خبرگزاری مهر، گروه استان ها- زهرا بهرامی: راه آهن گرگان – مشهد در لیست چهار هزار پروژه نیمه تمام است است که با گذشت بیش از هشت سال از آغاز عملیات اجرایی آن و چهار بار کلنگ زنی هنوز به فاز اجرایی نرسیده است.
این پروژه ریلی نخستین بار سال ۱۳۸۸ با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی و وزیر وقت راه و شهرسازی کلنگ زنی شد و بعد از آن هم دو سه بار دیگر کلنگ به زمین خورد و اما موانع اجرای آن حل نشد.
مهرماه چهار سال بعد در سفر مقام معظم رهبری به خراسان شمالی و با دستور ویژه معظم له، دولت ۱۴۴ میلیون یورو اعتبار از محل شرکت مهاب قدس برای اجرای این پروژه به پیمانکار (آستان قدس) اختصاص داد تا راه آهن گرگان – مشهد وارد فاز اجرایی شود.
مدتی بعد دولت دهم در نشستی تامین منابع اجرایی پروژه را مصوب کرد اما بازهم راه آهن گرگان- بجنورد- مشهد عملا وارد فاز اجرایی نشد و با روی کار آمدن دولت یازدهم وزیر نیرو پیشنهاد لغو این مصوبه و بازگرداندن شرکت مهاب قدس به وزارت نیرو را داد و قرار شد این خط ریلی از سه نقطه اجرایی شود.
قرار بود این خط ریلی ۷۰۰ کیلومتری که دو سوم آن در خراسان شمالی و مابقی در گلستان و خراسان جنوبی قرار دارد، پس از اجرا ظرفیت حمل هفت میلیون تن بار و جابه جایی سالانه پنج میلیون مسافر را ایجاد کند.
طول راه آهن گرگان – مشهد بیشتر از ۶۰۰ کیلومتر است اما مشخص نبود محل اجرای این ۳۰۰ کیلومتر کجاست و از چه نقطه ای آغاز می شودهرچند اجرای این پروژه در سه استان توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال، انتقال سریع بار ترانزیت شرق خزر به سمت افغانستان، چابهار و آب های آزاد و سفر ایمن برای مسافران و زائران را به ارمغان می آورد اما نشست های مختلف و پیگیرهای مکرر نتوانست این پروژه را به خوان آخر برساند.
دلیل تاخیر هشت ساله در اجرای این پروژه را از معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان پرسیدیم و رضا مروتی در گفتگو با مهر اظهار کرد: راه آهن گرگان – مشهد دارای شبهات بسیار بالای حقوقی بود.
تفاهم نامه دارای اشکال حقوقی بود
وی با یادآوری اینکه در دولت تدبیر و امید بیش از ۸۳۰ پروژه در گلستان افتتاح شده و به بهره برداری رسید، افزود: آنچه از آن به عنوان پروژه بلاتکلیف در استان از آن ها نام برده می شود، بخش باقی مانده آن در حد اختیارات استان نیست.
معاون استاندار گلستان ادامه داد: آنچه در وظایف استان بوده انجام شده و مابقی آن نیازمند پیگیری در سطح ملی است.
وی اضافه کرد: تمام پروژه های سفر رئیس جمهور به استان هم از نظر ما تمام شده است و دولت به وظایف خود عمل کرده است و تنها پروژه باقی مانده که هنوز مسائل آن حل نشده راه آهن گرگان – مشهد است.
وی با یادآوری اینکه منطقه آزاد اینچه برون و طرح طبیعت گردی آشوراده از مهم ترین پروژه های سفر استان بود، خاطرنشان کرد: آنچه جزو وظایف استانی بود انجام شد و منطقه آزاد منتظر طرح در صحن علنی مجلس بوده و آشوراده هم در انتظار تشکیل کمیسیون ماده دو است.
مروتی با بیان اینکه اصل تفاهم نامه اجرای پروژه راه آهن گرگان – مشهد دارای اشکال حقوقی بود، تصریح کرد: این پروژه سال ها درگیری حقوقی در محاکم قضایی داشت که بخشی از آن در دو سه ماهه گذشته حل شد.
موانع اصلی حل شد
وی با بیان اینکه هم اکنون بخش عمده و موانع اصلی برای کار مجدد در اجرای پروژه راه آهن گرگان – مشهد حل شده است، گفت: بخش جزئی باقی مانده موضوع، به طور مستقیم به راه آهن ارتباط پیدا نمی کند.
دولت قرار نیست به طور مستقیم راه آهن گرگان – مشهد را اجرا کند بلکه قرار شده از طریق فاینانس و جذب سرمایه گذار این پروژه وارد فاز اجرایی شودمعاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان با بیان اینکه توافق فی مابین آستان قدس با وزارت راه برای اجرای پروژه راه آهن گرگان – مشهد و تفاهم نامه آن بخش های مختلفی داشته، یادآور شد: این تفاهم نامه دارای ابهاماتی بود که هنوز رفع نشده است.
وی به یکی از ابهامات موجود در این تفاهم نامه اشاره کرد و افزود: در دولت گذشته از ابتدا تفاهم نامه بر مبنای، اجرای حدود ۳۰۰ کیلومتر بین آستان قدس و وزارت راه و شهرسازی به امضاء رسیده بود.
محل اجرای ۳۰۰ کیلومتر مشخص نبود
مروتی ادامه داد: طول راه آهن گرگان – مشهد بیشتر از ۶۰۰ کیلومتر است اما مشخص نبود محل اجرای این ۳۰۰ کیلومتر کجاست و از چه نقطه ای آغاز می شود.
وی در پاسخ به این سوال که همین ابهامات در اجرای پروژه مسائل حقوقی و قضایی ایجاد کرد: اظهار کرد: ابهام در تفاهم نامه وجود داشت و خیلی از مسائل دقیق دیده نشده بود اما همه دلایل این بود بلکه مسائل حقوقی متاثر از این ماجرا و ابهامات هم بود.
وی با یادآوری اینکه هم اکنون وزارت راه و شهرسازی تفاهم نامه قبلی را اصلاح کرده است، اضافه کرد: این پروژه نیازمند گام رو به عقب بود باید برخی از مسائل غیرحقوقی که از قبل تنظیم شده بود هم اصلاح می شد.
مروتی تصریح کرد: در حال حاضر بخش عمده مسائل حقوقی رفع شده و وزارت راه اختلافات را حل کرده و فضا را برای اجرایی کردن این پروژه مهیا کرده است.
معاون استاندار گلستان خاطرنشان کرد: هم اکنون هم دولت قرار نیست خودش به طور مستقیم راه آهن گرگان – مشهد را اجرا کند بلکه با اصلاح تفاهم نامه قرار شده از طریق فاینانس و جذب سرمایه گذار این پروژه وارد فاز اجرایی شود.