خبرگزاری مهر- گروه استانها: برگزاری دومین همایش بین‌المللی اربعین با حضور اساتید حوزه و دانشگاه و اندیشمندان ایرانی و عراقی فضایی علمی برای بحث و تبادل‌نظر پیرامون این رویداد بزرگ فراهم کرد؛ بستری که باید آن را حفظ کرد و توسعه داد.
مراسم بزرگ اربعین طی سال‌های گذشته هر سال پرشورتر و غنی‌تر از سال قبل برگزار می‌شود و بررسی ابعاد مختلف جامعه‌شناختی این پدیده جهانی نیازمند توجه جدی حوزویان و دانشگاهیان است. در فضایی که کمتر رسانه‌های غربی به پوشش این رویداد عظیم می‌پردازند به نظر می‌رسد نقش نخبگان در بخش‌های مختلف اعم از حوزه رسانه و جامعه علمی حساس و حیاتی باشد.
در این میان گردهمایی اندیشمندان، اساتید و علما خود می‌تواند به‌عنوان حرکتی مؤثر فضای این تبادل‌نظر و اندیشه به‌منظور معرفی و تعمیق فرهنگ اربعین را فراهم کند.
همایش بین‌المللی اربعین که امسال دومین دوره خود را پشت سر گذاشت به نظر می‌رسد می‌تواند در صورت استمرار به همت اصحاب حوزه و دانشگاه بستری برای تعمیق فرهنگ اربعین باشد. بخش‌هایی از گفتگوهای برخی از دست‌اندرکاران این همایش با خبرنگار اعزامی مهر به کربلا را می‌خوانیم.
رویدادی فراملی و فرامذهبی و فراقومی
مدیر کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین با تأکید بر اینک اربعین یک فرصت طلایی و بی‌نظیر است، به خبرنگار مهر در کربلا گفت: اربعین فراملی و فرامذهبی و فراقومی است. از این فرصت طلایی باید به نحو شایسته‌ای استفاده کرد اگر کوتاهی شود قطعاً نمی‌توانیم برای آیندگان پاسخی روشن داشته باشیم.
حجت‌الاسلام احمدی با اشاره به اهمیت حفظ صیانت از اربعین، گفت: تولید ادبیات و گفتمان سازی برای اربعین یک شرط اساسی است و این کار صرفاً از سوی نخبگان و مشارکت آن‌ها محقق می‌شود.
وی با اشاره به حضور میلیونی مردم در این حماسه بزرگ، گفت: اگر بخواهیم از این فرصت طلایی به‌درستی استفاده کنیم و پیام این حرکت مهم را به جهان مخابره کنیم که ماندگار شود باید گفتمان سازی و تولید ادبیات داشته باشیم.
نیاز به تولید مسئله و موضوع داریم، شناخت و تولید مسئله در رابطه با اربعین ضروری استوی تأکید کرد: با خیل عظیمی از مشتاقان از مراکز مختلف علمی مواجه هستیم که می‌خواهند روی این پدیده در قالب رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها کار کرده و مقالات علمی ارائه کنند به همین منظور نیاز به تولید مسئله و موضوع داریم، شناخت و تولید مسئله در رابطه با اربعین ضروری است.
مدیر کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین با اشاره به اینکه اربعین را می‌توان به‌عنوان پدیده‌ای حقوقی و بین‌المللی دید، گفت: این پدیده بر روابط بین ملت‌ها تأثیرگذار است، حتی می‌توان در قالب مسائل زیست‌محیطی به آن پرداخت.
وی با تأکید بر اینکه پرداختن به مسئله اربعین نیازمند ورود اندیشمندان به این حوزه است، گفت: مسئله‌ای به این مهمی باید به‌درستی به جهانیان ارائه شود.
وی در ادامه به رسالت کمیته فرهنگی اشاره کرد و گفت: این کمیته بنا بر رسالتش و سیاست‌هایی که به تصویب رسیده است تلاش کرده فرصت‌ها را فراهم کند در این زمینه رایزنی‌ها زیادی انجام و تفاهم‌نامه‌ای میان دانشگاه کربلا و علامه طباطبایی و کمیته فرهنگی منعقدشده است تا بتوانیم مفاهیم ارزشمند اربعین را به‌درستی به جهان منتقل کنیم.
همگرایی بین دانشگاه‌های ایران و عراق
مدیر کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین گفت: سال گذشته به همت اساتید دانشگاه‌های عراق و حوزه‌های علمیه ایران هشت جلسه هم‌اندیشی با محوریت اربعین حسینی در عراق برگزار کردیم که با استقبال خوب محققان مواجه شد.
