به گزارش خبرنگار مهر، چهارمین همایش جوانان مسلمان طی روزهای ۱۵ تا ۱۶ آگوست در جمهوری تاتارستان برگزار شد و طی آن از جوانان مناطقی نظیر باشقیرستان، مسکو، پوواشی، اولیانوفسکی، وولگاگراد و اودمورتی برای شرکت در این همایش دعوت شده بود. اما نکته قابل تامل در این همایش آن بود که نامی از جوانان قفقاز در میان این لیست برده نشده بود. در گزارشی که رایزنی فرهنگی ایران در روسیه در اختیار ما قرار داده آمده است:
اما چرا تاتارستان می‌خواهد مسلمانان قفقاز در حاشیه قرار گیرند؟ «فدرال پرس» در تحلیل پیش‌رو به بررسی عوامل این تمایز می‌پردازد. همایش جوانان مسلمان برای چهارمین بار در روسیه برگزار شود. گویا برگزاری این همایش و با حضور نمایندگان تمامی جوامع مسلمان مناطق مختلف روسیه (علی الخصوص در شرایط کنونی و تحت تاثیر و تهدید گروهک‌های تروریستی چون داعش با منحرف کردن و جذب جوانان در این کشور) ضروری است. اصلی‌ترین عامل این اتفاق عجیب و دعوت نشدن قفقاز برای شرکت در همایش به اعتقاد کارشناسان، عدم یکپارچگی و وحدت جوامع مسلمان روسیه است.
یکی از عوامل پیدایش این مسئله وجود اختلاف بین مسلمانان قفقاز و تاتارستان می‌باشد. به نظر کارشناسان، این دو منطقه از نظر مفاهیم دینی با همدیگر در رقابت هستند و تفاوت مسلمانان این دو منطقه تنها به ویژگی‌های جغرافیایی محدود نمی‌شود، بلکه از نظر ایدئولوژیک نیز اختلاف دارند.
«الکسی مالاشنکو» اسلام‌شناس روس معتقد است که در روسیه جامعه واحد مسلمان وجود ندارد و دو جامعه با ارتباط ضعیف در جریان است. روحانیون تاتارستان به قفقاز شمالی نمی روند، و قفقازی‌ها نیز به مساجد تاتارستان وارد نمی‌شوند.
یکی از عواملی که مسلمانان تاتارستان ارتباط کمی با قفقازها دارند، شاید مسئله‌ی تمایل و گرایش به افراطی‌گری (قفقازی‌ها) باشد. «رستم باتروف» معاون اسبق مفتیات تاتارستان در مصاحبه با فدرال‌پرس اظهار داشت که اسلام در قفقاز شمالی با اسلام موجود در پاوولژ (منطقه ولگا) متفاوت است. از نظر ایشان، مسلمانان تاتارستان صلح‌طلب‌تر هستند؛ چرا که پیرو مذهب حنفی می‌باشند. علاوه بر این مسلمانان تاتارستان با جامعه ی امروزی بیشتر هماهنگ و یکپارچه هستند.
رستم باتروف تصریح کرد: «به دلیل وجود دو مذهب، دو مرکز تاریخی اسلامی در اینجا وجود دارد: پاوولژف و قفقاز. تاتارستان و باشقیرستان پیرو مذهب حنفی هستند، اما بیشتر مردم قفقاز شمالی پیرو مذهب شافعی می‌باشند. بین این دو مرکز و عقاید آنان تفاوت ریز و درشت بسیاری وجود دارد. در سطح بالاتر می‌بایست خاطر نشان شد که تاتارها دارای ۵۰۰ سال تجربه ارتباط با دیگر مذاهب و شاخه‌های مذهبی می‌باشند که این امر موجبات صلح‌طلبی و سازگاری را در آنان پدید آورده است.
علاوه بر موارد گفته شده، می‌بایست این واقعیت را نیز در نظر گرفت که به طور کلی ارتباط مناسب بین ادارات دینی مسلمان مناطق مختلف روسیه وجود ندارد. از گسستن انشعاب اداره‌ی دینی مسلمانان بخش اروپایی روسیه و سیبری، ده‌ها اداره‌ی دینی مسلمان و مفتیات به وجود آمده است که ارتباط مناسبی بین آنها وجود ندارد و هر اداره‌ی دینی به دنبال وضع قوانین متناسب با اهداف خود است.
توسعه همایش‌هایی چون همایش جوانان مسلمان در شرایط کنونی بسیار حائز اهمیت است، اما با حضور تمامی علاقه‌مندان و مناطق مختلف؛ چرا که دیگر نمی‌توان گفت که تنها جوانان قفقاز در معرض تهدید گروهک‌های افراطی‌گری هستند، بلکه امروزه این مسئله دیگر مناطق از جمله تاتارستان را نیز شامل می‌شود.