کیوان خاصی در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص عقرب گزیدگی و اقدامات پیشگیرانه پیرامون آن، اظهار داشت: کژدم یا عقرب نام یکی از گونههای بندپایان رده عنکبوتیان است که هشت پا و نیشی با زهر کشنده دارد و نیش عقرب در نوک دم آن قرار دارد.
کارشناس مسئول مراقبت بهداشتی مرزی استان کرمانشاه افزود: عقربها شبها به آرامی به فعالیتهای زیستی خود میپردازند و بیشتر در آب و هوایی گرم فعال هستند، قریب به ۲۰۰ گونه متفاوت عقرب در گوشه و کنار جهان پراکندهاند و تنها ۲۰ گونه آنها سمی است.
خاصی ادامه داد: عقربها شبها برای شکار حشرات از لانه بیرون میآیند و اولین موجودی که با آن مواجه شوند مقداری سم وارد بدن وی میکنند، سم وارد شده بیش از ۵۰% در بار اول نیش زدن و حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد طی دفعات دوم و سوم است.
وی افزود: اگر در فرد آسیب دیده چند محل نیش عقرب دیده شود به این معنی است که سم وارد شده به بدن فرد زیاد است و علائم و عوارض آن شدیدتر است. وقتی فردی توسط عقرب گزیده میشود ابتدا با احساس سوزشی در محل گزیدگی مواجع میگردد که این احساس به صورت موّاج در تمام بدن پخش میشود.
خاصی بیان کرد: این حس ممکن است چند ساعت طول بکشد و سپس از بین برود. اما گاهی اوقات ممکن است این واکنش خیلی شدید باشد و باعث تغییرات عمومی در سلامت بدن گردد و واکنشهای بسیار شدید در برخی موارد منجر به مرگ میشود.
وی در خصوص علایم عقرب گزیدگی گفت: افزایش ضربان قلب، تعریق زیاد، بیقراری، حالت تهوع و استفراغ، تشنج، عدم تعادل هنگام راه رفتن، آبریزش از دهان، بی اختیاری ادرار و مدفوع، تکلم منقطع، حساسیت شدید پوست به لمس، انقباضات ماهیچه، درد شکم، کاهش کارکرد سیستم تنفسی، کاهش شدید فشار خون و در موارد شدید ایست قلبی از این علائم است.
خاصی افزود: هنگام عقرب گزیدگی، اطرافیان باید اقداماتی را انجام دهند، به عنوان مثال بیمار را آرام کنید، لازم است فرد عقرب گزیده به آرامش و خونسردی دعوت شده و اضطراب را از وی دور کرد، برای کاهش درد و تورم بلافاصله در محل گزش عقرب کمپرس سرد قرار دهید.
وی افزود: محل زخم و جای نیش را با آب و صابون بشویید، عضو آسیب دیده را به دلیل جلوگیری از گسترش سم به سمت قلب، در سطحی پایین تر از سطح قلب قرار دهید و فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید. وسایل زینتی و جواهرات فرد را از وی جدا کنید و در صورت نزدیک بودن مراکز درمانی بهتر است بدون فوت وقت و انجام اقدامات اضافی مصدوم هر چه سریعتر به مراکز درمانی منتقل شود.
خاصی با بیان اینکه گزیدگی عقرب در افراد پیر، کودکان، نوزادان و افراد مصدوم خطرناکتر است، گفت: اگر گزش متعدد یا نزدیک سر و صورت یا گردن مصدوم باشد، خطرناک تر از گزش اندام دست و پا خواهد بود.
وی افزود: علایم گزیدگی با برخی عقرب ها در ابتدا بسیار خفیف و ناچیز است و همین مسئله اغلب باعث عدم مراجعه به موقع فرد به مراکز درمانی میشود اما مراجعه به مراکز درمانی لازم و ضروری است و تاخیر میتواند منجر به بروز علایم مختلف مسمومیت، از بین رفتن بافت های بدن در محل گزش یا حتی در موارد شدید منجر به مرگ فرد شود.
خاصی به ضرورت انجام اقدامات پیشگیرانه برای کنترل عقرب در محیط زندگی اشاره کرد و افزود: هیزم، الوار، سنگ و هر گونه زباله از مجاورت محل زندگی باید زدوده شود، در هنگام تمیز کردن این مکانها باید از دستکش و وسائل حفاظتی دیگر استفاده کرد، درز درها و پنچره ها و هرگونه شکافی در ساختمان باید مسدود شده تا از ورود عقرب به داخل خانه جلوگیری شود.
وی افزود: استفاده از آفت کشها و حشره کشها که با نابود کردن جاندارانی که غذای عقرب محسوب میشوند، میتواند بهصورت غیرمستقیم باعث کاهش تعداد عقربها در محل زندگی شود، استفاده از مواد شیمیایی عقرب کش نیز به صورت مستقیم باعث نابود کردن عقربها میشود.