خبرگزاری مهر، گروه سلامت-عارف چراغی: مسیر خانه اش را گم کرده، نه آدرسی در جیبش است و نه تلفنی همراهش. در شلوغی خیابان تنها و پریشان اطرافش را مینگرد اما چیزی به خاطرش نمیآید. ساعتها سرگردان، خیابانها را یکی پس از دیگری طی میکند و راه خود را پیدا نمیکند.
عابری که متوجه بهت و تنهایی اش شده، به او نزدیک میشود و میپرسد پدرجان کمکی از من برمی آید. میگوید راه خانه ام را گم کرده ام.
او را به پلیس تحویل میدهد و منتظر میماند تا خانوادهاش به سراغ او بیایند. این بهترین حالت از زندگی روزمره یک بیماری آلزایمری است.
شرایط بدتری هم ممکن است برای این بیماران رخ دهد، مثل همان هنرمند معروف که در تهران گم شد و مدتی بعد در کرمان او را پیدا کردند، یا بیماری که در یکی از شهرها، راه خانه خود را پیدا نکرد و فقط توانست حوالی خانهاش را با کمک پلیس تشخیص دهد، ولی متاسفانه این فرد درهمان حوالی رها شد و بیمار پرسهزنان بر روی ریل قطار رفت و برخورد قطار با او باعث مرگش میشود.
از این دست مشکلات برای بیماران آلزایمری بسیار است ولی توجیه نبودن جامعه درباره این بیماری میتواند به مراتب خطرات جدیتری را برای این افراد به دنبال داشته باشد.
آلزایمر، یک نوع بیماری مغزی است که به تدریج تواناییهای ذهنی فرد را تحلیل می برد. این بیماری مربوط به سنین سالمندی بوده و به تدریج سبب اختلال در حافظه فرد میشود.
۳۰ سال دیگر سونامی آلزایمر خواهیم داشت
اختلال در حافظه و ایجاد مشکل در انجام کارهای عادی اگر چه از علائم هشدار دهنده آلزایمر به شمار میآید اما اینکه فرد به دلیل پرمشغله بودن گهگاهی حواسش پرت شود، آلزایمر تلقی نمیشود. به عنوان فردی کنار غذای اصلیاش سوپ پخته است، ولی آن را بر روی اجاق گاز جا میگذارد و تا پایان صرف غذا هم به خاطر نمیآورد. اما فرد مبتلا به آلزایمر به تدریج پخت غذا را به شیوه سابق از دست میدهد و گاهی حتی فراموش میکند که اصلا غذا خورده است یا نه.
دکتر مریم نوروزیان متخصص بیماری های مغزی در این باره به خبرنگار مهر میگوید: هنوز زنگ خطر این بیماری در ایران به صدا در نیامده است. بسیاری از متولدین در ایران، متولد سالهای ۶۰ تا ۶۳ هستند و این یعنی در سی سال آینده ایران با سونامی عظیمی از سالمندان روبه رو میشود.
به گفته او، طبق آخرین آمار سازمان جهانی، تا سال ۲۰۴۰ جمعیت افراد سالخورده ایران بیشتر از کودکان کشور می شود.
این متخصص بیماریهای مغزی میگوید: جامعه ای که پیر میشود باید در تمامی سطوح اجتماعی بتواند برای این گونه افراد ایجاد خدمات کند. در ایران سیستمی را وجود ندارد که یک فرد سالمند در خانه؛ تماس بگیرد و درخواست خدمات کند. در تمام کشورهای در حال توسعه هنوز اینگونه نهادها رشد نکرده اند و ایران نیز در این زمینه به جایگاه قابل قبولی نرسیده است.
نقص قوانین در حوزه سالمندان
آسیب های اجتماعی ای که یک بیمار آلزایمری با آن مواجه است از مسائلی ست که این بیماران با آن دست و پنجه نرم می کنند.
