طول جلسات اخیر شاهد این بودیم که نماینده دادستان بارها اجازه صحبت کردن از متهم را گرفته و خود صحبت کرده است.
وکیل متهم ردیف دوم افزود: طبق قانون نماینده دادستان تنها مجاز به بیان نکات خود صرفاً بعد از قرائت کیفرخواست است، اما در طول ۵ جلسه گذشته بارها به دفعات مختلف صحبت کرده و زمان دفاعیات از متهم من گرفته شده است.
پاسخ مقیسه و نجفی به اظهارات افشاری
قاضی مقیسه در واکنش به سخنان وکیل‌مدافع مهدی شمس گفت: نماینده دادستان به درخواست دادگاه و برای روشن شدن مطالب اقدام به صحبت کرده، چون اگر من بخواهم همواره سؤال بپرسم می‌گویند می‌خواهند متهم را تحقیر کنند؛ البته من دهان به دهان متهم نمی‌گذارم.
رئیس دادگاه افزود: من اگر سؤال می‌کنم برای روشن شدن برخی از مطالب است که می‌پرسم چون می‌خواهم حکم مقتضی را صادر کنم، برای روشن شدن کار خودم سؤال می‌کنم، چون فردای قیامت باید جوابگوی اعمال خودم باشم.
در ادامه نجفی نماینده دادستان در واکنش به سخنان وکیل مهدی شمس گفت: طبق ماده ۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری به نماینده دادستان اجازه صحبت داده شده است و ذکر شده که دادستان یا نماینده وی می‌تواند اظهارنظر قانونی کند.
وکیل متهم ردیف دوم: تابعیت موکلم مخفی و ضدنظام نبود
بهمن افشار وکیل متهم ردیف دوم پرونده فساد نفتی در دفاع از موکل خود خطاب به رئیس دادگاه گفت: در طول پنج جلسه اخیر مشخص شد که جایگاه موکلم در پرونده چه بوده است؛ وی چه آن زمان که در کشتیرانی بود و چه بعد از آنکه به خارج از کشور رفت، همواره در فکر منافع نظام بوده است.
وی با اشاره به موضوع دوتابعیتی بودن مهدی شمس گفت: متأسفانه موضوع تابعیت علیه موکل من استفاده شد اما این در حالی است که تابعیت ایشان مخفی و در ضد منافع نظام نبوده است.
افشار افزود: در طول این سه سال موکلم هیچ تناقضی در صحبت‌هایش نداشته و همواره سعی بر همکاری داشته است و به بازگرداندن اموال کمک کرده است.
قاضی مقیسه در واکنش به سخنان وکیل مهدی شمس، از وی سؤال کرد: متهمان چه کمکی برای بازگرداندن اموال کرده‌اند؟ آیا خرید هتل در لندن و زندگی خانواده‌شان در انگلیس، مصداق بازگرداندن است؛ پول‌ها از یک جیب به جیب دیگر رفته است.
سپس افشار در پاسخ به سخنان قاضی گفت: چند وقت پیش نامه‌ای به معاون اول قوه قضائیه نوشتم که امیدوارم به دست ایشان رسیده باشد. در این نامه و همچنین بارها در کیفرخواست اشاره شده بود که موکلم آمادگی همکاری دارد. متأسفانه از این پرونده، دشمنان ما برای ضربه زدن به ما استفاده کرده‌اند.
وی با اشاره به رأی قاضی صلواتی در این پرونده گفت: در آرای صادره از سوی قاضی صلواتی و پرونده‌ای که ایشان بررسی کردند، اظهارنظری از آقای «س ـ ب» ذکر شده که شرکت «اونور ایر» را فروخته است، اما امروز می‌بینیم که «اونور ایر» دست خود وزارت نفت است.
غلامرضا مهدوی وکیل شرکت نفت در واکنش به سخنان وکیل شمس گفت: سخنان شما را قبول نداریم، چرا که این شرکت دست ما نیست و دست امنای متهمان است.
