به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تربیت مدرس، امروزه استفاده از روش‌های دارورسانی نوین یکی از راه‌های اصلی افزایش اثربخشی دارو و کاهش عوارض جانبی آن محسوب می‌شود.
فناوری نانو نقش قابل‌توجهی در سامانه‌های دارورسانی هوشمند بازی می‌کند. در این سامانه‌ها دارو از محل ورود به بدن تا بافت موردنظر تحت حفاظت و مراقبت قرار گرفته و خواص خود را حفظ می‌کند. استفاده از نانوذرات پروتئینی به‌عنوان حامل و محافظ دارو در سال‌های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است.
مریم سادات صفوی، از پژوهشگران طرح با معرفی آلبومین به‌عنوان فراوان‌ترین پروتئین موجود در خون، در تبیین اهداف تعیین شده در این طرح گفت: نانوذرات آلبومین به دلیل غیرسمی بودن، زیست سازگاری بالا و زیست‌تخریب‌پذیری خوب به‌عنوان یک حامل مطلوب در دارورسانی مطرح‌شده و روش‌های مختلفی برای سنتز آن در دسترس است.
وی افزود: اما مسئله حائز اهمیت این است که در حین سنتز، ساختار آلبومین تغییر نکند تا بتواند کارایی مشابه عملکردش در بدن را از خود نشان دهد. در طرح حاضر از یک روش جدید موسوم به روش خودآرایی برای سنتز این نانوذرات استفاده شده است.
به گفته این پژوهشگر، استفاده از روش سنتز در این طرح علاوه بر اینکه موجب تثبیت ساختار آلبومین پس از سنتز می‌شود، از سرعت بالاتر و قیمت پایین‌تری نسبت به روش‌های متداول سنتز برخوردار است.
صفوی ضمن ارائه توضیحاتی در رابطه با معایب روش‌های متداول سنتز آلبومین افزود: روش خودآرایی یک روش جدید برای سنتز نانوذرات آلبومین است که علی‌رغم دارا بودن مبنای شیمیایی، استفاده محدود از حلال‌های آلی مانع از ایجاد تغییرات عمده در ساختار دوم آلبومین می‌شود. با این‌وجود، به دلیل اینکه معمولاً در این روش از دماهای بالا (۳۷ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد) استفاده می‌شود، کنترل کردن اندازه نانوذرات مشکل است و نانوذرات پس از مدت کوتاهی پس از تشکیل، شروع به رشد می‌کنند.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: در این پژوهش با اصلاح روش خودآرایی، دمای فرایند را کنترل کرده‌ایم تا نانوذرات در بازه زمانی طولانی‌تری رشد کنند و اندازه آن‌ها در مقیاس نانو قابل کنترل باشد. همچنین، به‌منظور کمینه کردن تغییرات ساختاری در آلبومین، از ماده کاهنده استفاده نشده است.
صفوی با بیان این که عملکرد این نانوحامل برای یک نوع داروی ضد سرطان مورد ارزیابی قرارگرفته و نتایج رضایت‌بخشی گزارش شده است، یادآور شد: در این طرح نانو حامل‌های آلبومین در شرایط متفاوت با ماده کاهنده و بدون آن در قدرت یونی بالای بافر سنتز شده‌اند. سپس تغییرات ساختاری آلبومین پس از سنتز مورد ارزیابی قرار گرفته و همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی کورکومین در نانوذرات و نیز توانایی این نانوذرات برای رساندن داروی ضد سرطان و آب‌گریز کورکومین بررسی شده است.
وی تاکید کرد: ابعاد نانوذرات آلبومین سنتز شده بدون حضور ماده کاهنده ۱۰۹ نانومتر و ظرفیت بارگذاری آن ۷ درصد بوده است. این در حالی است که نانوذرات سنتر شده در حضور ماده کاهنده ۹۳ نانومتر و ظرفیت بارگذاری آن ۱۰ درصد گزارش شده است.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های مریم سادات صفوی، دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه تربیت مدرس تهران با همکاری محققانی از کشور کره جنوبی است. نتایج این کار در مجله بین‌المللی Pharmaceutics با ضریب تأثیر ۳.۶۴۹ منتشر شده است.