حجت‌الاسلام احمدی با تأکید بر اینکه امسال به همت دانشگاه‌های ایران و عراق به‌خصوص دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه کربلا و حمایت و مشارکت دانشگاه‌های دیگر دومین همایش در عراق برگزار شد، گفت: مقالات خوبی با محوریت اربعین ارائه شد و مقالات منتخب به سه زبان ترجمه شد.
وی با اشاره به اینکه مطالب این همایش در چهار پنل ارائه شد، گفت: اختتامیه این همایش فرهنگی، اجتماعی و معنوی در کربلا برگزار و تصمیم گرفته شد که سومین همایش در ایران برگزار شود.
وی تأکید کرد: این همایش‌ها با نگاهی جامع به همه ابعاد اربعین از سوی دانشگاهیان و محققان برگزار می‌شود، امیدواریم ثمرات برگزاری این همایش‌ها در حفظ و صیانت از این واقعه مهم تأثیرگذار باشد.
تأثیرگذاری همایش در گرو استمرار
رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه دومین همایش بین‌المللی اربعین در دانشگاه کربلا در برگزار شد، گفت: این همایش به ابتکار ستاد اربعین اجرایی شد.
مباحث علمی تحقیقی اربعین، این حادثه بی‌نظیر تاریخی، باید مورد تحلیل قرار گیردغلامرضا ذکیانی به همکاری مشترک دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه کربلا برای برگزاری این همایش بین‌المللی اشاره کرد و گفت: مباحث علمی تحقیقی اربعین، این حادثه بی‌نظیر تاریخی، باید مورد تحلیل قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه طی دو هفته توانستیم از ۶۳ متخصص داخلی چکیده مقاله در حوزه مسائل مرتبط با اربعین دریافت کنیم، گفت: ۴۲ مقاله از دانشگاه‌های عراق به این همایش ارسال و پس از بررسی‌های فراوان ۴۶ مقاله انتخاب و به سه زبان عربی، فارسی و انگلیسی ترجمه و چاپ شد.
رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه سومین همایش بین‌المللی اربعین سال آینده در ایران برگزار می‌شود، گفت: تردید نداریم که اگر برگزاری همایش‌ها تداوم داشته باشد می‌توانیم در این حوزه تأثیرگذار باشیم.
اربعین یک اثر بزرگ معنوی
معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی هم به مهر گفت: ابعاد فرهنگی و اجتماعی اربعین حسینی در این همایش موردبررسی قرار گرفت.
حسین سعیدی با اشاره به برگزاری چهار پنل تخصصی در رابطه با مسائل مرتبط با اربعین حسینی در این همایش، گفت: امیدواریم برگزاری این قبیل همایش‌ها منشأ انسجام، وحدت و امنیت باشد.
وی با اشاره به اهمیت تألیف کتاب‌هایی درزمینهٔ اربعین، گفت: اربعین یک اثر بزرگ معنوی است که هرسال در حال تکرار است.
سعیدی به چاپ مقالات این همایش اشاره و ابراز امیدواری کرد که این مهم انگیزه خوبی برای پژوهش‌های بعدی باشد.
نتایج همایش عملی شود
دکتر جاسم عبدالواحد الضاحی استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه کربلا هم به مهر گفت: در حاشیه کنفرانس زیارت اربعین که در دانشکده علوم انسانی دانشگاه کربلا با مشارکت دانشگاه علامه طباطبایی و عتبه امام حسین (ع) برگزار شد تعدادی پژوهش و تحقیق در چهار محور عقیدتی، ادبیات، فقه و علوم انسانی شرکت داشتند.
وی بیان کرد: این کنفرانس با حضور پژوهشگران عرب و دیگر کشورها بود و مباحث مختلفی در این کنفرانس مطرح شد که برای افراد ذی‌ربط و مسئولان استان بسیار مفید فایده بود و امیدواریم نتایج این کنفرانس عملی هم شود.
این متخصص در رشته بلاغت عربی یادآور شد: همچنین نتایج تحقیقات و مطالعات ارزنده اعضای هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی که رنج سفر را به خاطر اباعبدالله الحسین تحمل کردند موردتوجه و استفاده پژوهشگران دانشگاه کربلا قرار گرفت.
وی تصریح کرد: این بحث‌ها که بیشتر ماهیت علمی و فلسفی داشتند مورد استقبال اساتید دانشگاه کربلا قرار گرفت.