معصومه صالحی مدیر و موسس انجمن آلزایمر ایران در این باره خبرنگار مهر میگوید: از منظر حقوقی کمتر به این بیماران اهمیت داده شده است. شخص مبتلا به آلزایمر میبایست وصیتنامه داشته باشد.
وی افزود: قوانینی در کشور برای سالمندان ایجاد نشده است و درحال حاضر بیماران آلزایمری به عنوان فرد مهجور شناخته می شود.
سالمندی که در مراحل اول بیماری ست در صورت تشخیص زودهنگام بیماری؛ می تواند از پیشرفت بیماری اش جلوگیری کند. فرد سالمند در این فاز از بیماری نیاز به حمایت قانون دارد. زیرا با پیشرفت بیماری اش براحتی می تواند مورد سوءاستفاده قرار بگیرد که نمونههای آن بسیار است. به عنوان مثال بارها شاهد آن بوده ایم که کسی قیّم یک بیمار آلزایمری شده و اموال او را تصاحب کرده و یا فرزندانی که وصیت نامه های صوری برای والدین خود تتظیم کرده تا بخش بیشتر از ثروت پدر یا مادر خود را بدست آورند. پرونده های حقوقی بسیاری هم اکنون در قوه قضایه مورد بررسی قرار میگیرد که مربوط به همین بیماران است.
رییس انجمن آلزایمر ایران در این باره توضیح می دهد: باید قوانینی تدوین شود که به حقوق سالمند مبتلا به آلزایمر اهمیت داده شود تا دست کم تا زمانی که در قیدحیات از از دارایی او در جهت بهبود سلامتاش و خدمات رسانی به او استفاده شود.
یک تجربه از بیماران آلزایمری
مهرداد خوانساری فردی است که از مادر خود که مبتلا به بیماری آلزایمر است مراقبت می کند. او میگوید : این افراد توانایی انجام کارهای روزمره ی خود را ندارند. اینکه بعضا میگویند سالمندان مبتلا به آلزایمر مانند کودکان هستند یک مقایسه اشتباه است. اگر چه هر دوی آنها نیاز به مراقبت شبانه روزی دارند اما تواناهایی که سالمند روبه زوال است ولی کودکان از توانایی های یک انسان سالم برخوردار است. می تواند ببیند ، بشنود، حس کند اما سالمند از همین توانایی ها هم کمتر از همیشه دارد.
وی ادامه داد: وقتی کسی از کودکی مراقبت میکند امید به آینده دارد و امیدوارانه از او مراقبت میکند. اما برای یک مراقب بیمار آلزایمر این امید اساسا وجود ندارد و روز به روز شاهد کاهش توانایی های کسی هستند که دوستش دارند.
خوانساری میگوید: هزینه داروهای یک فرد مبتلا به آلزایمر به طور متوسط ماهیانه حدود ۵۰۰ هزار تومان میشود که بعضا این داروها تحت پوشش بیمه نیستند.
از سن ۶۵ سال به بالا فرد سالمند محسوب میشود،حدود ۷.۵میلیون نفر سالمند در کشور ایران زندگی میکنند که از این تعداد بیش از ۷۰۰ هزار نفر آنها مبتلا به بیماری آلزایمر هستند.
از علائم هشداردهنده بیماری آلزایمر می توان به اختلال در حافظه ، مشکلات در انجام کارهای عادی، ضعف بیان ، گم کردن زمان و مکان ، ضعف یا کاهش قضاوت، مشکلات در تفکر ذهنی، جابجا گذاشتن اجسام، تغییرات در حالات و رفتار، تغییرات در شخصیت و تغییرات در انگیزه اشاره کرد و برای پیشگری از آلزایمر توصیه میشود: از ذهن خود بیشتر استفاده کنید، معاشرت کنید، سبک زندگی سالمی را انتخاب کنید،غذا سالم مصرف کنید، به سلامت خود اهمیت دهید و فشارخون؛کلسترول خون و اگر مبتلا به دیابت هستید آن را کنترل نمایید.