خبرگزاری مهر- گروه استانها: تالاب‌های استان لرستان ازجمله تالاب‌های یازده‌گانه معروف پلدختر بر روی آهک‌های خردشده لنداسلاید سیمره قرار دارند که حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار سال پیش ایجادشده‌اند، تالاب‌های ۱۱ هزارساله‌ای که این روزها در معرض انقراض قرارگرفته‌اند.
تالاب «گری بلمک» به‌عنوان بزرگ‌ترین تالاب لرستان پیش از تغییر کاربری به اراضی کشاورزی بیش از ۶۰۰ هکتار مساحت داشته است و در حال حاضر با مرگ تدریجی این تالاب به گفته کارشناسان کمتر از یک‌پنجم وسعت آن قابلیت احیا شدن دارد.
داستان ناخوش احوالی این روزهای تالاب «گری بلمک» را از هر طرف که نگاه کنی، به یک جا می رسی، «فعالیت های تخریبی انسان»...
حیات ۱۱ هزار ساله ای که طبیعت با دست سخاوت خود ارزانی انسان ها کرده، امروز به دست خودمان مرگ تدریجی را تجربه می کند، یک روز با آتش سوزی و روز دیگر با زراعت...
وقوع ۲ آتش سوزی در کمتر از یک هفته
تالاب «گری بلمک» که هزاران سال پناهگاه گونه های مختلفی از پرندگان، آبزیان و ... بوده، امروز خود نیازمند به پناه است، آتش سوزی هایی که به گفته مسئولان منشاء انسانی دارد؛ نیزارها و مراتع اطراف تالاب «گری بلمک» را در کمتر از یک هفته، ۲ مرتبه سوزاند تا حیات این تالاب بیش از پیش در معرض نابودی قرار گیرد.
از سوی دیگر تغییر کاربری این تالاب به اراضی کشاورزی به شیوه دیگری جان «گری بلمک» را می گیرد تا سودجویی انسان ها محیط زیست بسیاری از گونه های با ارزشی که در تالاب ها زندگی می کنند را با خطر مواجه کند و مرگ هزاران ماهی را رقم بزند.
این روزها، کم آبی، تبخیر بالا، تغییر کاربری اراضی و زهکشی اراضی تالاب گری بلمک و آتش سوزی منجر به مرگ هزاران قطعه ماهی در این تالاب شده است تا تراژدی تلخ ساکنان تالاب ۱۱ هزار ساله رقم بخورد و ماهیان تالاب «گری بلمک» در تشنگی جان بدهند.
آتش سوزی تالاب «گری بلمک» منشاء انسانی دارد
مهرداد فتحی بیرانوند مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در این رابطه به مهر گفت: آتش سوزی های اخیر در تالاب «گری بلمک» پلدختر منشاء انسانی داشته است.
وی با بیان اینکه کشاورزان این تالاب را به اراضی کشاورزی تبدیل کرده اند، تصریح کرد: به دنبال گفت و گوی با جوامع محلی این منطقه هستیم تا از استمرار وضعیت تغییر کاربری اراضی جلوگیری کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با اشاره به مرگ هزاران قطعه ماهی ساکن تالاب «گری بلمک» ادامه داد: علاوه بر این با تلاش محیط بانان شهرستان پلدختر ماهیانی که به علت تغییر کاربری اراضی تالابی گری بلمک در حال اتلاف بودند با انتقال به منابع آبی دائمی از خطر مرگ نجات پیدا کردند.
عطش ماهیان در دست های خالی تالاب
فتحی بیرانوند بیان داشت: تعداد زیادی از ماهیان تالاب گری بلمک پلدختر که در اثر تغییر کاربری اراضی تالابی و نیز عدم رعایت حقابه زیست محیطی تالاب ها و کاهش سطح آب در این اراضی در حال اتلاف بودند، با تلاش و کوشش فراوان پرسنل اداره محیط زیست پلدختر به منابع آبی دائمی انتقال یافته و از مرگ حتمی نجات یافتند.
