خبرگزاری مهر - گروه استانها: رویش گشاده است و حوصله‌اش وسیع. با طومأنینه و آرامش به سؤالات ما گوش می‌دهد و مشخص است چگونه تلاش می‌کند تا قبل از شروع پاسخ، کلمات و جملات را طوری کنار یکدیگر بچیند که به ساده‌ترین و بهترین شکل ممکن جواب را داده باشد. کافی است یک‌بار یک مسئله را از او سؤال کنید تا متوجه شوید که این توجه و دقت در پاسخ دهی انباشته سال‌ها تجربه و مطالعه است.
قطعاً چنین کاری در یک حکومت و جامعه اسلامی از مهم‌ترین مشاغل است چرا که با دنیا و آخرت مردم سر و کار دارد. «پاسخ دهی به سؤالات شرعی» یکی از واجب‌ترین بخش‌ها در مساجد، زیارتگاه‌ها و امامزاده‌ها محسوب می‌شود.
حجت الاسلام سید قاسم هاشمی که بیش از یک دهه است در این کار مشغول خدمت به زائران حرم حضرت معصومه(س) است، برای ما از تجربه سال‌ها پاسخگویی به سؤالات شرعی مردم می‌گوید:
از کی مشغول به این کار هستید؟
بنده ده سالی هست که مشغول پاسخگویی به مردم در زمینه مسائل شرعی و سؤالات دینی‌شان هستم، ابتدا این پاسخگویی در یکی از اتاق‌های صحن حرم مطهر بی بی فاطمه معصومه(س) بود بعد از مدتی نیز به داخل حرم منتقل شدیم.
این شغل تا چه اندازه برای جامعه اسلامی و مردم دارای اهمیت است؟
مردم مشکلات زیادی دارند به خصوص در مسائل شرعی که گاهی با پاسخ دهی درست یک خانواده نجات پیدا می‌کند. گاهی افراد وسواس دارند و حتی پیرامون یک مسئله بحث طلاق و جدایی هم مطرح می‌شود، لذا اگر کمک نشود ممکن است مورد بی مهری اطرافیان قرار بگیرند و زندگی‌ای با مشکلات زیاد و دلهره داشته باشند، بنابراین ما می‌توانیم راهنمایی‌شان کنیم که چطور یک مسیر را بروند تا به شرایط اولیه یا درست بتوانند برسند.
آیا در منزل هم سؤالات شرعی برای اعضای خانواده پیش می‌آید؟ برخورد شما چگونه است؟
در منزل گه گاهی سؤالاتی پیش می‌آید و سؤال می‌پرسند، البته قبل از اینکه پیش بیاد من معمولاً تذکر می‌دهم و پیش‌گیری می‌کنم اما به هر حال گاهی سؤال برای اعضای خانواده هم پیش می‌آید، من هم سعی می‌کنم همان‌طور که پاسخ مردم را می‌دهم پاسخ اعضای خانه را هم بدهم.
آیا فقط مراجعه کننده حضوری دارید یا به شکل‌های دیگر نیز مردم سؤالات و شبهات را مطرح می‌کنند؟
شماره بنده دست بسیاری از افراد هست که گاهی از مشهد، گاهی اهواز، گاهی سیستان و جاهای دیگر زنگ می‌زنند و می‌پرسیم چه کسی شماره داده می‌گویند از کسی گرفتیم. تماس زیاد می‌گیرند و سؤال زیاد می‌پرسند و ما هم پاسخ می‌دهیم.
بعضی افراد که اعتقادی ندارند سؤالات شرعی باید بپرسند دارای جهل مرکب هستند، فکر می‌کنند که می‌دانند در حالی که نمی‌دانند
بعضی فقط دنبال این هستند که مشکل خودشان حل شود و داشتیم افرادی که گاهی ساعت یک شب به بعد تماس می‌گرفتند و گاهی در ظهر. من سعی می‌کنم تا جایی که راه دارد جواب دهم.
ما این را از آیت الله العظمی مکارم شیرازی آموختیم که می‌فرمودند گاهی افراد دو و سه شب تماس می‌گرفتند و اطرافیان پیشنهاد می‌دادند که تلفن را بکشیم اما ایشان جواب می‌دادند که این‌ها به ما پناه آوردند اگر ما جواب ندهیم کجا بروند جواب بگیرند.
ما از ایشان یاد گرفتیم و تا جایی که راه دارد پاسخگوی مردم هستیم.
