مجله مهر:«میانگین سرانه مطالعه کتاب در ایران طی شبانهروز ۲دقیقه است.» نه فقط شنیدن این جمله که حتی تأسف خوردن همگانی همه از این جمله تبدیل به کلیشه شده است کلیشهای که با گذر همه این سالها هیچکدام از ما تلاشی برای تغییر آن نداشتهایم. تلاشی که به مرور دست این دقیقه را بگیرد به مقدارش اضافه کند تا دیگر رسم کتابخوانی در خانههای ایرانی به جای کمبود یک قاعده و ارزش باشد قاعدهای که هر شهروند برای وقت صرف کردن بابت آن خودش را ملزم بداند تا طی روز زمان ویژهای را به آن اختصاص دهد.
چاشنی جذابیت مهمترین عاملی است که با آن میتوان از کسالت بارترین کارها هیجان انگیزترین اتفاقات را ساخت. کتابخوانی نیز یکی از همین اتفاقات است، چیزی که اگر آن را با چاشنی جذابیت برای خودتان مزه دار کنید، بعد از مدتی کوتاه برایتان تبدیل به یکی از خواستنیترین کارهایی میشود که دوست دارید با آن روزگارتان را سپری کنید. به همین بهانه اینجا به سراغ ریز نکتههایی رفتیم که شاید بشود با آن به کتاب خواندن نه بهعنوان یک مقوله کسلکننده بلکه بهعنوان یک گزینه دوستداشتنی نگاه کرد.
بدانید چه میخوانید؟
مردم به دلایل مختلف و متنوعی به سراغ کتاب خواندن میروند. قبل از اینکه به سراغ مطالعه کردن بروید این را در نظر بگیرید که در دسترس ترین کتابی که به دستتان میآید را برای خواندن انتخاب نکنید. علایقتان را بشناسید به این توجه کنید که کدام دسته از کتابها برایتان خوش خوان تر و جذاب تر به نظر میرسند. بعضیها به کتابهای تاریخی علاقهمندند، عدهای دیگر به کتابهای تخیلی و عدهای دیگر به خواندن سفرنامهها و زندگینامهها، پس قبل از مطالعه ژانر کتاب را خوب بشناسید.
سراغ سنگینوزنها نروید
اگر عادت به کتاب خواندن ندارید. اگر دوست دارید که با گذر زمان فرایند کتابخوانی در زندگی شما از یک ارزش تبدیل به یک قاعده شود. موقع شروع سراغ کتابهای قطور نروید؛ کتابهای کوتاه و کم حجم را انتخاب کنید. از آنجایی که به مطالعه کم عادت بودهاید انتخاب کتابهای قطور به خاطر طولانی بودن و دیر تمام شدن ممکن است شما را دلسرد کند. مثلاً اگر میخواهید کتاب تاریخی بخوانید به جای کتاب هزارصفحهای تاریخ تمدن ویل دورانت یک کتاب سبکتر را انتخاب کنید.
کارت عضویت داشته باشید
بهانه دست خودتان ندهید و با حرفهایی مثل گران بودن کتاب برای بی مطالعه باقی ماندن بهانهتراشی نکنید. کافی است سر به کتابخانه محل بزنید و کارت عضویت بگیرید. آن وقت هفته به هفته میتوانید هر کتابی که مدنظر داشتید برای عضویت انتخاب کنید و بخوانید.
درست انتخاب کنید
به این فکر بکنید که شما به اندازه همه کتابهای نخوانده عالم بی سواد هستید. بعد از اینکه ژانر علاقهمندیهایتان را در خودتان پیدا کردید. حالا سراغ کتابهایی این ژانر بروید اگر اطلاعاتی ندارید.هزینهاش تنها یک سرچ ساده در گوگل است تا برایتان شناختهشدهترین، پرطرفدارترین و مهمترین کتابهای این حوزه را برایتان لیست کند اگر هم به تحقیق بیشتر و مطمئنتری احتیاج دارید بهتر است سراغ کتاببازها و کتابدارهای کتابخانهها بروید و از آنها درباره کتاب مورد نظرتان سؤال بپرسید.