وی ادامه داد: در سالیان گذشته علی رغم تمام تلاش های صورت گرفته در خصوص حفظ و احیای تالاب ها و جلوگیری از تغییر کاربری اراضی تالابی، تلاش برای رعایت حقابه زیست محیطی تالاب ها و جلوگیری از تغییر مسیر ورودی منابع آبی به تالاب ها، متاسفانه بر اثر نا آگاهی و سود جویی برخی افراد، آتش سوزی هایی در سطح این مناطق برای تغییر کاربری صورت می گیرد که حیات گونه های مختلف ساکن این اکوسیستم را با خطر مواجه می کند.
تالاب‌ها بهترین و مهم‌ترین مخازن ژن گیاهی و جانوری روی زمین هستند که کاربری آن‌ها به‌عنوان تفریحگاه، تفرجگاه، شکارگاه و صید محسوب می‌شوند.
رئیس اداره محیط‌زیست پلدختر در این رابطه گفت: به‌طور تقریبی تمام حیوانات شامل پستانداران، خزندگان، پرندگان، ماهیان آب شیرین و حشراتی که در تمام منطقه شکار و صید ممنوع قرار دارند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با اکوسیستم تالاب‌ها در ارتباط هستند و گونه‌های مختلف جانوری مانند گرگ، شغال، خدنگ، سمور، کفتار، خرگوش، روباه و ... در این منطقه یافت می‌شوند.
محمدی نژاد افزود: با توجه به اینکه تالاب‌های پلدختر در کریدور بین المللی مهاجرت قرار دارند هرساله با شروع فصل سرما میزبان پرندگان مهاجری مانند اردک سرسبز، بلوطی، سرحنایی، گیلا، آنقوت، باکلان، اردک اره ای، مرمری و ... هستند که از شمال سیبری به مناطق گرمسیری مهاجرت می‌کنند.
بزرگ ترین تالاب لرستان در انتظار پیوستن به کنوانسیون رامسر
وی گفت: اداره کل محیط‌زیست لرستان با توجه به برنامه‌های مدون شده و با استفاده از راهکارهای لازم طرح ارتقای تالاب‌های پلدختر را برای تبدیل به منطقه حفاظت‌شده به سازمان حفاظت محیط‌زیست ارائه کرده تا این تالاب‌ها بیشتر موردتوجه قرارگرفته و در کنوانسیون رامسر ثبت شود.
رئیس اداره محیط‌زیست پلدختر گفت: در صورت ثبت کنوانسیون رامسر تالاب‌های پلدختر در مسیر توجه دوستداران محیط‌زیست در سراسر کشور قرار خواهند گرفت و احیا و توجه این تالاب‌ها در رونق و جذب گردشگر به شهرستان نیز اهمیت بسزایی خواهد داشت.
معصومه ابتکار رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست در دو سفر خود به لرستان از تلاش برای پیوستن تالاب های لرستان به کنوانسیون رامسر خبر داد و به مهر گفت: در این زمینه در حال تلاش هستیم و جزء مسائلی بوده که اولویت دولت است.
وی با تأکید بر اینکه توجه به تالاب‌ها موردتوجه دولت بوده و در این زمینه نیز تلاش کرده‌ایم، گفت: برای تحقق این امر باید مراحلی طی شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور بابیان اینکه گام‌هایی برای پیوستن تالاب‌های لرستان به کنوانسیون رامسر برداشته‌شده است، افزود: مقدمات لازم باید فراهم شود تا بتوانیم تالاب‌ها را در این کنوانسیون به ثبت برسانیم.
به هر روی تا به امروز این قول ابتکار عملی نشده است و باید منتظر ماند و دید رئیس جدید سازمان حفاظت محیط زیست در این راستا قدمی برمی دارد یا خیر.
این در حالیست که تغییر کاربری اراضی تالابی، عدم رعایت حقا به طبیعی محیط‌های طبیعی از سوی مجریان مختلف طرح‌های آبی، عدم ملاحظات زیست‌محیطی در پروژه‌های عمرانی، ورود آلاینده‌های مختلف بیولوژیکی شیمیایی و فیزیکی به محیطی‌های تالابی، شکار و صید غیرمجاز، خشک‌سالی‌ها و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی ازجمله تهدیدات پیش روی تالاب‌ها محسوب می‌شود.