حضور ۸۶ پژوهشگر از کشورهای اسلامی
استاد بلاسم العزیز الزامنی از دانشکده علوم انسانی دانشگاه کربلا هم به مهر گفت: با استعانت و توفیق الهی توانستیم این کنفرانس بین‌المللی را برگزار کنیم. در برپایی این کنفرانس چهار نهاد دانشگاه کربلا، دانشگاه علامه طباطبایی، کمیته اربعین بعثه حج و زیارت ایران و عتبه امام حسین (ع) مشارکت داشتند.
وی ادامه داد: این کنفرانس اولین کنفرانسی است که در خلال زیارت اربعین برگزار می‌شود و در آن نزدیک به ۸۶ پژوهشگر از کشورهای مختلف ایران، عراق، سنگال، مصر و ... مشارکت کردند و در این کنفرانس کارهای پژوهشی طی دو روز در چارچوب چهار نشست و حلقه در هر روز با حضور شخصیت‌های برجسته و مقامات از نمایندگان وزارتخانه‌ها و دانشگاه‌ها و مسئولین استانی و اساتید دانشگاه‌ها و دانشجویان موردبحث و نقد قرار گرفت.
این استاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه کربلا یادآور شد: موضوع موردبحث این کنفرانس بررسی علمی زیارت امام حسین از گذشته تاکنون و چگونگی تبدیل آن از حالت احساسی محض به یک احساس علمی مبتنی بر شناخت و علم و تحقیق است.
زیارت اربعین و باقی زیارات به میدان علم و پژوهش راه‌یافته‌اندوی ادامه داد: موضوع دیگر باوجود ورود زیارت اربعین به دانشگاه‌ها و همدلی و استقبال دانشگاهیان با عامه مردم در این امر تاکنون کار تحقیقی یا نوشته علمی درباره این زیارت انجام‌نشده بود. به‌هرحال اکنون ما وارد دوره جدیدی شده‌ایم و زیارت اربعین و باقی زیارات به میدان علم و پژوهش راه‌یافته‌اند و کتاب‌ها، پژوهش‌ها و پروپوزال‌هایی که به قضیه اربعین می‌پردازند در حال تدوین است.
لزوم کار علمی و پژوهشی در حوزه اربعین
مسئول کارگروه رسانه‌ها و فضای مجازی کمیته فرهنگی ستاد مرکزی اربعین گفت: مراسم اربعین حسینی یکی از خارق‌العاده‌ترین رویدادهای است که در قرن ۲۱ به شکل فعلی انجام می‌شود اگرچه این‌یک رویداد سنتی و قدیمی و تاریخی در حوزه مناسک دینی محسوب می‌شود.
سید محمدرضا خوشرو با اشاره به عظمت مراسم اربعین، گفت: ۱۲ تا ۲۰ میلیون کنشگر فعال در این مراسم شرکت می‌کنند و این اتفاق یک اتفاق نادر در سطح جهان است و اندیشمندان جهان به این مسئله واقف هستند که این اتفاق بزرگ‌ترین گردهمایی مردم در منطقه و در یک بازده زمانی خاص است.
مراسم اربعین نیازمند ادبیات نظری و پژوهش‌های علمی استوی با اشاره به اینکه هیچ گردهمایی در سطح جهان به‌صورت سالانه و در این ابعاد برگزار نمی‌شود، گفت: مراسم اربعین نیازمند ادبیات نظری و پژوهش‌های علمی است.
خوشرو ادامه داد: کمیته فرهنگی آموزشی ستاد مرکزی اربعین با همکاری دانشگاه‌های ایران و عراق، دیگر کشورهای جهان اعم از اروپایی و آمریکایی و دیگر کشورهای اسلامی اقدام به برگزاری این همایش کرده است، در این همایش نخبگان و دانشجویان گرد هم آمده و در مورد مسائل مرتبط با مراسم اربعین حسینی به اظهارنظر و بیان دیدگاه خودشان می‌پردازند.
مسئول کارگروه رسانه‌ها و فضای مجازی کمیته فرهنگی ستاد مرکزی اربعین با اشاره به برگزاری دومین همایش اربعین در دانشگاه کربلا و با حضور بیش از ۱۰۰ نفر از اندیشمندان دو کشور ایران و عراق، گفت: ضرورت انجام کار علمی و نظری در این حوزه احساس می‌شود.
وی تصریح کرد: باید ادبیات مختص به اربعین ایجاد شود و چالش‌های پیش رو از منظر آینده‌پژوهی مدنظر قرار گیرد.
نگاهی به گردهمایی اندیشمندان ایرانی و عراقی از زاویه دوربین