در ادامه وکیل مهدی شمس با تأکید بر اینکه موکلش هیچ‌گونه شراکتی با بابک زنجانی نداشته، گفت: ۹۵ درصد سهام «انور ایر» به زنجانی تعلق دارد و متعلق به موکل من نبوده است. از سوی دیگر موکل پنج درصد برای کمیسیون خرید هواپیماهای RG به دست آورده است که مربوط به قبل از قضیه فروش نفت است؛ بنابراین به شراکت نمی‌رسیم بلکه موضوع کارگزاری مطرح است.
وکیل شمس: نمی‌توان به گفته‌های زنجانی اکتفا کرد
وی با طرح ادعای گزینشی بودن کیفرخواست صادره، خطاب به دادگاه گفت: نمی‌توان به گفته‌های بابک زنجانی در کیفرخواست اکتفا کرد، چون خودش متهم است. بارها این فرد اعلام کرده که پول‌ها را می‌دهد، اما نداده است. دادگاه، بابک زنجانی را مفسد فی‌الارض می‌داند اما از اظهارات وی علیه موکلم استفاده می‌کند.
وی در ادامه افزود: در دوران تحریم‌ها موکل من تنها کسی بوده که به موضوع حمل و نقل و لجستیک محموله‌ها کمک کند که آن هم با هماهنگی مقامات و نهادهای امنیتی انجام شده بود و اگر این آقایان موکلم را تأیید نمی‌کردند، شمس وارد این موضوع و جریان نمی‌شد؛ از همان افرادی که طرف ما هستند، دلیل و سند می‌آوریم.
وکیل مهدی شمس خطاب به قاضی مقیسه، از وی سؤال کرد: با چه دلیلی می‌خواهیم بگوییم که موکل من با متهم ردیف اول شریک بوده و قصد یکسانی داشته است؟ قاضی مقیسه در پاسخ به این سؤال گفت: اگر بخواهم پاسخ شما را بدهم، یعنی حکم را صادر کرده‌ام.
وکیل مدافع متهم ردیف دوم در ادامه گفت: در دوران تحریم بسیاری از کشورها پول نفت را پس نمی‌دادند و ما مجبور بودیم کالاهای بُنجُل به کشور بیاوریم؛ در همین حین برخی از نهادها می‌خواستند با فروش نفت، بودجه خود را تأمین کنند.
وی در ادامه می‌خواست از نحوه چگونگی اداره شرکت «انور ایر» توضیح دهد که با تذکر قاضی مبنی بر اینکه در چارچوب کیفرخواست صادره صحبت کنید، مواجه شد.
قاضی مقیسه: حکم زنجانی قطعی است؛ از او دفاع نکنید
در ادامه قاضی مقیسه خطاب به وکیل شمس گفت: اینها پول نفت را صرف خرید هواپیمای خصوصی کرده‌اند و پول نفت را برده‌اند؛ این یک رقم هزینه است، بقیه دست ایادی‌شان است که باید گرفته شود.
وی افزود: بابک زنجانی محکوم شده و حکم وی نیز قطعی است و این یعنی تمام. شما چرا از وی دفاع می‌کنید؟
افشار در پاسخ به سؤال قاضی گفت: زنجانی منابع مالی دیگری نیز داشته است. به عنوان مثال خرید دکل و جرثقیل برای برخی از نهادها بخشی از آن است.
نماینده دادستان در واکنش به سخنان وکیل شمس گفت: زنجانی این پول‌ها را از جیب مبارک خود خرج نکرده است، بلکه از محل پول‌های یکی از بانک‌هاست، چرا شما از وی دفاع می‌کنید؟
قاضی نیز با ارائه تذکر دیگری به وکیل مهدی شمس گفت: بابک زنجانی محکوم به اعدام است، این یعنی تمام، پس از موکل خود دفاع کنید.
افشار در ادامه توضیح داد: کلیه اشخاصی که بر این قضیه نظارت داشته‌اند و کل مجموعه دولتی، وقتی این فرد به کشور بازمی‌گردد او را تحت تعقیب قرار نمی‌دهند.
قاضی مقیسه در واکنش به این سخنان گفت: بله، مسئولان وقت در غفلت کامل به سر می‌بردند و کوتاهی‌هایی انجام دادند که در آن هیچ شکی نیست، البته متهمان نیز با وعده وعیدهای توخالی مسئولان را سر کار گذاشته بودند.