کتابت را زمین بگذار
بعد از اینکه کتاب مورد نظرتان را پیدا کردید و خواستید آن را بخوانید به این فکر کنید که شما مأمور و مجبور نیستید که هر کتابی را که باز کردید آن را از جلد تا جلد بخوانید.بهتر است ابتدای کار نگاهی بهعنوان ها و سرفصلهای کتابی بیندازید. اگر کتابی را دوست نداشتید و به دلتان ننشست نترسید. آن را ادامه ندهید کنار نگذارید. بهعنوان مثال اگر قصد خواندن یک رمان ۳۰۰صفحه ای را دارید به اندازه خواندن ۵۰ تا ۷۵صفحه به کتاب توی دستتان فرصت دهید اگر در جذب شما موفق بود که هیچ ولی اگر نبود بدون هیچ مکثی به فکر کتاب بعدی باشید.
برای خودتان کتاب بخوانید نه برای دیگران
به این فکر کنید که کتاب خواندن قرار است برای شخص شما یک اتفاق لذتبخش باشد نه برای دیگران. کتاب خواندن یک رقابت نیست، بلکه یک کار عمیقاً شخصی و بسیار ذهنی است. برای همین احیاناً اگر از کتاب یک نویسنده مطرح لذت نبردید لزومی ندارد که با خواندن آن خودتان را زجر دهید یا از دوستنداشتن آن در برابر دیگران احساس کمرویی کنید؛ پس آنچه را دوست دارید بخوانید و خودتان را با بقیه مقایسه نکنید.
فضای مطالعه داشته باشید
پیدا کردن یک محیط مناسب برای خواندن میتواند همانند یافتن کتاب مناسب برای بسیاری از افراد مهم باشد. یک مکان آرام، روشن و راحت پیدا کنید. شما حتی میتوانید یک فضا را برای خواندن در اتاق خود ایجاد کنید. حواسپرتی و شلوغی میتواند تمرکز را برای شما سخت کند، اتفاقی که شما را مجبور میکند برای چندبارهم که شده یک متن را بخوانید و جلو رفتن کتاب را برای خودتان خستهکننده کند. به یاد داشته باشید که مجبور نیستید تنها در خانه بمانید، قهوهخانهها، کتابها، و پارکها میتواند محل مناسبی برای غرق شدن در عالم کاغذها و کتابها باشد.
کتابها را با خودتان جابهجا کنید
اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که برنامهریزی ثابتی در زندگی ندارید و نمیدانید که چه زمانی ممکن است چند دقیقه آزاد برای خواندن داشته باشید میتوانید کتاب مورد نظرتان را با خود همراه داشته باشید تا به محض پیدا کردن یک زمان خالی شروع به ورق زدن آن بکنید. این زمان آزاد میتواند در مترو، اتوبوس، اتاق انتظار و مکانهای دیگر باشد.
لیست بنویسید
لیست نوشتن یکی از کارهایی است که هم میتواند ذوق شما را نسبت به کتاب خواندن افزایش دهد و هم میتواند به سیر مطالعاتی شما نظم ببخشد. شما میتوانید فهرستی از کتابهای خوانده و نخوانده خودتان تهیه بکنید لیست کتابهای نخوانده اولویتهای مطالعاتی را مشخص میکند و لیست کتابهای خواندهشده احساس رضایت از خودتان.
با دوستهایتان درباره کتاب گپ بزنید
از گروههای تلگرامیای که با دوستانتان تشکیل میدهید به نحو احسن استفاده کنید تا جایی که میتوانید با آدمهای هم سلیقه و همفکرتان یک گروه مطالعاتی داشته باشید و درباره کتابهایی که میخوانید با یکدیگر بحث کنید و حرف بزنید.
به کتابفروشیها بروید
یکی از عواملی که حسابی میتواند شما را نسبت به کتاب خواندن حریص کند. گشت و گذار در کتابفروشی هاست. دیدن کتابهای نو از نویسندههای مختلف به خودی خود میتواند شما را برای خواندن کتاب به وجد بیاورد.