هستند افرادی که به هیچ وجه اعتقادی به مطرح کردن سؤالات شرعی نداشته باشند و در مقابل افرادی که به هر دلیل سؤال می‌کنند؟ واکنش شما چیست؟
بعضی افراد که اعتقادی ندارند سؤالات شرعی باید بپرسند دارای جهل مرکب هستند، این‌ها زیر بار نمی‌روند و فکر می‌کنند که می‌دانند در حالی که نمی‌دانند. گاهی هم برخی زیاد سؤال می‌کنند و حالت وسواس دارند؛ مثلاً خانمی بود که از شهرستان تماس می‌گرفت و می‌گفت ناخن کاشته بود و راه حل که دادیم و نتیجه گرفتیم که فایده ندارد و باید ناخن‌ها را بردارد، بعد که برداشت تا یک ماه گیر می‌داد که ذراتی از چسب مانده.
بالاخره به او گفتیم که دو ماه و نیم صبر کنید ناخن رشد کند و بعد که ناخن جدید در می‌آید و دیگر مشکلی ندارد و مواد رویش نیست، بعد چون وسواس به خرج می‌دهد به کلمات گیر می‌دهد که منظور از مواد روی ناخن چیست و سؤالات بعدی. ما گفتیم که کاشت شما یک مشکل داشت، داشتت یک مشکل و برداشت یک مشکل. در مقابل هردوی این افراد ما سعی می‌کنیم درست و صحیح پاسخ دهیم تا شبهه‌ای پیش نیاید.
خاطره شیرینی از این کار دارید؟
یک خانواده‌ای بودند که زندگی‌شان در حال پاشیدن از هم بود، این‌ها ازدواج کرده بودند بدون اینکه خطبه عقدشان درست باشد و در واقع ازدواجشان باطل بود، خانم این را می‌دانستند و همسرشان نه، اما نمی‌توانستند به همسرشان بگویند چون قبول نمی‌کرد و کلاً ازدواج از بین می‌رفت.
اسلام سخت نمی‌گیرد و موضوعات را کاری ندارد، برخی افراد دائم وسواس به خرج می‌دهند
ما به این خانم پیشنهاد دادیم پیش خودش نذری کند با این نیت که زندگی‌اش شیرین شود و نذر این باشد که در حرم عقد کند و این را به همسرش هم بگوید، سپس با همسرش در حرم حاضر شدند و من که از قبل با این خانم هماهنگ کرده بودم به شکل یک غریبه از کنارشان عبور کردم، خانم هم برای ادای نذر از شوهرش خواست از من که در حال عبور بودم بخواهند یک‌بار دیگر برای برکت زندگی‌شان در حرم عقد را برایشان بخوانم.
این‌گونه ما توانستیم بدون اینکه زندگی از هم بپاشد یک‌بار دیگر خطبه درست را برایشان بخوانیم و خدا را شکر که الآن زندگی خوبی دارند و حتی اطلاع دارم خداوند یک پسر هم به آنها هدیه داده است.
و خاطره تلخ چطور؟
موارد تلخ هم هست. برخی استخاره‌هایی می‌خواهند که اگر ازشان سؤال نکنیم حادثه‌های سنگین پیش می‌آید. من همیشه از همکارانم می‌خواهم که اگر کسی استخاره خواست، به خصوص دختران و پسران جوان همیشه یک سؤالی بکنند و کمی پیگیر باشند چون ممکن است استخاره برای کارهای خطرناک خواسته شود.
لذا همیشه چه در حرم یا جای دیگر از همکاران هم می‌خواهم که بدون سؤال برای کسی استخاره نگیرند و تا جایی که می‌توانند از مشورت و عقل استفاده کنند و استخاره در مرحله بعدی باشد چون قرآن می‌فرماید «و امرهم شوری بینهم». گاهی برخی استخاره برای مجوز داشتن کار نادرست می‌خواهند و بعد که کارشان انجام شد می‌گویند من استخاره کردم خوب آمد.
چه توصیه‌ای به مردم دارید؟
مردم سعی کنند که آنچه سؤال می‌کنند چیزی باشد که نیاز دارند، مسائل بدیهی را نپرسند یا مسائلی که در خانواده قابل حل است.
اسلام هیچ وقت سخت نمی‌گیرد و موضوعات را کاری ندارد، برخی افراد روی موضوعات گیر می‌کنند و دائم وسواس به خرج می‌دهند، مردم سعی کنند جایی که نیاز دارند سؤال کنند؛ مثلاً یک بار یک نفر سؤال کرد چطور بر کره ماه باید نماز خواند؟ به شوخی گفتم هر وقت خواستی کره ماه بروی یک هفته قبل تماس بگیر حتماً می‌گویم.