افشار در ادامه دفاعیات خود گفت: یکی از نکاتی که باید ذکر کنم این است که وزرا هیچ وقت موکل من را نمی‌شناختند، کسانی که در این قضیه نقش داشتند مسئولان عالیرتبه مملکت هستند.
قاضی در ادامه تذکر خود خطاب به وکیل شمس گفت: موکل شما در جریان غارت بیت المال بوده است و علیرغم اطلاع از وضعیت، پول‌ها را در اونورایر خرج کرده است و پس از دانستن غارت، آن را ادامه دادند.
وکیل شمس در ادامه و با طرح یک سؤال خطاب به رئیس دادگاه گفت: با توجه به محتویات پرونده، اخلال در نظام اقتصادی کجا واقع می‌شود؟ اخلال جایی است که نفت به فروش می‌رسد و یا جایی است که پول بیت المال بازنمی‌گردد.
نجفی نماینده دادستان در پاسخ این سؤال گفت: عاملانه بودن این امر خطاست، علم و اطلاع مسئله جدایی است. مشارکت درعملیات مجرمانه به معنای مداخله در تمام جزئیات نیست، بلکه به عنوان مثال اگر یک فردی در یک تیم سرقت باشد، در آن کار مشارکت داشته است.
افشار در ادامه دفاعیات خود از دادگاه پرسید وقتی تیم تحقیق با تمام امکانات نمی‌تواند احراز کند که سوئیفت جعلی است یا نه، متهم چطور می‌تواند تشخیص دهد.
پرسش وکیل متهم درباره عنصر مادی جرم
وکیل متهم در ادامه دفاعیات خود از موکل در رابطه با عنصر مادی جرم، گفت: اگر قرار باشد که هر کسی صرفاً به خاطر عنصر مادی مجازات شود پس باید کسی که حتی لنگر کشتی را هم کشیده است به دادگاه بیاید و پاسخگو باشد. دیوان عالی در حکم خود می‌گوید که عنصر معنوی جرم را در طول پرونده پیدا نکرده است. تمام حرفی که در رأی دیوان آمده است این است که احراز ما بر اساس عنصر مادی جرم بوده است. ما نیامدیم رای دیوان عالی را نقض کنیم
قاضی مقیسه در واکنش به اظهارات وکیل متهم نفتی گفت: آقای وکیل شما چه کاری با رأی دیوان دارید؟ دیوان گفته است که پرونده دوباره رسیدگی شود. ما نیامده‌ایم اینجا که حکم دیوان عالی و مرجع بالاتر از خود را نقد و بررسی کنیم بنا براین وارد رأی دیوان نشوید.
وکیل متهم بیان کرد: تمام مدارک و محتویات و اظهارات موکل من نشان دهنده این است که وی یک کارگزار بوده است و برای شرکت نفت، نفت را حمل کرده است. مدرکی دال بر قصد مشترک این افراد وجود ندارد. هیچ دلیلی دال بر عنصر معنوی جرم وجود ندارد فقط دادستانی عنصر مادی را برای موکل من احراز کرده است.
وی گفت: به صراحت اعلام می‌کنم که فروش نفت فروش کالای ساده نیست و دارای شرایط خاصی است مثلاً برای فروش نفت باید یک سری تشریفات را گذراند یا اینکه باید افراد توانمندی فروش نفت را انجام دهند لذا کار فروش نفت کاری نبود که آقای زنجانی بتواند انجام دهد بلکه یک شرکت باید این کار را انجام می‌داد.
وی گفت: حرف من این است که در یک تخلف یا جرم نباید یقه نماینده یک شرکت را گرفت. بلکه مقصر یا خطاکار خود شرکت است در این پرونده هم بین دو شرکت معامله‌هایی صورت گرفته است.
وکیل افزود: در طول این ۵ جلسه اظهارات موکل من تماماً با سند و مدرک بوده است. در صورتی که می‌توانست کیفرخواست را رد کند و شاکی دلایل خود را بیاورد.
به گزارش خبرنگار مهر، با پایان جلسه ششم دادگاه و با اعلام قاضی مقیسه جلسه هفتم، شنبه ۷ مرداد ماه برگزار می‌شود و در صورتیکه دفاعیات وکلای متهم ردیف دوم به پایان برسد، رسیدگی به اتهامات متهم ردیف سوم آغاز خواهد شد.